مزایا و معایب قراردادهای موقت و دائم_خبررسان

به گزارش تجارت نیوز، در دنیای امروز کارگران به دو شکل مهم قراردادهای موقت و دائم به کار گرفته خواهد شد. قراردادهای موقت طبق معمولً برای پروژه‌های خاص یا دوره‌های وقتی محدود تنظیم خواهد شد، در حالی که قراردادهای دائم برای استخدام‌های طویل مدت و مستمر در نظر گرفته خواهد شد.

قراردادهای موقت طبق معمول برای کارفرمایان انعطاف‌پذیری بیشتری در منفعت گیری از نیروی کار فراهم کرده و امکان تطبیق با شرایط متغیر بازار را خواهند داد اما در روبه رو برای کارگران امکان پذیر امنیت شغلی کمتری تشکیل کنند و دسترسی به مزایای شغلی همانند بیمه و بازنشستگی را محدود کنند در حالی که قراردادهای دائم به کارگران امنیت شغلی بیشتری داده و امکان برنامه‌ریزی طویل مدت برای زندگی حرفه‌ای و شخصی را فراهم می‌کنند. حال آنکه قراردادهای دائم برای کارفرمایان امکان پذیر از انعطاف‌پذیری کمتری برخوردار بوده و هزینه‌های بیشتری برای آنها داشته باشد.

مطابق آمارها بیشتر از ۹۰ درصد قراردادهای کار به طور موقت منعقد خواهد شد، این در حالی است که مطابق قانون، باید در  مشاغلی که جنبه مستمر دارند قرارداد به طور دائم منعقد شود.

اکنون قراردادهای موقت به گفتن یک ابزار رایج در بازار کار به شمار می‌روال. این نوع قرارداد که طبق معمولً برای دوره‌های وقتی مشخصی بسته خواهد شد، مزایا و معایبی برای کارگر و کارفرما دارند از این رو کارگران و کارفرمایان قبل از انعقاد قراردادهای موقت باید نسبت به قوانین و حقوق مربوط به این نوع قراردادها آگاهی داشته باشند.

انعقاد قراردادهای دائم کار در ایران نسبت به قراردادهای موقت زیاد کمتر است. مطابق آمارها بیشتر از ۹۰ درصد قراردادهای کار به طور موقت منعقد خواهد شد، این در حالی است که مطابق قانون، باید در  مشاغلی که جنبه مستمر دارند قرارداد به طور دائم منعقد شود، با این حال این اصل به درستی مراعات و اجرا نمی‌شود و به حرف های کارشناسان بازار کار گسترش قراردادهای موقت جهت تشکیل ناامنی شغلی برای کارگران شده و معیشت آنها را تحت تاثییر قرار داده است.

هر دو قرارداد موقت و دائم می‌تواند برای کارگر و کارفرما مزایا و معایبی داشته باشد. از با اهمیت ترین مزایای قراردادهای موقت برای کارفرمایان می‌توان به انعطاف‌پذیری،افت هزینه‌ها، برسی توانایی نیروی کار قبل از استخدام و برای کارگران به فراهم شدن فرصتهای شغلی و کسب توانایی اشاره کرد.

در حقیقت قراردادهای موقت به کارفرمایان اجازه می‌دهد تا به راحتی با تغییرات در نیازهای بازار کار یا پروژه‌ها سازگار شوند و نیروی کار خود را بر پایه آن تنظیم کنند. در برخی موارد، قراردادهای موقت می‌توانند به افت هزینه‌های مربوط به استخدام دائمی همانند بیمه و مزایا منجر شوند و کارفرما می‌تواند از این نوع قراردادها برای برسی توانایی‌ها و تناسب کارمند با محیط کار قبل از استخدام دائمی منفعت گیری کند.

قراردادهای موقت برای کارگران نیز مزیتهایی دارد از جمله آنکه می‌تواند فرصتهای شغلی جدیدی برای کارگران فراهم کند و به کارگر این امکان را بدهد تا در محیط‌های کاری کسب توانایی کرده و توانایی‌های خود را گسترش دهند.

در همین جهت، فتح الله بیات ـ رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی در او گفت وگو با ایسنا، با گفتن این که بیشتر از ۹۰ درصد کارگران با قرارداد موقت مشغول کار می باشند، می‌گوید:نوشته قراردادهای موقت کار امروز به دغدغه‌ای لاینحل برای کارگران تبدیل شده و امنیت و آسایش آنان را سلب کرده است.

وی می‌گوید: بر پایه تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار، در صورتی که ماهیت کار مستمر و دائم باشد باید قرارداد به شکل مستمر منعقد شود و کارفرما حق اخراج کارگر بدون رای هیات‌های تشخیص را ندارد ولی برخی کارفرمایان از این نوشته سوء منفعت گیری می‌کنند.

به حرف های رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی،‌ برخی کارفرمایان نیروی کار مورد نیاز خود را با قراردادهای ۳ ماهه و ۶ ماهه به خدمت می‌گیرند در صورتی که اگر این نوع قراردادها اصلاح شود، قسمت اعظمی از مشکلات کارگران قرارداد موقت رفع می‌شود.

قانون کار به صراحت به اصل دائمی بودن قراردادهای کار اشاره دارد، مگر در مواردی که ماهیت کار موقت باشد یا زمان زمان قرارداد به طور اشکار تعیین شده باشد.

کارگران قرارداد موقت زیاد تر در معرض بیکاری قرار گیرند و به همان نسبت، حقوق و دستمزد و مزایای کمتری دریافت می‌کنند.

به باور کارشناسان، قرارداد موقت جهت عدم ارامش شغلی نیروی کار و آموزش مداوم کارکنان تازه می‌شود و کارگران ضمانت کمتری نسبت به کار و کارفرما از خود نشان خواهند داد و هنگامی امنیت شغلی نیروی کار به خطر افتد، امکان پذیر نسبت به کارگران قرارداد دائم زیاد تر در معرض بیکاری قرار گیرند و به همان نسبت، حقوق و دستمزد و مزایای کمتری دریافت کنند.

در قرارداد موقت زمان پیشرفت شغلی و ترقی رتبه از نیروی کار گرفته می‌شود و انگیزه‌ای برای کار و اراعه محصول با کیفیت از خود نشان نمی‌دهد ضمن آنکه حق سنوات کارگر بر پایه زمان کارکرد او محسوب می‌شود در حالی که در قرارداد دائم، حق سنوات بر پایه کل اسبق و آخرین مزد محاسبه می‌شود.

یکی از تفاوت‌های مهم قرارداد دائم و موقت در زمان زمان همکاری و نحوه آخر همکاری است. قرارداد دائم طبق معمولً برای کارهای با ماهیت مستمر و بدون تاریخ آخر اشکار تنظیم می‌شود و همکاری تا زمان فسخ قانونی توسط یکی از طرفین ادامه دارد. در روبه رو، قرارداد موقت برای یک دوره وقتی اشکار و معین منعقد می‌شود و با آخر این دوره، همکاری خاتمه می‌یابد مگر این که طرفین برای تمدید آن توافق کنند.

قرارداد دائم، طبق معمولً برای کارهایی که ماهیت مستمر و طویل زمان دارند منفعت گیری می‌شود، تاریخ آخر ندارد و همکاری تا زمان فسخ قانونی ادامه دارد. فسخ قرارداد دائم نیاز به دلایل قانونی و طی شدن مرحله های قانونی دارد و در هر حال امنیت شغلی بالاتری برای کارگر تشکیل می‌کند.

اما قرارداد موقت، برای کارهای با ماهیت موقت و محدود به زمان مشخصی منفعت گیری می‌شود، دارای تاریخ اغاز و آخر اشکار است و با آخر زمان زمان قرارداد، همکاری به طور خودکار خاتمه می‌یابد.

فسخ قرارداد موقت در طول زمان قرارداد، نیاز به دلایل قانونی و طی شدن مرحله های قانونی دارد و کارگر از امنیت شغلی کمتری برخوردار است.

مسئله مهم و حایز اهمیت در خصوص قراردادهای کار این است که در صورتی که قرارداد کار بدون ذکر زمان زمان باشد و کار ماهیت مستمر داشته باشد، قرارداد دائم برداشت می‌شود. تمدید مجدد و مکرر قرارداد موقت، به طور خودکار تبدیل دائمی شدن آن نمی‌شود و کارفرما نمی‌تواند قرارداد دائم را بدون رضایت کارگر به قرارداد موقت تبدیل کند.در هر دو نوع قرارداد موقت و دائم،حقوق و مزایای قانونی کارگر باید مراعات شود.

منبع: ایسنا