تنها ۱۰ درصد از فرارهای مالیاتی وصول می شود – تجارت نیوز_خبررسان

به گزارش تجارت نیوز، فرار مالیاتی را می‌توان به انواع مختلفی تقسیم کرد، از جمله:

• فرار مالیاتی در کارکرد فردی که شاملعدم اظهار درآمد (نهان کردن بخشی از درآمد یا اراعه گزارش‌های نادرست و منفعت گیری از درآمد نقدی برای جلوگیری از ثبت تراکنش‌ها)
• فرار مالیاتی در کارکرد اشخاص حقوقی که شاملدستکاری حساب‌ها و… می باشد.
• فرار مالیاتی در معامله های بین‌المللی که شامل قیمت‌گذاری انتقالی (تعیین قیمت‌های غیرواقعی بین شرکت‌های مرتبط در کشورهای گوناگون برای افت بار مالیاتی) و ثبت شرکت در کشورهای بدون مالیات یا مالیات پایین (منفعت‌برداری از خلأهای قانونی بین‌المللی) می‌شود.
• فرار مالیاتی در مالیات‌های غیرمستقیم که شامل پرداخت نکردن مالیات بر قیمت افزوده (VAT) و اراعه گزارش‌های نادرست در رابطه مقدار فروش می‌شود.

عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی کارکرد، عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر قیمت‌افزوده، عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره، عدم ارسال اظهارنامه ارث، عدم ارسال اظهارنامه شرکت‌های منحل‌شده، عدم تسلیم فهرست مالیات حقوق و دستمزد، کتمان درآمد، عدم پرداخت حق تمبر مالیاتی، مدیران تصفیه در رابطه تقسیم دارایی‌ها، عدم پلمپ دفاتر قانونی، عدم پرداخت مالیات سکه، عدم صدور صورت‌حساب، عدم ارسال صورت معامله های فصلی، جرایم مالیات بر قیمت‌افزوده و… جزو جرایم مالیاتی می باشند که قانون گذار برای آنها مجازات های سنگین و غیرقابل بخشش جهت جلوگیری از فرارهای مالیاتی وضع نموده است.

مبارزه با فرار مالیاتی یکی از شاخص های مهم سنجش عملکردی نظام مالیات ستانی می باشد. اما متاسفانه به علت عدم وجود اطلاعات و آمارهای رسمی قابل استناد در طول دو دهه قبل نمی توان روال مبارزه با فرار مالیاتی و مقدار وصول مالیات از این محل را ترسیم کرد. با این حال آمارهای برآوردی سال های تازه نشان می دهد که مقدار فرار مالیاتی در سرزمین رقم قابل توجهی می باشد به صورتی که رقم فرار مالیاتی در سال ۱۴۰۰ برابر با ۱۰۰ هزار میلیارد تومان معادل ۳۲.۸ درصد درآمدهای مالیاتی آن سال می باشد و این نسبت در سال های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب به ۳۱.۹ درصد و ۱۷.۲ درصد رسیده است. مقدار وصولی از محل فرار مالیاتی حدودا ۱۰ درصد رقم کل فرارهای مالیاتی می باشد به صورتی که در سال ۱۴۰۲ از از ۱۴۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی، سازمان امور مالیاتی ۱۴ هزار میلیارد تومان را کشف و وصول نموده است.

سازمان امور مالیاتی مقدار وصولی از محل فرار مالیاتی را با منفعت گیری از شاخص قبوض مالیاتی مربوط به جرایم نوشته ماده ۱۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم که به جرایم مربوط به درآمدهای کتمان شده، فعالیت‌های کتمان شده و هچنین هزینه‌های غیر واقعی ابراز شده توسط مودیان می باشد و جریمه ای که برای فرار مالیاتی به آن تعلق می گیرد محاسبه و اظهار می کند.

مسئله حائز اهمیت آن است که فرارهای مالیاتی را در هیچ کشوری نمی توان به صفر رساند. به گفتن مثال سرزمین آمریکا با دقت به کنترل‌های سیستمی قوی که روی کلیه مراودات مالی خود دارد چیزی نزدیک به ۸ درصد فرار مالیاتی دارد و زیاد تر از آن نمی تواند این عدد را افت دهد چون اولا بخشی از تعامل های اقتصادی آن به هم می‌ریزد به واسطه فعالیت هایی که در اقتصاد نهان رخ می دهد و ثانیا نسبت هزینه وصول مالیات از محل فرارمالیاتی به درآمدهای آن باید مراعات شود.

با اهمیت ترین علت حجم بالای فرارهای مالیاتی در دو دهه تازه مربوط می شود به نبوده است پایگاه اطلاعات هویتی، اطلاعات معاملاتی اشخاص، اطلاعات مالی، پولی و اعتباری و اندوخته ای اشخاص، اطلاعات دارایی ها، اموال و املاک و این چنین نقل و انتقال ها و دیگر اطلاعات فعالیت های اقتصادی افراد حقیقی و حقوقی در سرزمین و این چنین سنتی، غیرسیستمی و غیرهوشمند بودن نظام مالیات ستانی سرزمین می باشد.

ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات های مستقیم به منظور شفافیت فعالیت­های اقتصادی و استقرار نظام یکپارچه اطلاعات مالیاتی و تشکیل پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مودیان مالیاتی شامل مواردی نظیر اطلاعات مالی، پولی و اعتباری، معاملاتی، اندوخته‌ای و ملکی اشخاص حقیقی و حقوقی در سازمان امور مالیاتی سرزمین در اصلاحیه قانون مالیاتی‌های مستقیم در سال ۱۳۹۴ به قوانین اضافه شد اما تکمیل این پایگاه داده ای با چندین سال تاخیر از سال ۱۴۰۲ به مرحله ای رسیده است که سازمان امور مالیاتی می تواند از آن منفعت گیری کند و یکی از دلایل افت نسبت فرار مالیاتی به درآمدهای مالیاتی در سال های تازه مربوط به نوشته می شود.

یکی از عمل های مثبت سازمان امور مالیاتی در سال های تازه فرهنگ سازی مالیاتی در جامعه بوده است که تبدیل رشد دیدنی گزارش های سوت زنی از فرارهای مالیاتی در قسمت های گوناگون اقتصادی سرزمین توسط مردم با فراهم بودن بسترهای گوناگون اراعه این گزارشات است که سازمان با ثبت و پیگیری این گزارشات توانسته است تعداد قابل توجهی مودی و فرارمالیاتی را شناسایی کند. به گفتن مثال تعداد گزارشات فرار مالیاتی ثبت شده از طریق مرکز ربط مردمی ۱۵۲۶ سازمان امور مالیاتی در سال ۱۴۰۳ برابر با ۳۰ هزار تماس بوده است.