بیست و دومین دوره جایزه قلم زرین برگزیدگان خود را شناخت_خبررسان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبررسان از تنسیم، مراسم اختتامیه بیست و دومین دوره جایزه ادبی قلم زرین، امروز ۱۳ تیرماه، در اغاز روز قلم در کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد. در این مراسم که با وجود جمعی از اهالی فرهنگ، شاعران و نویسندگان برگزار شد، از برگزیدگان هر قسمت تشکر به عمل آمد. 

اسامی برگزیدگان این دوره از جایزه که از بین ۴۱۰ تاثییر معارفه شده‌اند، به این شرح است: 

قسمت نقد و پژوهش 

“از متن تا معنی”، به قلم بتول واعظ و محمدرضا حاجی آقابابایی

“واکاوی اتفاق روسپیگری” تاثییر کامران پارسی‌نژاد 

قسمت شعر بزرگسال: 

علیرضا قزوه برای کتاب “شام اود”

قسمت داستان بزرگسال: 

محسن مومنی شریف برای نگارش کتاب “ماه و بلوط” 

داستان کودک و نوجوان: 

“آتش در آشیانه اژدها” تاثییر رویا منوچهری 

شعر کودک و نوجوان: 

بابک نیک‌طلب برای کتاب “بهار از کوچ برگشت”

جواد کامور بخشایش، داور این دوره از جایزه، نیز بیانیه هیئت داوران را به این شرح قرائت کرد: 

 ن والقلم و مایسطرون

قسم به قلم و به آنچه که می‌نویسد.و این قلم شریف است و محترم است و مقدس. اندیشه‌ای که از این قلم برون می‌ترواد باید اندیشه ناب انسانی و الهی باشدتا انسان را در مسیر سعادت و سلامتی همراهی کند. قلم متعهد قلمی است پای‌بند قیمت‌های الهی و انسانی که نگاهش رو به آسمان است و هدفش سعادت انسان و کیست که نداند هنر و ادبیات متعالی ناشی از این قلم تا چه اندازه حرمت دارد و مورد قیمت است.

در قسمت دیگر این بیانیه آمده است: و امروز در این چنین زمانه‌ای وای به حال قلمی که بتواند بنویسد اما ننویسد از ظلم و جنایت و ستم و خون. بتواند بنویسد اما ننویسد از مظلومیت غزه و فلسطین، بتواند بنویسد اما ننویسد از معصومیت کودکانی که مظلومانه زیر بمب و خمپاره جان می‌سپارند. بتواند بنویسد اما ننویسد از مادرانی که عزیزترین‌شان را با دستان خود به خاک می‌سپارند و تا این مدت رو به آسمان دارند. رساندن فریاد این مظلومان به هزار توی امروز و فردای تاریخ، رسالت قلم متعهد است.

آری ، قلم می‌تواند متبلورکننده ظلم ظالمان و مظلومیت مظلومان باشد و خود را برای انسانیت انسان فدا نماید. و همین قلم است که می‌تواند مطلب‌آور آزادی و عدل باشد و جهان را به عدل و راستی سوق دهد.

امروز گرد هم آمده‌ایم تا درمورد قلم و بارقه‌های آن سخن بگوییم و درمورد هنر و ادبیات متعهد سخن بزنیم. چه خرسندیم از این که در این دوره از جشنواره قلم زرین هم با اندیشه‌های نابی که از قلم‌های متعهد جوشیده‌اند زیاد تر آشنایی یابیم و این آثار مورد قیمت را به جامعۀ امروز و فردا معارفه کنیم.

بحمدالله بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین به فرجام رسید و مفتخریم در این چنین محفلی صمیمی آخر آن را جشن می‌گیریم. امیدوارم این حرکت‌های فرهنگی مورد قیمت هم چنان در این سرزمین پر هنر تداوم یابد.

حاصل هفت ماه تلاش بی وقفه بنده و همکارانم در این دوره از جشنواره در این گزارش مختصر محضرتان تقدیم می‌شود:

دوره بیست و دوم با انتشار کردن فراخوان دریافت آثار، در بهمن ۱۴۰۲ کار خودش را اغاز کرد و امروز در مرحله پایانی خود است. همچون دوره‌های پیش پنج گروه قضاوت، بازدید آثار دریافتی دبیرخانه را مسئولیت‌دار بودند.

۱.گروه داستان بزرگسال

رصد، مطالعه و برسی علمی۸۸ تاثییر رسیده به دبیرخانه بر مسئولیت داوران این گروه می بود. محمدرضا سرشار، رحیم مخدومی و احمد شاکری این آثار را بازدید کردند.

بر پایه بیانیه این گروه دقت به مسائل عمیق انسانی و اجتماعی، لزوم تداوم آموزش روشهای داستان نویسی و لزوم دقت به عرصه‌های گوناگون در ساحت‌های گوناگون انسان امروز از الزام‌هایی است که نویسنده‌ها باید در آثارشان به آنها دقت کنند.

۲.گروه شعر بزرگسال

این گروه با مطالعه دقیق و ژرف ۵۲ تاثییر رسیده به جشنواره در شعر و ادبیات امروز ایران را از منظر سلامت ساختار زبان، نوآوری‌های زبانی، تخیل فرهیخته، منفعت‌گیری هنرمندانه از آرایه‌های کلامی و انسجام و استحکام فرم و ساختار مورد رصد و سنجش قرار دادند. به اذعان بیانیه این گروه، آثار گرانسنگی در ۱۴۰۲ مننشر شده‌اند که زیاد تر‌شان با لیاقت تقدیر و تکریمند و گزینش این گروه از قضاوت هیچ زمان به معنی نفی توانمندی‌ها و قابیلت‌های ادبی نامزدهای دیگر نیست.

رضا اسماعیلی، حسین اسرافیلی و نغمه مستشار نظامی داوران این گروه بودند.

۳.گروه داستان کودک و نوجوان

داوران باتجربه این گروه بعد از بررسی۲۰۵ تاثییر رسیده به جشنواره به این باور رسیدند که سال ۱۴۰۲ برای داستان کودک و نوجوان سال پررونقی بوده و رمان‌های بسیاری برای گروه سنی نوجوان با تکیه بر مسائل و دغدغه‌های امروزی این نسل به نگارش درآمده است.

این گروه در کنار این نقطه قوت متذکر شده‌اند که این عرصه هم چنان نیازمند فکر و ایده خلاق و منفعت‌گیری از سوژه‌های نو و دلنشین است.

مجید ملامحمدی، یوسف قوجق و هادی خورشاهیان این گروه را قضاوت کردند.

۴.گروه شعر کودک و نوجوان

به اذعان داوران این گروه یعنی احمد میرزاده، محمد عزیزی و کبری بابایی که به بازدید ۵۲ تاثییر رسیده به جشنواره پرداختند مشکل کلی‌گویی و ضعف در مضمون پردازی و این چنین شعارزدگی هم چنان در آثار این دوره هم پررنگ می بود اما در کنار آن، بودند آثاری که دارای نگاه عمیق ، طراوت اندیشه و ساختار و محتوای سودمند بودند.

۵.گروه پژوهش و نقد ادبی

اندک آثار رسیده به جشنواره در این گروه، مورد برسی و بازدید داوران محمود بشیری، محمدرضا سنگری و مهدی کاموس قرار گرفت. به باور این گروه، ادبیات امروز ایران هم چنان نیازمند دقت زیاد تر به مقوله نقد و پژوهش است.

بعد از سپاس بی‌کران از خدای منان، منت‌دار زحمات و عنایات ریاست انجمن، اعضای هیأت مدیره، دبیرخانه، هیئت داوران، مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسئولان خانه کتاب و ادبیات ایران، مسئولان نهاد کتابخانه‌های عمومی سرزمین، مسئولان سالن یاس نمایشگاه کتاب تهران و همۀ ارجمندانی هستم که در طول این دوره همراه و راهنمای بنده بودند و به پشتیبانی آنان این دوره از جشنواره هم به ایستگاه آخر رسید.

بخشی از این مراسم به تشکر از حسین اسرافیلی، شاعر پیشکسوت تعلق داشت. رضا اسماعیلی، شاعر، در همین رابطه در یادداشتی، ضمن گفتن این که اسرافیلی، از پیشکسوتان شعر انقلاب است، او گفت: اسرافیلی بوی گمشده مولانا را می‌دهد؛ گمشده‌ای‌ که با چراغ باید دنبالش گشت. هنرمند و شاعر و برادر مشفق است و از بازماندگان سلیمان و قیصر  و سیدحسن حسینی است. 

به حرف های اسماعیلی؛ نجابت و اصالت ویژگی ذاتی اوست. در کنار او حس امنیت و اسایش می‌کنم و آدم‌های همانند او حکم کیمیا را دارند و طبیعت آب را دارد و زلال است. بودن در کنار او اسایش می‌دهد و و این از صفات مردان خداست.

محمدرضا سرشار، نویسنده و از مؤسسان انجمن قلم ایران، با اشاره به اهداف و تأثیرات برگزاری جشنواره‌های ادبی در سرزمین او گفت: جشنواره‌هایی که برگزار می‌شود، چند مقصد دارد؛ مقصد اول این است که آثاری به جامعه معارفه کند. مقصد دوم این است هر جشنواره‌های بر پایه سیاست‌های خود، کتابی را برگزیده و به نوعی الگوسازی می‌کند به طور غیر مستقیم این مطلب را دارد اگر بخواهید برگزیده شوید، اینگونه بنویسید. هر جشنواره‌ای چه بخواهند و چه نخواهد، علتگرم نگه داشتن امروز ادبیات و کتاب می‌شود و در جامعه‌ای که اقبال به کتاب کاغذی کم می‌شود، این جشنواره‌ها همانند وصل کردن سرم به ادبیات است. چهار از حیث مادی است و بخشی از افتحق‌التألیف نویسنده‌ها جبران می‌شود. یقیناً هزینه جشنواره خصوصی زیاد نیست اما علتشاخص شدن ادبیات می‌شود، خوب است.

سرشار یادآور شد: یکی از مشکلات جشنواره‌های خصوصی غیردولتی که مشی یکسانی را جستوجو می‌کنند،در سختی دوام آورده‌اند و اعتباری کسب کرده برخی از جشنواره‌ها هم پر سر و صدا آمدند اما دوام نیاورند. وقتی وزارت ارشاد به جشنواره‌ها پشتیبانی می‌کرد اما از وقتی که پشتیبانی‌ها قطع شد، دوام نیاورند. فکر اشتباهی نزد گردانندگان جشنواره‌ها وجود دارد که هرکسی شاعر و نویسنده و پژوهشگر شد، می‌تواند داور جشنواره هم باشد . اما هر شاعری، نویسنده‌ای و پژوهش‌گری نمی‌تواند داور شعر و داستان و نقد ادبی باشد. نوشتن داستان کار خلاقه و کار آفرینشگری است و برای قضاوت مقدمه‌ای ملزوم است که باید نقد بلد باشد. 

وی با اشاره به ضعف نقد ادبی و کم بودن تعداد منتقدان در سرزمین، بر آموزش و پرورش نیرو در این عرصه پافشاری و اضافه کرد: این علتشده جشنواره گزینش علمی و ادبی نباشد. باید گردانندگان جشنواره‌ها و داوران متنوع باشند اما اینطور نباشد که با آمدن هر دولتی داوران تحول کنند. تعداد منتقدان ادبی ما کم است و ملزوم است فکری برای آن شود. برای مثال از طریق آموزش دوره فشرده نقد ادبی بگذارند. منتقدان باید آثار چاپ شده خبری علمی داشته باشد و اثری که با استدلال باشد و ابطال‌پذیر سخن بزند.

سرشار تجمیع و برگزاری جشنواره‌ها ذیل یک نهاد را راه‌حلی برای ترقی کیفی جشنواره‌ها و دور ماندن این رویدادهای ادبی از رفت‌و آمدهای سیاسی دانست و یادآور شد: جشنواره دولتی قیمت ادبی بالای دارند و مهم می باشند اما با تحول دولت‌ها سیاست‌هایشان تحول می‌کند و عنصر ادبی در حاشیه قرار می‌گیرد و این ستمی نسبت به آثار  است. جوایز ادبی باید در ذیل نهاد ثابتی قرار گیرد که با رفت‌و آمد دولت‌ها، تحول اندکی داشته باشد برای مثال شورای عالی انقلاب فرهنگی که ربطی به انتخابات و دولت  ندارد. جشنواره ادبی معتبر، جشنواره‌ای است که هیئت امنای با معیار محکم و قطعی داشته باشد که با تحول دولت‌ها سلایق تحول نکند. 

انتهای مطلب/