«مجمع النوادر» نظامی صوتی شد_خبررسان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبررسان از تنسیم،  «چهارمقاله» با صدای محمد ولیان از سوی انتشارات نیستان هنر صوتی شد.

چهار مقاله یا مجمع‌النوادر کتابی است از نظامی عروضی سمرقندی که در قرن ششم هجری نگارش یافته‌ است. نام مهم کتاب مجمع‌النوادر است ولی از آنجا که نظامی در این کتاب از چهار فن دبیری، شاعری، طب، و نجوم، در چهار قسمت جداگانه سخن حرف های است، از قدیم به نام چهار مقاله معروف شده‌است.

 چهار مقاله مشتمل بر یک حمد و ثنا، یک مقدمه، چهار گفتار، و یک مؤخره است. مقدمه شامل پنج قسمت است که شامل مدح حاکمان معاصر غوری است و در رابطه خلقت جهان، کرات آسمانی، ستارگان، مواد معدنی، گیاهان، حیوانات، انسان، حواس باطنی و ظاهری و حکایت و توجیهات نبوت، امامت، حاکمیت، و حکومت است.

گفتارهای چهارگانه به شرح ماموریت های دبیران، صفات دبیر و مسائل مرتبط با آن، صفات مورد نیاز شاعران و شعر آنها، نجوم و دانش گسترده مورد نیاز منجمان، و طب و نصایح پزشکان می‌پردازند. مؤخره نیز آرزوی پیروزی حامیان نویسنده را گفتن می‌کند.

نظامی معتقد است که هیچ حاکمی بدون چهار گونه از کارگزاران، شامل دبیر، شاعر، منجم و طبیب که از یاران نزدیک او می باشند، نمی‌تواند کار کند و علت تألیف کتاب را همین امر دانسته‌است. به نظرٔ او، که امکان پذیر بازتاب دیدگاه‌های رایج آن زمان نیز باشد، نظم قلمرو به وسیلهٔ دبیران، تداوم نام نیک آن توسط شاعران، زمان مناسب کار آن توسط منجمان، و سلامتی حاکم نیز توسط پزشکان فراهم می‌شود.

نظامی در اغاز هر مقاله به اختصار کارکرد مورد او گفت و گو را شرح می‌دهد. سپس در رابطه صفات انسانی مورد نیاز و چگونگی کسب این صفات، یعنی از طریق آموزش، مطالعه، راه حلشناسی، سبک و مراعات اصول و موازین رفتاری ملزوم او گفت و گو می‌کند. این فرازها با وجود اختصار، حاوی نکات مهمی می باشند؛ برای مثالً نظامی در او گفت و گو تعریف ماموریت های دبیران و تعریف شعر، به جوهر و تأثیر نثر و منظوم آنها اهمیت بیشتری می‌دهد تا فرم.

علاوه بر این، هر مقاله شامل نزدیک به ده حکایت نمونه است که خواندن کتاب را دلنشین می‌کند. حکایات حاوی اطلاعات جالبی درموردٔ هویت و شغل رجال و دانشمندان برجسته است که غالباً در جاهای دیگر یافت نمی‌شوند، همانند رودکی، عنصری بلخی، فرخی سیستانی، امیر معزی، ازرقی هروی، مسعود سعد سلمان، رشیدی سمرقندی و عمعق بخاری، فردوسی، خیام، ابن سینا و چندین مورد دیگر، و نیز شرح وقایعی که نویسنده در آن وجود داشته‌است. با این حال، اطلاعات تاریخی یافت‌شده در چهار مقاله، حتی در رابطه حوادثی که در زمان حیات نویسنده رخ می‌دهد، با اشتباهات مکرر (آشفتگی نام‌ها، تاریخ‌ها، و غیره) به شدت خدشه‌دار شده‌است. برای نمونه، او سلاطین سلجوقی، سنجر و مسعود را با یکدیگر نادرست گرفته‌است.

انتشارات نیستان نسخه صوتی این کتاب را به زمان ۴ ساعت و ۵۵ دقیقه به قیمت ۱۴۰ زار تومان انتشار کرده است.

انتهای مطلب/