قوت اقتصادی به امنیت درون‌زا و پایدار منتهی خواهد شد – تجارت نیوز_خبررسان

به گزارش تجارت نیوز، همایش «خلیج فارس در پرتو تغیرات منطقه‌ای و بین‌المللی» صبح امروز (پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت) با وجود کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه قبل و محمدحسین عادلی، سیاست‌مدار، اقتصاددان و دیپلمات ایرانی در موسسه اطلاعات برگزار شد.

عادلی در سخنان خود با گفتن «چشم‌انداز گسترش در خلیج فارس» ضمن سپاس از برگزارکنندگان نشست و مسئولان اندیشکده و تبریک روز خلیج‌فارس او گفت: به گفتن فردی که موسسه مطالعاتی روال را که اولین اندیشکده غیردولتی می بود، در سال ۱۳۸۵‌ و با همه فراز و فرودهای آن تاسیس کردم، برای اندیشکده خلیج فارس آرزوی پیروزی می‌کنم. در همه دنیا او گفت و گو، او مباحثه و تشکیل فکر تازه زیاد موثر است، شکل دادن به افکار دولتمردان از همین طریق صورت می‌گیرد.

عزت نفس، وقتی که فقر جامعه را فراگیرد، افت می‌یابد

وی نوشته اقتصاد را از مباحث مغفول در استراتژی‌های قبل سرزمین دانست و او گفت: او گفت و گو‌های امروز ما گرچه مهم است اما برای مردم او گفت و گو‌هایی انتزاعی محسوب می‌شود و ملموس نیست. امروز در دنیا الگویی درمورد امنیت و قوت مسلم شده است که همه کشورها در حال توانایی آن می باشند. امنیت درون‌زا و پایدار از طریق تشکیل قوت اقتصادی به دست می‌آید. درون‌زایی فقط حس قوت یا داشتن ذهن و روح بلند با تکیه بر تعالیم ایدئولوژیک و قبل تمدنی خود نیست. عزت نفس و قیمت اخلاقی وقتی که فقر جامعه را فراگیرد، افت می‌یابد و این نوشته توانایی شده و همه از آن آگاه می باشند.

عادلی در بازدید مسیر طی شده از سوی کشورهای حاشیه خلیج فارس، او گفت: جمعیت این ۶ سرزمین ۵۷ میلیون نفر است و سی درصد ذخایر نفت و ۲۰ درصد ذخایر گاز جهان را دارا می باشند. از ۱۰۱ میلیون بشکه‌ای که تقاضای نفت جهان است، چیزی نزدیک به ۱۵ میلیون را تشکیل می‌کنند که تشکیل زیاد بالایی است، تشکیل ناخالص این کشورها ۲هزار و نود میلیارد دلار بوده که ۲ درصد تشکیل ناخالص داخلی جهان و تجارت آن‌ها ۸ درصد کل تجارت دنیا بوده است.

او همین طور گفت: برای بازدید مسیر طی شده توسط این کشورها باید سه مقطع تاریخی را بازدید کرد؛ مقطع اول از زمان انقلاب اسلامی در ایران تا آخر جنگ تحمیلی علیه ایران است. مقطع دوم از ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۵ است که دوران رشد اقتصادی ایران محسوب می‌شود. (ایران هم در دوران سازندگی و هم اصلاحات ۱۸ سال رشد اقتصادی مستمر با همه نوسانات داشت). مقطع سوم دوران تحریم‌ها علیه ایران می بود یعنی از سال ۱۳۸۶ تا امروز.

این استاد دانشگاه درمورد عمل های کشورهای حاشیه خلیج فارس در دوران جنگ ایران و عراق او گفت: در این مقطع تشکیل ناخالص داخلی این کشورها ۲۵۳ میلیارد دلار می بود. در این دوران جنگ آنها ۳۲ درصد رشد منفی داشتند و بدتر از ایران خسارت دید و این پیامی برای همه کشورها است که اگر جنگی صورت گیرد همه دچار خواهند شد. هنگامی زمان از یک سرزمین بزرگ در منطقه گرفته شود، کشورهای منطقه زمان‌های خود را از دست خواهند داد.

عادلی با اهمیت ترین علت این شرایط را اینگونه توصیف کرد: در آن مقطع آمریکا و قوت‌های بزرگ خواستار افت قیمت نفت بودند و توسط خود همین کشورها قیمت نفت و رشد ناخالصی داخلی آن‌ها هم در پی آن کم شدن کرد. عربستان سعودی در آن دوران منفی ۴۲ درصد و امارات متحده عربی منفی ۲۲ درصد، بحرین منفی ۱۹ درصد رشد داشته اما رشد عمان مثبت می بود اما به طور متوسط رشد این کشورها در آن دوران منفی ۳.۲ درصد بوده است.

او همین طور گفت: کشورهای حاشیه خلیج فارس در دوران دوم که دوران رشد ایران می بود، تا سال ۲۰۰۰ نزدیک به ۶۴ درصد رشد داشتند و تا سال ۲۰۰۵ نزدیک به ۲۹۰ درصد رشد داشتند، یعنی در دوران رشد ایران آن‌ها هم رشد کردند. در دوره سوم که دوره تحریم ایران بوده، رشد آن‌ها ۲۰۰ درصد بوده است. بیشترین رشد این کشورها بین ۱۹۹۰ (آخر جنگ ایران) تا ۲۰۰۶(تا آخر دوران اصلاحات و رشد ایران) بوده است.

این دیپلمات با اشاره به مطلب این آمار او گفت: رشد اقتصادی این کشورها در سه دوره جنگ: منفی، سازندگی ایران: رشد بالا، تحریم ایران: رشد کمتر بوده است. رشد این کشورها جز امارات که بر توریسم و هاب تجارت تمرکز کرد؛ مبتنی بر نفت و گاز است. رشد قطر هم از سال ۲۰۰۰ به سپس است که بر اندوخته‌گذاری‌های خارجی برای استخراج و صادرات گاز مبتنی می بود.

او همین طور گفت: با وجود آنکه نفت‌خیز می باشند اما بدون اندوخته‌گذاری خارجی نمی‌توانستند رشد کنند. اندوخته‌گذاری مستقیم خارجی فقط آورده پولی ندارد، بلکه تکنولوژی، فرایندهای کاری و مدیریت را هم با خود داخل سرزمین می‌کند. در سال ۲۰۲۳ این کشورها ۶۰ میلیارد دلار جذب اندوخته‌گذاری مستقیم خارجی داشته که بیشترین آن عربستان سعودی با ۳۰ میلیارد دلار و امارات با ۲۲ میلیارد دلار است. امروز جمع صندوق ذخیره ملی این کشورها به ۵ هزار میلیارد رسیده است که بیشترین آن مربوط به امارات متحده عربی است و بعد از آن عربستان سعودی و کویت(به گفتن مبدع این صندوق).

عادلی در ادامه گفت: شیفت قوت جهانی در قسمت اقتصاد به طور مستقیم به سیاست‌های این کشورها ربط دارد و همه کشورهای حاشیه خلیج فارس برخلاف برخی تصورات، شرایط زیاد خوبی دارند. صادرات نفت و گاز این کشورها ۶۰۰ میلیارد دلار است ولی کل صادرات آن‌ها دو برابر این مبلغ ۱۲۰۰ میلیارد دلار است. واردات این کشورها ۷۰۰ میلیارد دلار است. این کشورها به علت دارا بودن تراز تجاری بالا، قادر به تشکیل صندوق ذخیره با مبلغ ۵ هزار میلیارد دلار می باشند. بیشترین تجارت خارجی را امارات و سپس از آن، عربستان دارد.

وی در بازدید گرایش اقتصادی عربستان سعودی گفت: بیشترین واردات عربستان از آمریکا نظامی و از اروپا بهداشتی و دارویی و ماشین‌آلات است، دیگر مایحتاج خود را از شرق تامین می‌کند و معنی واقعی نگاه به شرق به وقوع مدام و ۶۳ درصد واردات این کشورها از آسیا، ۱۵ درصد از آمریکا و اروپاست. ۱۵ درصد واردات امارات هم از چین و بعد از آن هند با ۱۴ درصد، ۱۰ درصد عربستان سعودی است. مقدار واردات امارات متحده عربی از آسیا ۴۸ درصد و ۱۸ درصد آمریکا و اروپاست. ۳۵ درصد تجارت قطر با آسیا و ۱۶ درصد آمریکا و اروپاست و همه این کشورها سطح تجارت بالاتری با آسیا دارند.

عادلی با اشاره به این که ۷۰ درصد صادرات گاز کشورهای حاشیه خلیج فارس به آسیاست، او گفت: معنی این سخن این است که کشورهای این ناحیه رابطه استراتژیک با آسیا دارند. ۲۰ درصد این صادرات به چین، ۱۵ درصد به هند و ۱۵ درصد ژاپن و ۱۰ درصد کره است و ۱۰ درصد هم دیگر کشورهاست. صادرات به اروپا هم ۱۱ درصد و آمریکا ۵ درصد است.

کشورهای حاشیه خلیج فارس به تحول در قوت‌های جهانی آگاه شده‌اند

این استاد دانشگاه با اشاره به این که، کشورهای حاشیه خلیج فارس به تحول در قوت‌های جهانی آگاه شده‌اند، او گفت: این تحول قوت پایدار اقتصادی است و آن‌ها این نوشته را به خوبی فهمیدن‌ کرده‌اند. همه این کشورها برای زمان خاصی از آینده برنامه و چشم‌انداز وقتی اختصاصی‌ای دارند و استراتژی آینده آنها دو گانه است، بخشی بر نفت و گاز و انرژی‌های فسیلی تمرکز کرده و قسمت دیگر در پی گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر و متنوع‌سازی اقتصاد است و این در حالی است که آن‌ها در پی گسترش برنامه‌های مربوط به میدان ها نفتی و گازی خود می باشند.

عادلی در ادامه گفت: کشورهای منطقه در حالی ظرفیت‌های نفت و گاز خود را ارتقا خواهند داد که در ایران با شعار متنوع‌سازی اقتصاد، به نفت و تشکیل و استخراج آن بی‌توجهی می‌شود و بزرگترین خطری که نفت ایران را تهدید می‌کند، کم شدن سختی و افت تشکیل به نصف، در پالایشگاه پارس جنوبی است که ۷۰ درصد تشکیل گاز روزانه(۷۰۰میلیون مترمکعب) را تامین می‌کند.

وی با اشاره به برنامه‌های تازه کشورهای حاشیه خلیج فارس در عرصه انرژی او گفت: آن‌ها با شعار کربن‌کم درصدد تشکیل و صادرات هیدروژن سبز و آبی می باشند. این کشورها این چنین اندوخته‌گذاری بالایی در حوزه پتروشیمی دارند و چین در امارات متحده عربی اندوخته‌گذاری کلان در حوزه پتروشیمی دارد. کشورهای حاشیه خلیج فارس درصدد تامین ۳۰ درصد انرژی خود از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر می باشند و عربستان سعودی ۵ هزار و دویست مگاوات برق خورشیدی تشکیل می‌کند و درصدد است آن‌ را به ۴۲ هزار مگاوات تا سال ۲۰۳۰ ارتقا دهد.

اگر در پی داشتن امنیت درون‌زا هستیم، باید قوت اقتصادی را افزایش دهیم

این دیپلمات ارشد وزارت‌ امور خارجه با اصرار بر این که صدمه‌شناسی قبل زیاد مهم است، او گفت: باید بدانیم که از کجا ضربه خوردیم و در تشکیل ناخالص داخلی از کشورهای همسایه عقب ماندیم. اگر در پی داشتن امنیت درون‌زا هستیم، باید قوت اقتصادی را افزایش دهیم، روی پای خود بایستیم و این الگویی است که همه کشورها انجام خواهند داد.

عادلی با اشاره به این که اکنون آمریکا به شدت نیازمند او مباحثه و مذاکره با ایران است، او گفت: اگر ما از این زمان منفعت گیری کنیم، راه ما به منطقه باز خواهد شد. ایران باید با عربستان سعودی هم پیمان جامع ببندد. این کشورها با تعداد بسیاری از قوت‌های جهانی پیمان‌های تجاری مهم دارند و ما باید با این کشورها اندوخته‌گذاری مستقیم خارجی اغاز کنیم و بهترین نمونه آن می‌تواند اندوخته‌گذاری عربستان در انرژی‌های تجدیدپذیر ایران است. ایران باید برقراری و احداث خطوط انرژی اعم از برق و گاز را باید این کشورها در برتری قرار دهد و از رقابت حاضر در بین این کشورها به سود خود منفعت گیری کند.

او همین طور گفت: می‌توان به مصر و عربستان برای ایستادن در برابر اسرائیل پشتیبانی کرد. اگر بتوانیم مذاکرات با آمریکا را همگام با مذاکرات با عربستان و امارات و دیگر کشورهای منطقه پیش ببریم، می‌توانیم رشد اقتصادی خود را به منطقه پیوند بزنیم. نقطه حساس این منطقه رشد اقتصادی آن است و این کشورها مصمم می باشند که در سال ۲۰۳۰ به رشد بالای اقتصادی دست یابند و این رشد به رشد ایران گره خورده است و به این علت بایدپیوندهای اقتصادی خود با این کشورها را تحکیم و نوعی حرکت کنیم که بازیگر مخرب منطقه رژیم اسرائیل معارفه شود.

منبع: ایرنا