قیاس تطبیقی ظرفیت های صنعت چاپ و نشر در ایران و تایلند_خبررسان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبررسان از تنسیم، صنعت چاپ و نشر یکی از با اهمیت ترین زیرساخت‌های فرهنگی هر سرزمین به‌شمار می‌رود که در ترویج علم و دانش و گسترش هویت فرهنگی و صادرات محتوای بومی نقش اساسی ایفا ودوکشور هر یک با پیشینه‌ای غنی در عرصه ادبیات و دانش، مسیرهای متغیری را در گسترش صنعت چاپ طی نموده که قیاس تطبیقی ظرفیت‌ها، ساختارها، چالش‌ها و زمان‌های در حوزه چاپ و نشر می توان راه گشا باشد.

ایران با پیشینه‌ای طویل در ادبیات، تاریخ، فلسفه و دین، جایگاه اختصاصی‌ای در جهان اسلام و منطقه آسیای غربی دارد که بعد از انقلاب اسلامی، طی ۱۴ دهه قبل، نزدیک به یک میلیون و هفت‌صد هزار گفتن کتاب در ایران انتشار شده و بیشتر از ۵۰۰۰ انتشارات فعال در این حوزه وجود دارند.

زیرساخت‌های صنعتی تجهیز، از جمله چاپخانه‌های پیشرفته، عرصه چاپ سالانه بیشتر از ۱۱۰٬۰۰۰ گفتن کتاب را فراهم که از نظر تعداد کتاب‌های تازه منتشرشده در سال، در بین ۱۰ سرزمین برتر جهان قرار دارد.

در سرزمین تایلند هم هرچند صنعت چاپ در قیاس با ایران قدمت کمتری دارد، اما با ورود فناوری‌های نوین و دیجیتال، توانسته خود را با تغیرات جهانی هماهنگ سازد.

دو نهاد مهم در سرزمین تایلند یعنی “انجمن ناشران و توزیع‌کنندگان کتاب تایلند PUBAT” و” انجمن چاپ تایلند” نقشی محوری در گسترش و نظارت بر این صنعت دارد و در حوزه چاپ بسته‌بندی، تبلیغات، و چاپ دیجیتال رشد قابل توجهی داشته است.

حوالی تشکیل محتوا و موضوعات غالب در ایران، تنوع موضوعی بالایی در کتاب‌ها از علوم انسانی همانند جامعه‌شناسی، فلسفه، روان‌شناسی، حقوق و اقتصاد گرفته تا مطالعات اسلامی، هنر و تاریخ. این ظرفیت گسترده جهت شده است که کتاب‌های ایرانی در بازارهای جهانی نیز جایگاه قابل توجهی و به‌اختصاصی در حوزه‌های ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی. اشکار نموده است.

  درکشور تایلند، محتوای غالب در بازار نشر زیاد تر بر ادبیات عامه‌پسند متمرکز است. ژانرهایی چون داستان‌های عاشقانه، «پسران عاشق” (Boys’ Love)” و مانگای ژاپنی محبوبیت بالایی دارند. با این حال، دولت تایلند به‌تازگی مطرح‌هایی برای ترقی محتوای فرهنگی و تبدیل کتاب به ابزار قوت نرم که از جمله پروژه «تبدیل کتاب به فرهنگ» که مقصد آن تشکیل فیلم، سریال و انیمیشن بر پایه آثار ادبی تایلندی در دستور کار قرار داده است.

در رابطه فناوری و نوآوری در صنعت چاپ درکشورمان در عرصه گسترش زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در صنعت نشر، قدم‌های مهمی برداشته از جمله تشکیل نمایشگاه کتاب مجازی تهران و منفعت‌گیری از سامانه‌هایی همانند “کتاب.آی‌آر” که ربط بین ناشران داخلی و خارجی را تسهیل و این چنین مطرح‌هایی همانند “TOP” برای حمایتاز ترجمه آثار علوم اسلامی وانسانی به دیگر زبان‌ها، نشان از نگاه بین‌المللی در صنعت چاپ کشورمان دارد.

در سرزمین تایلند نیز در حوزه چاپ دیجیتال پیشرفت چشمگیری داشته که منفعت گیری از چاپگرهای پیشرفته همانند Canon و Konica و این چنین گسترش پلتفرم‌هایی نظیر ReadAWrite و Meb، امکان انتشار کردن آسان کتاب‌های دیجیتال و حمایتاز نویسندگان جدا گانه را فراهم کرده که این روال به افت هزینه‌ها و جواب به تقاضای بازار دیجیتال پشتیبانی کرده است.

درخصوص چالش‌ها و زمان‌ها در کشورمان با وجود پیروزی‌ها، ایران با چالش‌هایی نظیر تحریم‌های بین‌المللی، مشکلات ارزی برای واردات کاغذ و ماشین‌آلات، و محدودیت در توزیع جهانی آثار روبه رو و با این حال، برخورداری از محتوای غنی، ظرفیت بالای نیروی انسانی و برنامه‌های حمایتاز ترجمه توانسته زمان‌هایی بزرگ برای نفوذ فرهنگی و صادرات محتوای بومی تشکیل نماید.

سرزمین تایلند نیز با چالش‌هایی همانند قیمت بالای کاغذ، نبوده است فناوری بومی در برخی قسمت‌ها، و رقابت سنگین با شبکه‌های اجتماعی روبه‌روست اما پتانسیل بالای بازار دیجیتال، نیروی انسانی ماهر و حمایتدولت از تبدیل کتاب به محصولات رسانه‌ای، عرصه رشد مجدد این صنعت را فراهم نموده است.

در رابطه با نمایشگاه‌ها و ارتباطات بین‌المللی ، نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای فرهنگی در خاورمیانه به‌شمار می‌رود که هر ساله با وجود ناشران داخلی و خارجی برگزار و این نمایشگاه علاوه بر معارفه آثار تازه، عرصه‌ساز ربط و همکاری‌های بین‌المللی در حوزه نشر می باشد.

در سرزمین تایلند نیزنمایشگاه بین‌المللی کتاب بانکوک که توسط PUBAT برگزار که با وجود بیشتر از ۱.۴ میلیون نفر بازدیدکننده و فروش ۴۳۸ میلیون بات در سال معادل نزدیک به ۱۲.۵ میلیون دلار در ۲۰۲۴، نقش کلیدی در معارفه کتاب‌های داخلی و جذب مخاطب ایفا و این اتفاقات نمادی از پویایی بازار کتاب تایلند در سطح منطقه می باشد. 

نقش صنعت نشر در دیپلماسی فرهنگی در جهان امروز که قوت نرم نقشی روزافزون در سیاست خارجی کشورها ایفا می‌کند کتاب علاوه بر حامل بودن دانش و اطلاعات، بیانگر سبک زندگی، قیمت‌ها و بینش‌های تمدنی یک ملت نیز است.

ایران و تایلند هر دو دارای تمدن‌های باستانی و هویت فرهنگی نزدیک و صادرات کتاب، ترجمه آثار فاخر، و وجود در نمایشگاه‌های بین‌المللی، از جمله ابزارهایی است که می‌تواند چهره‌ای اصیل و فرهنگی از این دو سرزمین در سطح جهانی اراعه دهد.

در ایران، برنامه‌هایی مانندطرح “TOP” برای حمایتاز ترجمه آثار فارسی به زبان‌های خارجی، و شراکت ناشران در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب همانند فرانکفورت، پکن و مسکو، مثالهایی از این کوششهای دیپلماتیک فرهنگی باشد.

در تایلند نیز، وزارت فرهنگ برنامه‌هایی برای ترجمه آثار ادبی کلاسیک تایلندی به زبان انگلیسی و چینی با مقصد گسترش نفوذ فرهنگی در آسیای شرقی و جنوب‌شرقی راه‌اندازی کرده است.

در کشورمان با وجود چالش‌هایی همانند مشکلات ارزی، تورم در هزینه‌های تشکیل، و محدودیت‌های صادرات فرهنگی، صنعت چاپ ایران در حال تطور دیجیتال و گسترش زیرساخت‌های نوین ،  کتاب‌های الکترونیکی، کتاب‌های صوتی، و توزیع آنلاین از طریق پلتفرم‌هایی همانند طاقچه، فیدیبو و کتاباه در حال گسترش و بعلاوه، افزایش تقاضا برای آثار مذهبی، تاریخی، و فلسفی ایرانی در بازارهای جهان اسلام، زمان رشد قابل‌توجهی فراهم کرده است.

در سرزمین تایلند نیز تغیرات دیجیتال، تنوع محتوا، و سبک‌های نوشتاری مدرن در تایلند، این سرزمین را به یکی از مراکز نوظهور صنعت نشر در جنوب‌شرقی آسیا بدل و با دقت به علاقه نسل جوان به داستان‌های مصور، پادکست‌های روایی، و پلتفرم‌های محتوایی آنلاین، آینده صنعت نشر این سرزمین به سوی چندرسانه‌ای شدن حرکت و اگر زیرساخت‌های آموزش نیروی انسانی در حوزه ویراستاری، ترجمه و نشر دیجیتال تحکیم شود، تایلند می‌تواند به یکی از قطب‌های فرهنگی منطقه بدل گردد.

در آخر گفتنی است صنعت چاپ و نشر در ایران و تایلند، هرچند با تفاوت‌هایی در تاریخ، ساختار و برتری‌های محتوایی همراه اما هر دو مسیر گسترش فرهنگی و تأثیرگذاری بین‌المللی را جستوجو می‌کنند.

ایران با پشتوانه تمدنی، غنای متون علمی-فلسفی و شبکه گسترده نشر، و تایلند با نوآوری در صنعت چاپ دیجیتال، محبوبیت ادبیات عامه‌پسند، و نگاه فرهنگی به آینده، ظرفیت‌هایی نزدیک دارند.

هر دو سرزمین با میراث فرهنگی غنی و توانایی‌های متفاوت در صنعت نشر می باشند که ایران با تمرکز بر محتواهای علمی، اسلامی و فلسفی و برخورداری از شبکه ناشران گسترده، ظرفیت بالایی برای تأثیرگذاری در بازارهای فرهنگی بین‌المللی دارد و در روبه رو، تایلند با حرکت به‌سوی دیجیتال‌سازی، منفعت‌گیری از رسانه‌های نوین و حمایتدولتی در پی تبدیل محتوای بومی به قوت نرم منطقه‌ای  می‌باشد.