جامعه مهدوی یعنی تحقق کمال فطری انسان ها در سراسر زمین_خبررسان

به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، کتاب «فطرت و مهدویت» کتاب جدیدی است که مرکز نشر هاجر به تازگی آن را روانه بازار نشر کرده است. این کتاب که نوشته الهام نصرت زادگان است، به بازدید فطری بودن مهدویت و ظهور منجی می‌پردازد و از این جهت کتاب حائز اهمیتی است. نصرت زادگان که در حال نوشتن رساله در سطح چهار رشته کلام در حوزه علمیه است و همزمان کارشناسی ارشد اخلاق اسلامی هم دارد، علاقه بسیاری به تحقیق و تاییدپژوهشهای موثر برای جواب به مسائل نقل در حیطه معارف اسلامی دارد. با نویسنده این کتاب او گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانیم:

چرا نوشته فطرت و مهدویت برای شما برای شما مهم می بود که درمورد‌اش کتاب نوشتید؟

همیشه دوست داشتم برای امام معصومی که در زمان ایشان زندگی می‌کنم کاری هر چند ناچیز انجام دهم. با اهمیت ترین مسأله‌ای که به ذهنم رسید این می بود که نقش خود ما در تشکیل جامعه مهدوی چیست؟ به این علت با تأثیر از نظرات استاد شهید مطهری و علامه طباطبایی تلاش کردم نظرات پراکنده در جهان درمورد جامعه آرمانی و تمایل به ظهور منجی را در فطرت همگانی نوع بشر جستجو کنم و به اثبات برسانم که تک تک ما با پیروی از تمایلات سالم فطری خود می‌توانیم ظهور منجی و تحقق جامعه آرمانی را تسریع کنیم.

اسلام به جستوجو ناکجا آبادی دور از دسترس نیست

چطور هر یک از ما با پیروی از تمایلات سالم فطری خود می‌توانیم ظهور منجی را تسریع کنیم؟

در مفهوم تکامل، تعالی خوابیده و حرکتی رو به بالاست و صرف پیشرفت نیست بعد جانشین شدن قوانین یا ابزار تشکیل به جای هم، در جامعه جهت تکامل حقیقی نیست بلکه با دقت فلسفی در مفهوم تکامل اشکار می‌شود که این تنها انسان است که می‌تواند در جامعه واقعاً از نقص به سوی کمال برود و وجودش متکامل شود.

دیدگاه‌ها درمورد معیارهای تکامل انسان متفاوت است که در کتاب آمده است. در این بین نگاه قرآن تک ارزشی نیست و زیاد کاملتر از دیدگاه افلاطون و فارابی و…بوده و کمال فردی و کمال اجتماعی و تأثیر جامعه بر افراد و… همه را در نظر دارد. و مولفه‌هایی را برای کمال بشر و جامعه آرمانی او نقل می‌کند که کاملاً با فطرت نوع انسان مطابقت دارد. اسلام به جستوجو ناکجا آبادی دور از دسترس نیست. جامعه مهدوی نیز چیزی جز تحقق همه جهات کمالی فطری انسان‌ها در سراسر زمین نخواهد می بود.

بعد تلاش ما در پیمودن صحیح مسیر فطرت، که همان معنی واقعی انتظار در اسلام است، مایه تشکیل روحی واحد در سراسر جهان خواهد شد که تنها ظهور منجی برای برقراری جهانی حق و عدل و اسایش و… را می‌طلبد.

این کتاب با تکیه بر آرای استاد مطهری ثابت می‌کند که از ترکیب اندوخته‌های فطری افراد، فطرت و روح جامعه تشکیل می‌شود و ذاتاً سیری تدریجی به سوی حقایق و کمال لایتناهی دارد. این سیر تکاملی، تسلط بر محیط و تکامل مادی را نیز جهت خواهد شد.

یقیناً این حرکت فطری به سوی کمال با غفلت و انحراف به عمد یا سهوی از مسیر فطرت منافاتی ندارد چون بشر معصوم نیست و اختیار دارد و سیر تکاملی فطری او در طول تاریخ مدام می‌تواند دستخوش توقف یا عقبگردهایی شود خوشبختانه عوامل بیدار کننده فطرت می‌توانند او را در برگشت به مسیر فطری پشتیبانی کنند.

این طراحی موثر هستی به سوی کمال فطری، با سنت‌های مطلق و مشروط الهی در آیات و روایات نیز پشتیبانی می‌شود. برای مثالً تضادهای درونی و بیرونی نوع بشر بین جنبه‌های حق و باطل به علت اصالت و پیروزی همیشگی “حق” که خواست خداوند است، نهایتاً به پیروزی حق می‌رسد. فطرت نیز از مصادیق حق است. بعد به خواست خدا هرگونه اختلال از سوی هر یک از اجزای هستی در رسیدن به مقصد واحد مطابق فطرت، جهت عذاب برای اصلاح یا حذف آن جزء خواهد شد عذابی که گاه با ظاهری خوشایند همراه است.

اما به هر حال، این خود بشر است که با اختیارش نقشی اساسی در تشکیل بسترهای مناسب یا نامناسب حرکت تکاملی فطری خود ایفا می‌کند. اگر با مدد از راهنمایان و سنت‌های لایتغیر الهی در مسیر فطرت بماند دستیابی به جامعه آرمانی را تسریع می‌کند و با غفلت و بی توجهی، آن را به تعویق می‌اندازد.

تکلیف دشمنان حضرت زمان ظهور چیست؟

دشمنان آن حضرت افرادی می باشند که، از روی عمد و نه غافلانه، با خواست‌های فطری نوع انسان مخالفت و مقابله می‌کنند. این افراد با راهنمایی دشمن نوع انسانها، یعنی شیطان، هیچگاه تکامل فطری و تعالی انسان‌ها را بر نمی‌تابند.

 اما در زمان ظهور که با خواست عمومی و آمادگی و تلاش انسانها در ماندن و پیمودن مسیر فطری محقق شده، منجی موعود به مدد الهی بر این دشمنان پیروز خواهند شد.

مردم به نقش خود در ظهور توجهی ندارند و فقط چشم به راه می باشند

دلنشین‌ترین و ناگفته‌ترین قسمت کتاب شما که عموماً مردم نمی‌دانند چیست؟

احتمالا دلنشین‌ترین و ناگفته‌ترین قسمت این کتاب برای عموم مردم آن باشد که گرچه دستیابی به جامعه آرمانی با نام‌های گوناگون خواست همه انسانهاست، اما طبق معمولً به نقش زیاد مهم خود در تحقق آن توجهی ندارند و فقط در انتظار اتفاق‌ای چون ظهور منجی می باشند تا آن را تشکیل نماید. ما مدتهاست دردمندانه و مشتاقانه به جستوجو چیزی هستیم که همه انها وسایل تحقق آن را در اختیار داشته و داریم.

شناخت‌ها و گرایش‌های فطری با ماست و راهنمایان و سنت‌های لایتغیر الهی، مدام آماده امداد ما در این مسیر می باشند.

آن چه از مدینه فاضله می‌خواهیم ریشه در فطرت انسانی ما دارد و تلاش ما در ماندن بر مسیر فطرت، با اهمیت ترین ماموریت همگانی ماست. چنانکه امام علی علیه السلام در خطبه اول نهج البلاغه می‌فرمایند: “خدا فرستادگان خود را در بین مردم برانگیخت تا پایبندی به پیمان الهی فطرت را از ایشان بخواهند نعمت‌های فراموش کرده او را به یادها آورند.”

از سختی‌ها و مشکلات کار در زمان تشکیل و نگارش کتاب می‌گویید؟

مشکلات متداول مربوط به هر تحقیق و نگارشی، در این تاثییر نیز وجود داشت. فقط مشکلات جسمی من نیز بعضی اوقات مانع ادامه کار می بود که عبور از همه انها به لطف خدا میسر می‌شد.

نگاه اهل فن به این تاثییر چطور می بود و آیا نقدی شده است؟

تا این مدت نمی‌دانم. ولی چون از آخر نامه سطح سه استخراج شده می‌توانم نظرات اساتید در جلسه دفاع را نشانه دیدگاه مثبت ایشان به این تاثییر بدانم. طوری که استاد داور در ابتدا باور نمی‌کرد که این تاثییر کار خود من باشد و به صراحت فرمود که این آخر نامه در حد کار یک استاد است. یقیناً بعد از سؤالات متعدد و جواب‌هایی که دادم و بیانات استاد راهنما در دفاع از بنده به مطمعن رسید و زیاد از کار تعریف کرد.

مهدویت اختصاصی به مسلمانان نیست و یک گرایش فطری است

آیا در این کتاب ابداعات و نوآوری داشته‌اید؟

ابداع و نوآوری حاضر در این تاثییر، این است که ربط بین دانشها و گرایشهای فطری نوع بشر، و نه فقط مسلمانان، را با آموزه مهدویت ثابت می‌کند. لذا نقش تک تک انسانهای دنیا در تحقق مدینه فاضله را مشخص می کند. پیش از این کتاب تنها در برخی سخنان علمایی همانند استاد مطهری و علامه طباطبایی به این نوشته اشاراتی شده می بود ولی اثری مجزا که ربط فطرت و مهدویت را به طور خاص و مفصل به اثبات رساند وجود نداشت.

تا به حال چه آثاری از شما انتشار شده است؟

کتاب «انسان اخلاق مدار در قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی»، مقاله «بازدید و تحلیل عرصه‌های فطری تکامل تدریجی جامعه بشری به سوی جامعه مهدوی از دیدگاه استاد مطهری» با راهنمایی استاد حسن معلمی چاپ شده در فصلنامه علمی – پژوهشی انتظار موعود و کتاب حاضر «فطرت و مهدویت».

در عرصه نویسندگی که یکی از راه‌های نشر معارف اسلامی است، چه پیشنهاد‌ای به طلاب جوان دارید؟

با کمال تأسف تعداد بسیاری از طلاب هیچ علاقه‌ای به تحقیق و نوشتن ندارند. و فکر می‌کنم این برای عدم فهمیدن اهمیت و لذت این کار است. دغدغه دین و ترویج عالمانه آن قطعاً به تحقیق و نوشتن نیازمند است. رسول اکرم صلوات الله علیه می‌فرمایند: «قیّدوا العلم بالکتابه» علم را با نوشتن به بند بکشید. مطالعه همیشه سودمند است اما اگر موثر باشد و علم حاصل از آن نوشته شود می‌تواند زیاد سودمندتر باشد.

بعد به طلاب پیشنهاد می‌کنم مطالعه زیاد و موثر داشته باشند. ذهنشان را برای یافتن مسائل ذهنی خود و دیگران پرورش کنند و با تمرکز بر سؤالات ذهنی خود مطالعه و تحقیق کنند. هر جواب مختصر و بلندی که از یافتن آن لذت بردند را با آدرس دقیق بنویسند. مطالعات پراکنده و بی مقصد بد نیست ولی ذهن را برای نویسندگی محققانه پرورش نمی‌کند. هنگامی نوشتن مسأله مند یافته‌ها بر عمق معرفت دینی بیافزاید، میل به نویسندگی و انگیزه آن نیز تشکیل خواهد شد.

چه قشری از کتاب‌های شما، زیاد تر استقبال می‌کنند؟

کتاب اولم برای چندین دانشگاه و کتابخانه و برخی اساتید ارسال شد و بازخوردهای خوبی داشت. فکر می‌کنم برای قشر دانشجو و طلبه و هرذهن پرسشگری که جستوجو جواب به سوال خود در عرصه نقل شده در کتاب باشد بی ثمر نیست. در رابطه کتاب جاری نیز تا این مدت نمی‌دانم.

به نظر شما چطور می‌توان پیوند جوانان را با اسلام و معارف دینی بر قرار کرد؟

این کار برنامه ریزی طویل مدت نیاز دارد و به شدت امکان پذیر نیست. ابتدای آشنایی افراد با معارف دینی بعد از خانواده، در مدرسه است. به نظرم اولین قدم باید از مدرسه اغاز شود. کتاب‌های درسی مشابه با سنّ و جنسیت کودکان و نوجوانان که سؤالات متداول ذهنی آنها را با زبانی ساده و شیرین جواب دهد و زیبایی‌های اسلام را در قیاس‌ای به روز، با تفکرات غیر اسلامی به نمایش بگذارد تاثییر گذار است، یقیناً معارف اسلامی باید توسط آموزگاران عالم ودلسوز و مهربان و مؤمن و متعهّدی که با گزینش خاص و حتی الامکان از بین طلاب مستعد انتخاب شده‌اند تدریس شود. اما موارد حرف های شده در حیطه اختیارات وزارت آموزش و پرورش و مدارس است.

 در غیرموارد بالا به نظرم هرگونه دوستی و محبت و صمیمیت متدینین با سواد و دغدغه مند و متعهد، با جوانان و نوجوانان و کودکان، زیاد مهم است. برای مثالً برگزاری دوره‌هایی در قالب اردو و گردشهای علمی تفریحی توسط حوزه‌ها برای دانش آموزان، با ابلاغ وحمایت و تشویق از سوی مرکز مدیریت حوزه‌ها، می‌تواند مؤثر باشد. تدوین جزوات کوچک با مضمون جواب به سؤالات روز دانشجویان و ربط حضوری طلاب آموزش دیده با آنها نیز قطعاً بی تاثییر نخواهد می بود. سخن و نظرات در این باره زیاد است که اهل آن بهتر می‌دانند. اما نقش جاری همه انها ما برقراری ربط هرچه بهتر و صمیمی‌تر و عالمانه‌تر با جوانان است.

انتهای مطلب/