شایان اکبری و طرح بزرگ گذار از جهان سوم؛ ۲۰۵۰
تهران، ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۴ – سازمان جهانشمول، نهادی نوظهور طرحی بلندپروازانه با عنوان «طرح ۲۰۵۰ گذار از جهان سوم» تدوین کرده که وعده میدهد ایران و دیگر کشورهای جهان سوم را ظرف ۳۰ سال به جمع کشورهای توسعهیافته ملحق کند. این طرح، که برای هر معضل و چالش کشور راهحلی تخصصی ارائه میدهد، نقشه راهی جامع برای توسعه ایران ترسیم کرده است. در مرکز این ابتکار، شایان اکبری (سوشیانت)، رهبر سازمان جهانشمول و بنیانگذار فلسفه جهانشمولیسم، قرار دارد که با پروژههای جسورانهاش در حوزههای فضا، انرژی، امنیت و صلح جهانی، در حال تبدیل شدن به یکی از چهرههای کلیدی توسعه بینالمللی است. اما آیا این رویای بزرگ در برابر واقعیتهای پیچیده جهانی قابل تحقق است؟
طرح ۲۰۵۰: نقشهای برای تحول ایران و جهان سوم
طرح ۲۰۵۰، که در تابستان ۱۴۰۳ رونمایی شد، برنامهای ۳۰ ساله است که به گفته سازمان جهانشمول، پاسخگوی تمام چالشهای ساختاری کشورهای در حال توسعه، از فقر و نابرابری گرفته تا فساد و بحرانهای زیستمحیطی، خواهد بود. این طرح با تمرکز ویژه بر ایران، راهحلهایی تخصصی برای مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حکومتی ارائه میدهد و نقشه راهی برای رسیدن به توسعهیافتگی ترسیم کرده است
.
بندهای کلیدی طرح ۲۰۵۰ شامل اصلاح قانون اساسی، تقویت حقوق بشر و اقلیتها، اصلاحات ساختاری، ارتقای حقوق شهروندی، مدرنسازی، تمرکززدایی، بهبود خدمات عمومی، مبارزه با جرائم، ترویج حاکمیت قانون، ایجاد نهادها و احزاب سیاسی، تقویت مشارکت مدنی، شهرسازی و برجسازی، جذب سرمایهگذاری، کاهش نابرابری و توسعه اقتصادی پایدار است. برای هر یک از این حوزهها، سازوکارها و برنامههای اجرایی مشخصی تدوین شده که با استفاده از دادهها و شاخصهای ملی و بینالمللی، به نیازهای محلی پاسخ میدهند.
به گفته اکبری، این طرح «دستور کاری برای مردم، توسط مردم و برای مردم» است که با مشارکت دولتها، بخش خصوصی، دانشگاهها و جامعه مدنی اجرا خواهد شد. او تأکید دارد که جوانان، زنان، مردان و کودکان، عوامل اصلی این گذار سیساله هستند و از «ظرفیتهای نامحدود بشر» برای ساختن جهانی بهتر استفاده خواهد شد.
معمار طرح کیست؟
شایان اکبری، رهبر سازمان جهانشمول و بنیانگذار اندیشه جهانشمولیسم، معمار اصلی این طرح بزرگ است. او که در سالهای اخیر با راهاندازی پروژههایی پیشرفته در سطح ملی و بینالمللی به عنوان یک متفکر آیندهگرا شناخته شده، هدایت این تحول تاریخی را بر عهده دارد. از جمله دستاوردهای او میتوان به راهاندازی دپارتمان اکتشافات فضایی برای ساخت ماهواره و راکت، توسعه زیرساختهای انرژی خورشیدی به عنوان راهحل بحران انرژی، طرحهای جهانی در زمینه هوش مصنوعی، امنیت عمومی، صلح جهانی و جهانیسازی اقتصاد و سیاست اشاره کرد. شایان اکنون در حال تبدیل شدن به یکی از بازیگران کلیدی در صحنه بینالملل است.
شایان اکبری گفته است:
ما به دنبال ایجاد آیندهای بهتر برای همه، بهخصوص میلیونها شهروند کشورهای توسعهنیافته که شانس داشتن زندگیای که لایق آن هستند و شانس استفاده از فرصتهای برابر، حقوق شهروندی، عدالت و رفاه، را نداشتهاند، هستیم، برای رسیدن به این آینده مشارکت هر فرد میتواند مؤثر واقع شود، ما میتوانیم اولین نسلی باشیم که دستیابی به جهانی بهتر برای همه را ممکن سازد، با حرکت بهسوی این اهداف و دستیابی به آنها، جهان در سی سال دیگر با جهانی که اکنون میشناسیم قابلمقایسه نخواهد بود.
آنچه امروز منتشر میکنیم، نه فقط یک برنامه توسعه، بلکه حرکتی تمدنساز برای قرن بیستویکم است. این طرح متعلق به مردم است؛ توسط مردم تألیف شده و با همراهی مردم به اجرا درمیآید. تمام اقشار جامعه از جوانان، زنان، کارگران، متخصصان و سیاستمداران تا نهادهای مدنی، دولتها، دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی مخاطبان و مجریان این نقشه راه هستند.
مسئولیت این نسل برای آینده بشر
شایان: آینده بشریت و این سیاره در دستان این نسل است، جوانان امروز آینده فردا را تعیین میکنند و دنیایی که نسلهای آینده در آن زندگی خواهند کرد را میسازند، این نسل در حفظ زمین و بهتر کردن آن مسئول است و وظیفه دارد دست در دست یکدیگر مشکلات و معضلهایی اساسی که دامنگیر میلیاردها انسان شده را برطرف سازد، ما طرح و نقشه راه رسیدن به اهداف و جهانی بهتر را تألیف و مشخص میکنیم و این مسئولیت همهی ماست تا موفقیت این راه و کسب دستاوردهای بزرگ را تضمین کنیم.
این طرح با علم به اینکه کشورها برای اجرای آن و دستیابی به اهداف با چالشها و مشکلات متفاوتی مواجه هستند، تدوین میشود، همچنین ما برای اجرای طرح و برداشتن موانع نیاز به حمایتهای همهجانبه داریم تا زیرساختهای لازم برای گام برداشتن در این راه را بهدست آوریم.
هدف ما این است که این طرح در راستای منافع ملی کشورها باشد و اجرای آن هیچ منافاتی را منافع ملی نداشته باشد. اصلاح و تکمیل این طرح و مفاد آن بر مبنای مجموعهای از دادهها و شاخصهای ملی و بینالمللی، شاخصههای اجتماعی و اقتصادی و غیره انجام میشود.
ما به دنبال ایجاد همکاریهای کارآمد دولتی و خصوصی هستیم تا بر اساس آن بتوانیم اطلاعات و دادههای خود را برای تدوین هرچه دقیقتر این طرح تکمیل کنیم و با استفاده از مشاهدات آماری و شاخصهای مختلف و شناسایی چالشها بتوانیم دستور کار اجرایی مخصوص هر منطقه جغرافیایی ارائه نماییم

سازوکار اجرای طرح چگونه است؟
اکبری ادامه میدهد: ما در این طرح با تکیه بر ظرفیتهای علمی، فناوری، منابع انسانی و اخلاقی بشر، وظیفه ساخت جهانی بهتر را برای نسلهای آینده برعهده میگیریم. هر بند این طرح نهتنها پاسخی به مسائل امروز، بلکه راهی برای نجات زمین و جامعه بشری از مشکلات ساختاری، محیطزیستی، اقتصادی و انسانی است.
طرح ۲۰۵۰ یکی از مهمترین دستاورد شایان اکبری تاکنون است. این طرح سندی فرادولتی و راهبردی است که نقشه راه گذار از وضعیت مزمن جهان سومی به سوی توسعهیافتگی را در قالب بیش از ۴۰ بند دقیق و اجرایی ترسیم میکند. این سند با تمرکز بر تحول در حوزههایی چون عدالت اقتصادی، آموزش نخبگان، سرمایهگذاری فناورانه، شفافسازی ساختار دولتها و اصلاحات ساختاری، مورد توجه نخبگان دانشگاهی و حتی برخی مشاوران سازمان ملل قرار گرفته است.
شایان اکبری تأکید دارد که این طرح با علم به چالشهای کشورها تدوین شده و اجرای آن نیازمند حمایتهای همهجانبه دولتی و خصوصی، مشارکت دانشگاهها، نخبگان و جامعه مدنی است.
«در طرح ۲۰۵۰، هر آنچه برای گذار از وضعیت توسعهنیافتگی به رشد همهجانبه لازم است، آمده: از اصلاح اساسی ساختارها، توسعه فرصتهای برابر، تا طراحی سیاستهای نوین اقتصادی و اجتماعی برای حذف تبعیض، افزایش امنیت و رشد عدالتمحور.»
برای ایران، که اکبری آن را یکی از پایگاههای اصلی اجرای طرح ۲۰۵۰ میداند، این ابتکار میتواند فرصتی برای بازسازی جایگاه جهانی، جذب سرمایهگذاری و بهبود کیفیت زندگی شهروندان باشد. مذاکرات اولیه با مقامات ارشد و برنامهریزی برای ارائه طرح به مجلس، نشاندهنده جدیت اکبری در پیشبرد این پروژه است. با این حال، موفقیت آن به شفافیت، پاسخگویی و هماهنگی با نهادهای ملی و بینالمللی بستگی دارد.
گامهای بعدی و چشمانداز آینده
به گفته شایان، جلساتی با مقامات عالیرتبه برگزار شده و پس از نهاییسازی طرح، متن کامل به مجلس و نهادهای ذیربط برای تصویب ارائه خواهد شد. او ابراز امیدواری کرده که دولت جدید که با شعار توسعه و نوگرایی روی کار آمده، این بار مقدمات اجرای طرح را فراهم کند.
در پایان، سازمان جهانشمول اعلام کرده است که دعوتی رسمی به نخبگان، متخصصان، کارآفرینان و دانشگاهیان برای مشارکت در تدوین بخشهای تخصصی طرح منتشر خواهد شد و بر اساس آن، «دستورکارهای اجرایی منطقهای» طراحی میشود تا هر کشور و منطقه متناسب با نیاز خود، راه توسعه را آغاز کند.