حذف صفر از پول ملی مشروط به مهار تورم و افت انتظارات تورمی است – تجارت نیوز_خبررسان

به گزارش تجارت نیوز، حذف صفر از واحد پولی یک سرزمین یا به اصطلاحی «بازتعریف پول»، تدبیری است که توسط برخی کشورها (غالبا بر تاثییر تورم) انجام می‌گیرد و تاریخ مثالهای بسیاری از حذف صفر یا بازتعریف پول را به خود دیده است که زیاد تر این اصلاحات در کشورهای در حال گسترش، گسترش نیافته یا دوره بعد از جنگ، رخ داده است.

این عمل، یک ابزار کمکی است که با افت اراعه پول همراه و زیاد تر با نیت از بین بردن اثرات ابرتورم به کار گرفته می‌شود، اما به خودی خود، زیاد تر یک تهدید است تا این که درمان باشد، چراکه مردم برای محافظت از اندوخته خود از تکانه‌های تورمی، دارایی‌های سنگین یا ارزهای خارجی را خریداری می‌کنند که در نتیجه تورم امکان پذیر زیاد تر تشدید شود.

تا امروز کشورهای تعداد بسیاری از جمله ترکیه، برزیل، آرژانتین، روسیه، مجارستان، فرانسه، غنا و تعداد بسیاری از کشورهای دیگر عمل به حذف چند صفر از پول ملی خود داشته‌اند که در برخی از این کشورها حتی چند مرحله حذف صفر از پول ملی به علت تورم بسیا بالا صورت گرفته است. برای مثال برزیل رکورددار اجرای سیاست حذف صفر است که در شش مرحله ۱۸ صفر را از واحد پول ملی خود حذف کرده است.

چندی پیش نیز، در جریان همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی بانک مرکزی، محمدرضا فرزین – رئیس کل بانک مرکزی – در تشریح اهداف و سیاست‌های پولی سال جاری بانک مرکزی، اصلاح نظام پولی سرزمین را مقصد‌گذاری کرد و بر برنامه سیاست‌گذار پولی (بانک مرکزی) برای حذف چهار صفر از پول ملی اصرار کرد و آن را یکی از اهداف بانک مرکزی برای سال ۱۴۰۴ برشمرد.

به حرف های فرزین، عکس ریال ایران عکس مناسب و صحیحی در اقتصاد جهانی نیست، اجرای این سیاست با دقت به ازمایش ها موفق جهانی و در زمان مناسب می‌تواند به بهبود عکس ریال پشتیبانی کند که امری الزامی است و به همین منظور سیاست حذف صفر از پول ملی در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد.

در این رابطه، وحید شقاقی – اقتصاددان – در او مباحثه با ایسنا، بر لزوم اجرای حذف صفر در زمان بعد از مهار تورم اصرار کرد و او گفت: در شرایط جاری اقتصاد ایران، به نظر می‌رسد که حذف صفر یک عمل عجولانه و بدون محاسبات در همه سطوح کلان باشد. طبق معمول در دنیا، برخی از کشورهایی که تورم‌ زیاد بالایی را توانایی کرده یا دچار ابرتورم بودند، وقتی که تورم خود را رفع کردند و عمل به برقراری ارامش و اسایش در سطح اقتصاد کلان کردند، بسته به مقدار شوک تورمی که طی دوران تورم به اقتصاد آنها داخل شده می بود، برای سهولت در محاسبات عمل به حذف چند صفر از پول ملی خود کردند.

او گفت: به عبارتی در برخی از کشورها برای تسهیل محاوره‌ای و این چنین تسهیل در امر محاسبات، تعدادی از صفرها برداشته شد که در کشورهایی که در این عمل موفق بودند، یک مسیر منطقی طی شده می بود.

این استاد اقتصاد خاطرنشان کرد: امروز در اقتصاد ایران تا این مدت ریشه‌های تورم رفع نشده و حتی به نظر می‌رسد که برای سال جاری تورم بالای ۳۵ درصد وجود داشته باشد و حتی این نوشته به علت وجود ناترازی‌های کلان در اقتصاد ملی امکان پذیر، تورم را در سال‌های آینده به حالت نا مساعد رساند؛ چراکه به علت وجود ناترازی‌های اقتصادی، گمان وجود تورم‌های بالا هم چنان وجود دارد.

شقاقی اظهار کرد: در این شرایط اگر عمل به حذف چند صفر از پول ملی صورت بگیرد، در سال‌های آینده مجددا به علت وجود تورم نیز با افت قیمت پول روبرو خواهیم می بود که همین نوشته یعنی مجدد امکان پذیر چند صفر به پول اضافه شود. با این حال، سال‌ها است که در مسائل محاوره‌ای مردم از واحد ریال منفعت گیری نمی‌کنند و آنچه در سطح جامعه عرف است، منفعت گیری از تومان در محاورات پولی است. مردم همیشه از عبارت تومان منفعت گیری می‌کنند و حتی برای قلام کوچک همانند ۱۰۰ هزار تومان از عبارت ۱۰۰ تومان منفعت گیری می‌شود.

وی اظهار کرد: اما قضیه مهم این است که با فکر این که چهار صفر از پول ملی حذف شود، هزینه‌هایی برای سرزمین تشکیل می‌شود. برای مثال همه متون حسابداری و حسابرسی سرزمین دستخوش دگرگونی خواهد شد و در همه این متون مالی باید بازنگری صورت بگیرد.

این اقتصاددان با اشاره به توانایی جهانی کشورهای موفق او گفت: توانایی جهانی مشخص می کند که کشورها وقتی به حذف صفر از پول ملی عمل کردند که ریشه‌های ابر تورم و تورم‌های طویل زمان را مهار کرده بودند و اقتصاد آنها به یک اسایش و ارامش نسبی رسیده و می‌دانند که چشم‌انداز آینده تورم بالا نیست. اما امروز اقتصاد ما دچار تورم طویل زمان است که ابتدا باید برای مهار آن عمل کرد.

شقاقی در ادامه گفت: روی دیگر سکه آن است که در شهرهای کوچک به خصوص مناطق روستایی برخی اقلام با مبالغ خرد قیمت‌گذاری خواهد شد و گران قیمت نیستند. برای مثال قیمت یک کالا امکان پذیر اکنون ۳۷۰۰ تومان باشد که با حذف چهار صفر نرخ آن به علت وجود تورم و انتظارات تورمی روبه بالا و افزایشی تمایل اشکار می‌کند و به اصطلاحی به سمت بالا «رُند» می‌شود.

این استاد اقتصاد افزود: در شهرهای کوچک و مناطق روستایی تا این مدت منفعت گیری از اقلام خرد و قیمت‌گذاری خرد جریان دارد و اینگونه نیست که همانند شهرهای بزرگی همانند تهران اقلام و محصولات به طور «رند» قیمت‌گذاری شود. حال باید این مسئله را دقت داشت که نباید انتظار داشته باشیم که در صورت حذف چهار صفر، اقلام خرد به سمت پایین رند شود که این نوشته خود یک تورم دیگر روی قیمت محصولات تشکیل می‌کند.

شقاقی او گفت: تا این مدت ریشه‌های تورم رفع نشده و به علت وجود ناترازی‌های کلان برای سال‌های پیش رو حتی گمان تشدید تورم نیز وجود دارد و در وقتی که بخواهیم صفرها را از پول حذف کنیم امکان بار تورمی در جامعه بالا می‌رود.

وی در آخر اصرار کرد: به این علت به دولت و بانک مرکزی نظر می‌شود که در ابتدا باید ریشه‌های تورم را افت داده و کنترل کنند و برای بار تورمی که با حذف صفر به گمان بالا تشکیل شود، چاره اندیشی صورت بگیرد. اگر بتوانیم ریشه‌های تورم را رفع کنیم و در جامعه انتظارات تورمی هم فروکش کند، می‌توانیم عمل به حذف صفر از پول ملی کنیم اما در شرایطی که انتظارات تورمی بالاست، قیمت‌ها نیز به سمت بالا تمایل دارد.

منبع: ایسنا