آیا مقامات سعودی به جستوجو دین‌زدایی از قوانین عربستان می باشند؟_خبررسان

محمدعلی سبحانی، مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه، در او مباحثه با برنامه صدای دیپلمات در جواب به این سوال که آیا مقامات سعودی به جستوجو دین‌زدایی از قوانین عربستان می باشند، او گفت:

• ترجیح می‌دهم به این نوشته بپردازم که قرائت‌های مختلفی از دین و تاثییر دین در حکومت نقل است. احتمالا نتوانیم عناوینی همانند دین‌زدایی را به کارهایی بدهیم که احیاناً افرادی که قرائت‌هایشان از دین و نحوه مدیریت سرزمین و مقدار تاثیرگذاری و ربط دین با مدیریت‌ها  فرق می‌کند به آنها دقت دارند.
• آقای بن‌سلمان قرائت متغیری را در عربستان پیگیری می‌کند و آن قرائت این است که مسائل دینی نتواند مانع پیشرفت و گسترش عربستان بشود.
• ما چون حکومتی داریم که نام آن جمهوری اسلامی است و بالاخره بر پایه دین راه اندازی شده، طبیعتاً برایمان این چنین نگاه‌هایی زیاد دلنشین است و هنگامی به داخل کشورمان مراجعه می‌کنیم می‌بینیم دقیقاً قرائت‌های گوناگون از دین تاثیرش در پیشرفت و گسترش سرزمین زیاد زیاد است.
• وقتی آقایی به نام سیدمحمد خاتمی رئیس‌جهور ایران می‌شود و می‌خواهد قرائت مردم‌سالارانه و اخلاقی از دین را پیاده و پیگیری کند، می‌بینیم که به‌راحتی تنها دولتی [بوده] که توانسته وضع زندگی و رفاه مردم را بهبود ببخشد و گسترش را در سرزمین به طور جدی جستوجو کند، به نحوی‌ که احتمالا نزدیک به ۵۰ درصد رشد اقتصادی را در هشت سال آقای خاتمی ناظر بودیم.
• در دولت‌هایی که زیاد برخوردهای‌شان با [دین] قرائتی افراطی، تند، ایدئولوژیک خصوصاً در سیاست ‌خارجی جستوجو شده است می‌بینیم نه‌فقط مساله رشد و گسترش دچار مشکل می‌شود بلکه متاسفانه وضع زندگی مردم هم بد می‌شود؛ به گفتن مثال دولت آقای احمدی‌نژاد که اغاز تحریم‌های اقتصادی سرزمین می بود و حالت سیاهی که الان در اقتصاد داریم. بالاخره اگر آدم بخواهد اشاره‌ای کند و رد شود، [به همان دوران بازمی‌گردد.] ما حالت زیاد بدی [از همان زمان] داریم.
• ناترازی‌ها و کسر بودجه‌ها وحشتناک است و برابری زندگی مردم با حقوق ناچیز [هم وجود دارد]. یعنی تراز زندگی مردم با حقوقی که می‌گیرند و درآمدی که دارند خصوصاً قشر پایین جامعه ناهماهنگی زیاد وحشتناکی دارد. طبقه متوسط در نبوده است گسترش از بین می‌رود و نابود می‌شود که این اتفاق متاسفانه در حد بسیاری رخ داده است.
• طبیعتاً آن نگاه و آن قرائت جهت این چنین اتفاقاتی می‌شود و هر کشوری که حاکمیتش با مساله دین روبه رو است باید قرائتی از دین را پیگیری کند که بتواند با آن به خواست‌ها و نیازهای مردم [بپردازد] و با در مسیر گسترش قرار گرفتن سرزمین بتواند آن قرائت را داخل حرکت مدیریتی خودش کند.

متن و ویدئو کامل مصاحبه محمدعلی سبحانی با برنامه صدای دیپلمات را اینجا بخوانید و ببینید.