نقدی بر عدم پرداخت سنوات آخر کار کارگران – تجارت نیوز_خبررسان

به گزارش تجارت نیوز، در هفته‌ها و ماه‌های تازه، اخباری داشتیم از کارگرانی که در زمانِ خاتمه قرارداد کار یا بازنشستگی در واحدهای سراسر سرزمین، از دریافت سنوات آخر کار محروم مانده‌اند؛ کارفرما در جواب به اعتراض آن‌ها اظهار کرده است «شما سنوات‌تان را ماهانه یا آخر هر سال گرفته‌اید و چیزی طلبکار نیستید».

اما آیا در زمان خاتمه کار کارگر، عدم پرداخت مبلغی در قالب سنوات یا پاداش آخر خدمت، «قانونی» است؟ چرا کارگران پاداش آخر خدمت ندارند؟

«آرمین خوشوقتی» کارشناس ارشد حقوق و روابط کار در این رابطه می‌گوید: ماده ۱۰ قانون کار می‌گوید اگر قرار است مولفه مزدی به کارگر پرداخت شود، این نوشته باید در قرارداد کار درج شود به این علت اگر قرار است مبلغی به گفتن سنوات به طور ماهانه به کارگر پرداخت شود، این قضیه باید در قرارداد کار کارگر آمده باشد وگرنه این پرداخت غیرقانونی‌ست.

او ادامه می‌دهد: علاوه بر این، سنواتِ نوشته ماده ۲۴ قانون کار باید در زمان خاتمه کار به کارگر پرداخت شود و اگر قرار باشد سریعتر به کارگر پرداخت شود، حتماً باید با توافق و خواست کارگر باشد؛ یا باید در زمان عقد قرارداد این نوشته با توافق کارگر در متن قرارداد گنجانده شود یا این که یک توافق در بین باشد. در نتیجه سنوات باید در زمان خاتمه کار پرداخت شود یا این که کارگر و کارفرما بر سر پرداخت بخشی از سنوات آخر کار در میانه کار توافق ‌کنند که این نوشته باید حتماً به تایید کتبی کارگر رسیده باشد.

فکر کنیم کارگر به طور کتبی تایید نکرده باشد و در زمان خاتمه کار، کارفرما مدعی شود مبلغ سنوات را در میانه کار پرداخته است، به حرف های خوشوقتی، در این صورت، فرد مدعی یا همان کارفرما باید بتواند ادعای خود را اثبات کند: یا کارگر اقرار صریح بکند یا کارفرما سندی کتبی مبنی بر توافق فردی یا دسته‌جمعی اراعه دهد و یقیناً باید اسناد موید این پرداخت نیز وجود داشته باشد.

در عین حال، حتی در صورت توافق با کارگر، آنچه که به طور ماهانه یا در صورت ادامه قرارداد، سالانه پرداخت می‌شود، «علی‌الحساب سنوات» است و باید در زمان خاتمه کار، تسویه حساب صورت بگیرد؛ خوشوقتی با اصرار بر این نوشته ادامه می‌دهد: مبنای محاسبه سنوات آخر کار، آخرین مزد کارگر است. ماده ۲۴ قانون کار می‌گوید در صورت خاتمه قرارداد کار، باید سنوات بر پایه آخرین حقوق محاسبه و پرداخت شود. لذا ملاک محاسبه، آخرین مزد و حقوق کارگر است که مبالغ علی‌الحساب از آن کسر می‌شود.

او می‌افزاید: یقیناً فکر کنیم کارگری ۴ سال در یک کارگاه کار کرده و هر سال قراردادش تمدید شده؛ اگر در آخر هر سال مبلغ سنوات به کارگر پرداخت شده و از او نامه‌ای مبنی بر تسویه گرفته باشند، دیگر کارگر طلبی از کارفرما ندارد چون در هر بار خاتمه قرارداد، سنوات‌اش را دریافت کرده. اگر قرارداد یکساله و یا کمتر از یکسال باشد و بر پایه توافق دوطرف، آخر هر قرارداد سنوات کارگر پرداخت شده باشد، این پرداخت به معنی تسویه کامل است.

این کارشناس حقوقی با استناد به یک رای هیات عمومی دیوان عدل اداری می‌گوید: همه پرداخت‌ها به کارگر، از جمله مبالغی همانند پورسانتِ فروش، پاداش تشکیل یا اضافه‌کاری، جزو مزد و حقوق کارگر است و مبنای محاسبه سنوات آخر کار قرار می‌گیرد.

او یادآوری می‌کند که «کارگر برای دریافت صدقه یا احسانِ کارفرما هشت ساعت در روز کار نمی‌کند، شبکاری و اضافه‌کاری نمی‌کند، کارگر کار می‌کند که حق خود را در قالب مزد و حقوق بگیرد؛ به این علت پرداخت مزایای مزدی همانند پورسانت و اضافه‌کار، احسان به کارگر نیست، حق قانونی اوست».

خوشوقتی در آخر تصریح می‌کند: بعضاً شنیده می‌شود فلان مبلغی که کارگر به کارفرما پرداخت کرده، از سر لطف و احسان  بوده است، این عبارت اصلاً درست نیست. کارگر سر یک ساعتی به کارگاه می‌آید، سر یک ساعتی می‌رود و کار او را مطابق برنامه و دستورات و در یک چهارچوب اشکار انجام می‌دهد بعد صدقه‌بگیر نیست و کارفرما نباید و نمی‌تواند در هیچ حالتی از پرداخت مطالبات مزدی و قانونی کارگر طفره برود یا بخشی از مزد و حقوق را به بهانه‌های گوناگون قیچی کند.

منبع: ایلنا