زندگی زیر خط فقر/ دلایل گسترش فقر در ایران چیست؟ – تجارت نیوز_خبررسان

به گزارش تجارت نیوز، مساله گسترش فقر در ایران، در سال‌های قبل به یک نوشته کاملاً دلواپس‌کننده تبدیل شده است. یقیناً که آمارهای قابل‌تاملی نیز در این رابطه اراعه خواهد شد که عکس روشنی را از حالت فقر در ایران اراعه می‌کنند. بر پایه گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، نرخ فقر در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳، در نزدیک به ۳۰ درصد تثبیت شده و این قضیه بدان معناست که ۲۵ تا ۲۶ میلیون نفر از مردم ایران، زیر خط فقر قرار دارند. یقیناً که برخی منبع های غیررسمی و بین‌المللی اصرار دارند که با حالت جاری، حدودا ۸۰ درصد از مردم ایران با چالش فقر دست‌به‌گریبان می باشند.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی این چنین از افزایش نرخ فقر در سال ۱۴۰۲ به عدد ۳۰.۱ درصد خبر داده که نسبت به سال قبل حاکی از افزایش است. در اواخر سال ۱۴۰۳ نیز سلام ستوده، نماینده مجلس شورای اسلامی خبرداد که بر پایه آمارهای رسمی، چیزی در نزدیک به ۲۵ میلیون نفر در کشورمان زیر خط فقر می باشند. آماری که دلواپس‌کننده است و روی شیب صعودی قرار دارد.

تعمیق شکاف فقر

علاوه بر این که آمارها از گسترش فقر در ایران خبر خواهند داد، گزارش‌های گوناگون از صعودی شدن فاصله درآمدی افراد زیر خط فقر با خط فقر نیز حکایت دارند که از این شاخص با گفتن «شکاف فقر» یاد می‌شود. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی گفتن کرده که در سال ۱۴۰۱، این شاخص به حدوداً ۰.۲۸ رسیده است. یقیناً که این نهاد بر صعودی بودن مقدار شکاف فقر در ایران نیز اصرار کرده است.

دو سوم مردم سیستان و بلوچستان زیر خط فقر می باشند

فقر در ایران در استان‌ها و جغرافیاهای گوناگون حالت متغیری اشکار می‌کند. برای نمونه در گزارش‌های رسمی به این نوشته اشاره شده که در استان سیستان و بلوچستان، دو سوم جمعیت این استان فقیر می باشند. این در حالی است که در تهران این نرخ حدودا ۱۳ درصد است.

تنها در تهران، خط فقر بیشتر از ۲۰ میلیون تومان گفتن شده که این بدان معناست افرادی که پایین‌تر از این حد درآمد دارند، عملا زیر خط فقر می باشند. متاسفانه در کلان‌شهری نظیر تهران، بالا رفتن هزینه‌های مسکن جهت شده تا افراد با اضافه شدن این هزینه‌ها، به جرگه فقرا بپیوندند.

گزارش‌های رسمی به این نوشته اشاره می‌کنند که تنها در تهران، ۵۵ درصد از درآمد افراد صرف مسکن می‌شود. آمارهای وزارت کار در ایران نیز از این حقیقت پرده برمی‌دارند که در استان‌هایی نظیر البرز و قم، هزینه‌های مسکن، تا حد بسیاری روال فقیر‌شدن افراد را تسهیل کرده است.

دلایل گسترش فقر در ایران چیست؟

تورم مزمن و بالا در سال‌های تازه در ایران، نقشی مهم در افزایش افراد فقیر در ایران بازی کرده است. کافی است دقت داشت که  از سال ۱۳۵۱ به این سو، تنها در ۶ سال نرخ تورم دورقمی نبوده است. این در حالیست که درآمد افراد مشابه با این نرخ تورم افزایش نیافته است.

تنها در رابطه کارگران، آن‌طور که فتح‌الله بیات رئیس سندیکای کارگران قراردادی و پیمانی گفتن کرده، درآمد کارگران از نرخ تورم تا ۲۰۰ درصد در چهار سال تازه عقب افتاده است. این نوشته جهت شده تا قوت خرید طبقات متوسط و ضعیف افت دیدنی اشکار کند و شمار بسیاری از افراد به زیر خط فقر رانده شوند.

افزایش بیکاری در سرزمین هم به‌گفتن یک برونداد حالت نه‌چندان مساعد اقتصادی در ایران در سال‌های تازه، جهت وخیم‌تر شدن حالت فقر در ایران شده است. مرکز آمار ایران از وجود دست‌کم دو میلیون بیکار در ایران خبر داده که ۸۰۰ هزار نفر از آنهارا فارغ‌التحصیلان دانشگاهی راه اندازی خواهند داد. در واقع، بدشدن حالت اقتصادی و صدمه‌رسیدن به مشاغل مولد، جهت شده تا زمان‌های شغلی افت یابند و یا نخبگان جامعه راه مهاجرت را در پیش گیرند که برونداد این حالت، چیزی جز تضعیف قسمت درآمدی افراد و خانوارها در ایران نبوده است. این حالت در سایه تورم نسبتاً بالا در اقتصاد ایران، فقیرشدن طیف‌های قابل‌توجهی از مردم کشورمان را به همراه داشته است.

انفعال دولت‌ها در برابر گسترش فقر

نگاه انفعالی به حل مشکلات پایه اقتصاد ایران هم در بدتر شدن حالت فقر و آمارهای مرتبط با آن در ایران نقش داشته است. متاسفانه دولت‌های گوناگون نسبت به اتفاق بهبود حالت اقتصادی و تحکیم بنیان‌های اقتصادی مردم ایران، نگاه انفعالی و عمدتا شعارزده داشته‌اند و به جای این که فعالانه داخل میدان شوند، خود را فقط در مقام آتش‌نشان می‌بینند و هر موقع که بحرانی تشکیل می‌شود، نهادهای دولتی نیز داخل میدان خواهد شد و تلاش می‌کنند با راه‌حل‌های موقت، ابعاد بحران را کنترل کنند.

پشتیبانی‌های مقطعی و غیرکافی از مردم در روبه رو با مشکلات اقتصادی و در عین حال، تعمیق بیش ‌از ‌پیش مشکلات زیرساختی و عمیق در اقتصاد ایران، همه و همه بروندادی نظیر تشدید حالت فقر در ایران را به جستوجو داشته‌اند.

درآمد دهک‌های ثروتمند، ۱۳ برابر دهک‌های فقیر

شکاف شدید درآمدی و طبقاتی در ایران در سایه تحریم‌های خارجی علیه ایران، جهت شده تا طیف‌هایی از جامعه، به ثروت بیشتری دست یابند و طیف‌های فرد دیگر از منظر اقتصادی فقیرتر شوند. اکنون درآمد دهک‌های ثروتمند در ایران حداقل ۱۳ برابر زیاد تر از دهک‌های فقیر است.

در شرایطی که دولت به علت فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌های خارجی و یقیناً برخی نواقص ساختاری توان حمایتاز دهک‌های ضعیف‌تر را ندارد، کاملا طبیعی است که ناظر افزایش شمار فقرا در ایران باشیم. در عین حال، تشدید شکاف درآمدی در ایران جهت شده تا امکانات نیز لزوما به‌صورت برابر توزیع نشوند و همین قضیه، فقر در ایران را تعمیق کرده است.

نارضایتی، بی‌اعتمادی و بزهکاری؛ پیامدهای گسترش فقر در ایران

افزایش نارضایتی و ناامیدی اجتماعی یکی از مهم‌ترین بروندادهای گسترش فقر است. رشد افسردگی و دیگر مشکلات روانی و در عین حال تحکیم حس بی‌عدالتی در افراد و افت امید آنها به آینده، همه و همه بروندادهای منفی گسترش فقر در یک سرزمین می باشند. موضوعی که تا حد بسیاری منافع و امنیت ملی کشورها را به نحوی منفی تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تضعیف اندوخته اجتماعی نظام حکمرانی نیز از جمله دیگر بروندادهای افزایش فقر در کشورمان است. در واقع، طیف‌های قابل‌توجهی از مردم به این ادراک می‌رسند که دولت به‌صورت طبقاتی عمل می‌کند و منافع آنها را در نظر نمی‌گیرد و به گفتن ساده‌تر، آنها را به حاشیه رانده است. شکل‌گیری این حس در افراد تا حد بسیاری به روح وحدت و انسجام ملی در ایران صدمه می‌زند.

تشدید فقر در ایران می‌تواند چشم‌اندازهای مرتبط با افزایش نرخ جرم و بزهکاری را نیز تحکیم کند. رشد صدمه‌های اجتماعی نظیر افزایش موارد کودکان کار، اعتیاد، طلاق و خشونت خانگی هم در زمره بروندادهای افزایش فقر در کشورمان است. در عین حال، امنیت اجتماعی نیز به‌شدت صدمه می‌بیند و ناظر افزایش ناامنی در قسمت‌های گوناگون ایران خواهیم می بود.

تشدید فقر در ایران جهت برهم‌خوردن توازن اقتصادی و اجتماعی کشورمان نیز می‌شود. در این چارچوب، عملاً ناظر تجمع ثروت در دستان اقلیت و گسترش فقر برای اکثریت خواهیم می بود. این نوشته خود می‌تواند جهت اوج‌گیری نارضایتی‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در سرزمین شود و بسترهای مساعدی را برای خصومت‌ورزی‌های دشمنان، علیه ایران نیز فراهم کند.

تضعیف اقتصاد ایران در پی گسترش فقر

تضعیف رشد اقتصاد ملی هم از جمله دیگر بروندادهای گسترش فقر در ایران است. هنگامی مردم درآمد کافی نداشته باشند، عملا قسمت تقاضا در اقتصاد ایران ضربه می‌خورد و این قضیه، به چرخه اقتصادی در سرزمین صدمه‌های جدی داخل می‌کند.

تعمیق فقر، یعنی روبه رو رشد و گسترش اقتصادی ایران با مانع ها عدیده و این قضیه از چشم‌اندازی کلان یعنی زمین‌گیر شدن اقتصاد ایران و عقب‌ماندگی آن در قیاس با دیگر کشورها و ملت‌های جهان؛ موضوعی که به‌اختصاصی با دقت به اهمیت مسائل اقتصادی در جهان جاری، می‌تواند خود عرصه را برای ظهور طیف گسترده‌ای از دیگر چالش‌ها علیه ایران فراهم سازد.

برای مطالعه زیاد تر صفحه اقتصاد کلان در خبررسان را جستوجو کنید.