شبی که واگذاری کامل شد/ کروز سوار بر ایران‌ماشین؛ آغازی برای تغییرات بزرگ یا بحران تازه؟_خبررسان

مجمع عمومی ایران‌ماشین از صبح امروز با وجود سهامداران دولتی و خصوصی در سالن جلسات ساپکو برگزار شد و بعد از ۹ ساعت او گفت و گو و تنش، ترکیب تازه هیأت‌مدیره این شرکت اشکار شد. این نشست در شرایطی به نتیجه رسید که اعتراض سهامداران حقیقی و انتشار کردن فیلم‌هایی درمورد شیوه توزیع برگه‌های رأی، فضای مجمع را تحت تأثیر قرار داده می بود. 

گزارش‌ها مشخص می کند که گروه قطعه‌سازی کروز و متحدانش موفق شده‌اند سه کرسی از هیئت‌مدیره را در اختیار بگیرند، تغییری که عکس العمل‌های متغیری را برانگیخته است. برخی آن را گامی به‌سوی خصوصی‌سازی واقعی برداشت می‌کنند، درحالی‌که برخی دیگر اعتقاد دارند این واگذاری بیشتر از آنکه به اصلاح ساختار منجر شود، فقطً تحول در مالکیت است که تأثیر چندانی بر کارکرد این خودروساز ندارد.

بازیگران آشنا و تغییرات کند

بابک صدرایی، کارشناس صنعت ماشین، در او مباحثه با خبررسان ابعاد گوناگون این واگذاری را بازدید کرد و او گفت: در حالت جاری اقتصاد ایران، نباید انتظار تحول شگرف و سریع در ایران‌ماشین را داشت.

به حرف های او، در کشوری که ساختارهای اقتصادی و سیاسی بشدت بر کارکرد بنگاه‌های اقتصادی تأثیر می‌گذارند، تنها گروه‌هایی می‌توانند داخل بازی مدیریت شرکت‌های بزرگ شوند که شناخت کافی از قواعد و مناسبات پشت‌پرده صنعت ماشین داشته باشند.

او در ادامه گفت: انتظار ورود یک جریان کاملاً تازه به مدیریت ایران‌ماشین، دور از حقیقت است، چون هر فرد یا نهادی که تصمیم خرید این شرکت را داشته باشد، باید درکی عمیق از ساختار حاضر و چالش‌های آن داشته باشد.

صدرایی درمورد این که «واگذاری ایران‌ماشین به کروز خوب است یا بد؟» او گفت: بستگی به این دارد که این گروه تا چه حد بتواند در چارچوب محدودیت‌های حاضر، کارکرد مؤثری داشته باشد، اما در هر صورت نباید انتظار داشت که این تغییرات به‌شدت اثرات خود را نشان دهند.

او گفت: ایران‌ماشین طی سال‌ها در یک بازار مهندسی‌شده رشد کرده و دولت نقش کلیدی در نگه داری و گسترش آن داشته و ورود هر اندوخته‌گذار جدیدی به این مجموعه، چالش‌هایی همانند اصلاح ساختار سازمانی، تعدیل نیروهای مازاد، افزایش منفعت‌وری و انعقاد قراردادهای تازه بین‌المللی را به همراه دارد و در شرایطی که نرخ ارز در سطوح بالایی قرار دارد، انعقاد قرارداد با خودروسازان خارجی و ترقی فناوری تشکیل کار آسانی نیست.

مناقشات حوالی کروز

صدرایی در‌باره واگذاری ایران‌ماشین به شرکتی که دارای پرونده قضایی است، گفت:حرف های می‌شود که کروز دارای پرونده قضایی است، اما تنها مرجع رسمی برای بازدید این نوشته، قوه قضاییه است و تصمیم‌گیری درمورد صحت یا سقم این ادعاها بر مسئولیت این نهاد است.

این کارشناس صنعت ماشین خاطرنشان کرد: هر تغییری در صنعت ماشین، منافع گروهی را فراهم کرده و در روبه رو، منافع گروهی دیگر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ازاین‌رو، مدام موافقت‌ها و مخالفت‌هایی حوالی این چنین واگذاری‌هایی شکل می‌گیرد که بخشی از آن ناشی از دغدغه‌های واقعی و بخشی دیگر برآمده از منافع اقتصادی و سیاسی است.

او افزود: ساختار صنعت ماشین طی دهه‌های قبل به این شکل درآمده و اکنون اگر قرار بر اصلاح باشد، باید بازدید کرد که آیا این واگذاری می‌تواند به بهبود شرایط منجر شود یا خیر.

صدرایی تصریح کرد که در تعداد بسیاری از اوقات، دست زدن به ساختارهای قدیمی، نه‌تنها مشکلات را حل نمی‌کند، بلکه مشکلاتهای جدیدی را به وجود می‌آورد و در برخی اوقات اگر حالت اقتصادی سرزمین در شرایط مساعد قرار نداشته باشد، تحول در ساختارهای کلان صنعت خودر می‌تواند چالش‌های بیشتری را تشکیل کند.

آینده خصوصی‌سازی در صنعت ماشین

صدرایی در‌باره واگذاری ایران‌ماشین به کروز اظهار کرد: اگر قرار باشد واگذاری ایران‌ماشین به کروز، یک خصوصی‌سازی واقعی باشد، می‌توان به آن امیدوار می بود. اما اگر این واگذاری نیز همانند تعداد بسیاری از واگذاری‌های قبل باشد، نباید انتظار تغییرات اساسی را داشت.

وی یادآور شد: حتی در خوش‌بینانه‌ترین سناریو نیز نباید انتظار داشت که ایران‌ماشین به یک خودروساز در سطح بین‌المللی تبدیل شود.تنها چیزی که امکان پذیر رخ دهد، بهبود نسبی شرایط در قیاس با حالت جاری است. قرار نیست ایران‌ماشین یک دفعه به یک خودروساز پیشرو تبدیل شود، اما اگر روال تازه بتواند منفعت‌وری را افزایش دهد و کیفیت محصولات را ارتقا ببخشد، می‌توان این تحول را مثبت برسی کرد.

نقش دولت؛ دخالت یا پشتیبانی؟

صدرایی در جواب به این سوال « آیا این واگذاری تبدیل افت تصدی‌گری دولت می‌شود؟» تشریح کرد: تا وقتی که اقتصاد ایران به یک بازار آزاد و رقابتی نرسد، دولت هم چنان در بزنگاه‌های حساس برای کنترل قیمت‌ها و تنظیم بازار مداخله می‌کند و حتی اگر شدت این مداخلات افت یابد، اصل آن هم چنان باقی می‌ماند.

او اضافه کرد: دولت به‌جای مداخله مستقیم باید بسترهای ملزوم برای رشد صنایع فراهم کند. در کشورهای دارای اقتصاد مدرن، دولت نقش حمایتکننده را ایفا می‌کند. اگر ایران تصمیم دارد صنعت خودروی خود را منقلب کند، باید به این سمت حرکت کند و اجازه دهد رقابت واقعی شکل بگیرد.

تحول مالکیت؛ نه تحول سریع

صدرایی اصرار کرد که اصلاحات در این چنین مجموعه‌هایی نیازمند زمان، شرایط اقتصادی مساعد و مدیریت کارآمد است و اگر قرار باشد این واگذاری به معنی واقعی خصوصی‌سازی باشد، می‌توان در طویل مدت به بهبودهایی امید داشت، اما اگر این روال خصولتی‌سازی باشد، این تحول تنها در سطح مالکیت باقی می‌ماند و مشکلات بنیادین صنعت ماشین هم چنان پابرجا است.

برای مطالعه زیاد تر صفحه اخبار ماشین را در خبررسان جستوجو کنید.