از خرید طلا تا ۷ مسجد؛ با بدعت های ماه صفر چه کنیم؟_خبررسان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبررسان از تنسیم، سیدمحمود جوادی، پژوهشگر، در یادداشتی به خرافات نقل شده در ماه صفر و راه‌های مقابله با آن پرداخته است. یادداشت او که برای انتشار کردن در اختیار خبررسان از تنسیم قرار گرفته به این شرح است: 

همان قدر که سنت‌های حسنه مایه آبروی دین و مذهب و جهت تعزیز و تحکیم باورهای دینی می‌شود، دامن زدن به بدعت‌ها و خرافات نتیجه‌ای جز سست شدن نظر و دور شدن جامعه امروزی از دین و باورها مذهبی به همراه ندارد.

مذهب تشیع به علت انتساب آن به اهل بیت پیامبر علیهم السلام دشمنان بسیاری داشته و متاسفانه در طول تاریخ آماج رخنه بدعت‌ها و خرافات قرار گرفته تا با جانشین کردن بدعت و خرافه با حقیقت، اصل مذهب را زیر سوال برده و مورد قضاوت نادرست دیگران قرار گیرد.

یکی از خرافات رایج بین عوام از اقشار مذهبی که مرتبط به ماه صفر است و با یک روایت جعلی ترویج یافته، دق الباب کردن هفت مسجد در آخر ماه صفر است و روشن کردن هفت شمع در آنجا به تصمیم اظهار آخر این ماه نحس و بد یمن، و مژده دادن به پیامبر اکرم (ص) به این معنی که ماه مصیبت اهل بیت علیهم السلام به آخر رسید. 

این بدعت در چند سال تازه و با سوء منفعت گیری از یک روایت جعلی به طور مناسک برای برخی افراد ساده لوح و فاقد سواد مذهبی درآمده و متاسفانه با مقصد پایین نگه داشتن سواد دینی جامعه مذهبی، در شهرهای بزرگ و کوچک هم چنان ادامه دارد.

اما اصل قضیه در این حدیث است که می‌گوید: «از ابن عباس نقل شده که او گفت روزی پیامبر (ص) به همراه تعدادی از اصحاب‌شان در مسجد قبا نشسته بودند،رسول خدا (ص) فرمود: اولین کسی که الان بر شما داخل می‌شود، مردی از اهالی بهشت است، برخی از اصحاب تا این سخن را شنیدند، برخاسته و از مسجد خارج شدند، تا مجدد داخل شده و اولین کسی باشند که بهشت بر او واجب می‌شود، پیامبر (ص) که از نوشته آگاه شدند به بقیه اصحاب که نزد ایشان بودند فرمودند: اکنون جماعتی در حال سبقت گرفتن از یکدیگر، بر شما داخل خواهد شد، (ولی از بین آنها) فردی که آخر یافتن ماه آذار (نام یکی از ماه‌های رومی معادل ماه خرداد و در آن زمان معادل ماه صفر) را بر من بشارت بدهد، اهل بهشت است، آن جماعت برگشتند و داخل شدند و ابوذر رضی الله عنه نیز همراه‌شان می بود.

 پیامبر (ص) به آنها فرمود: ما در کدام‌یک از ماه‌های رومی هستیم؟ ابوذر او گفت: یا رسول الله! ماه آذار به آخر رسیده است. پیامبر فرمود: ای اباذر! من این مسأله را می‌دانستم ولی دوست داشتم قوم من بدانند که تو مردی از اهالی بهشتی، و چطور این‌گونه نباشد، در حالی که تو سپس از من به علت محبتت به اهل بیتم، از حرم من طرد (تبعید) می‌شوی، تنها زندگی می‌کنی و تنها می‌میری، و قومی که امر کفن و دفن تو را انجام خواهند داد، به واسطه‌ی تو خوشبخت خواهد شد، آنها دوستان من در بهشتی می باشند که به پرهیزکاران وعده داده شده است».

علاوه بر نوشته فوق، در روزهای قبل نیز با انتشار کردن یک روایت جعلی در فضای مجازی و نسبت دادن آن به ائمه معصومین علیهم السلام، به خرافه خوش یمن بودن خرید طلا در ۱۳ صفر به شکل وسیعی دامن زده شد، تا آنجا که سیل بی‌شماری از افراد ساده لوح روانه طلافروشی‌ها شدند و با راه انداختن صف‌های طویل روبه رو طلافروشی های سطح شهر و شلوغ کردن بازارهای طلا، مردم را دچار حیرت کردند. این شایعه صحنه شگفت‌آوری را خلق کرد که برای مدتها در ذهن ما باقی خواهد ماند تا ثابت شود تا چه حد جامعه مذهبی و نسبتاً متدین ما صدمه‌پذیر است.

این در حالی است که هیچ روایتی در این عرصه نداریم و روایت جعلی انتشار شده در فضای مجازی فاقد سندیت دینی است و فقطً یک بازی سودجویانه از طرف مافیای اقتصادی و سیاسی می بود که شعور مذهبی عوام مردم را به بازی گرفته می بود.

در روزهای منتهی به ۱۳ صفر نیز برخی اینفلوئنسرهای اینستاگرامی مردم را برای رفع شدن حاجاتشان تشویق به خریدهای دیگر هم می‌کردند. آنها مدعی بودند که اگر می‌خواهید تا سال دیگر خانه بخرید باید در روز ۱۳ صفر جاکلیدی بخرید، اگر می‌خواهید تا سال سپس صاحب فرزند شوید باید لباس بچه بخرید و … . خرافاتی که نه مبنای دینی دارند و نه حتی سابقه طویل مدتی پشت آنها وجود دارد و نهایتاً مربوط به یک یا دو سال تازه می باشند.

در اینجا پیش از پرداختن به نحوه مقابله با بدعت و خرافات ابتدا ملزوم است این دو واژه را توضیح دهیم. خرافه به عقاید باطل و بی‌مبنا یا عمل نامعقولی اطلاق می‌شود که به کلی خلاف علتو واقعیات برداشت می‌شود. بدعت، به معنی نسبت دادن چیزی به تصمیم این که جزء دین است، در حالی ‌که در واقع مطابق با هیچ ‌یک از دستورات کلی دین و شریعت نیست. خرافه و بدعت زیر مجموعه انحراف می باشند؛ چون به‌طور کلی خرافه و بدعت، انحراف و کجروی از راه حق و صراط مستقیم الهی است؛ اما هر انحرافی، بدعت در دین یا خرافه نیست. با این حال، در تعداد بسیاری از موارد در کتاب‌های دینی هر سه واژه کنار هم یا به‌جای یکدیگر منفعت گیری خواهد شد.

رسول خدا (ص) مدام درمورد خطر گسترش خرافات و بدعت ها در جامعه گوشزد می کردند و می فرمودند: «کلُّ بِدْعَهٍ ضَلالَهٌ وَ کلّ

ضَلالَهٍ سَبیلُها الَی النَّارِ»؛ هر بدعتی گمراهی و نهایت هر گمراهی به سوی آتش است. و برای مقابله با آن در زمان خود و در آینده فرمودند: «اذا ظَهَرَتِ الْبِدَعُ فی أمَّتی فَلْیظْهِرِ الْعالِمُ عِلْمَهُ، فَمَنْ لَمْ یفْعَلْ فَعَلَیهِ لَعْنَهُ اللَّهِ»؛ هنگامی بدعتها آشکار شوند، اهل علم باید علم خویش را آشکار کند و به مقابله برخیزد که اگر این چنین نکند از رحمت الهی دور باد.

اشتیاق قشر سنتی جامعه به انجام مناسک دینی و مستحبات چنان تحسین‌برانگیز است که بعضی اوقات این میل و کشش جهت سوء منفعت گیری افراد سودجو و مغرض می‌شود. بعضی اوقات هم این افراد مغرض در سطوح بالای جامعه اسلامی و حاکمیت قرار دارند و به همین علت عدول و انحراف جامعه از سنت پیامبر (ص) به طور آرام و نامحسوس صورت می‌گیرد و جامعه به زعم این که در حال انجام یک سنت حسنه است مرتکب یک بدعت بزرگ می شود. این مورد را می توان در دوران خلیفه دوم در نماز «تراویح» دید که به طور جماعت در شب‌های ماه رمضان توسط برادران اهل سنت خوانده می‌شود، نمازی که هیچ زمان توسط رسول خدا (ص) اقامه نشد و در زمان خلیفه دوم پایه‌گذاری (بدعت گذاری) شد.

 همانگونه که رسول خدا (ص) مسئولیت مقابله با بدعت‌ها را ماموریت اهل علم اشکار کردند، روحانیت محترم در کنار افراد دارای دانش مذهبی ماموریت دارند نسبت به این انحراف آشکار و جهل آزار دهنده عکس العمل بموقع نشان دهند و دست به روشنگری بزنند در غیر این صورت سکوت و بی تفاوتی آنها به مثابه شراکت در انحراف جامعه مذهبی و رضایت از وضع حاضر برداشت می‌شود.

علاوه بر نقش مبلغان و عالمان دینی در مقابله با بدعت و خرافات، تک تک افراد جامعه نیز موظفند تلاش کنند سواد دینی و مذهبی خودرا بالا ببرند تا مورد سوء منفعت گیری سودجویان داخلی و خارجی قرار نگیرند. مساجد و صدا و سیما نیز می تواند در بالا بردن سواد دینی مردم پشتیبانی شایانی کند و به رسالت خود در اینگونه موارد عمل کند تا جامعه را سریع تر به ساحل امن حقیقت رساند.

انتهای مطلب/