مردم انتظار دارند حاکمیت سایه جنگ را از سرزمین دور کند/ بهتر است با مذاکره مسائل را حل کنیم/ برای دور زدن تحریم ها به هرکسی نفت می دهیم که در دنیا بفروشد_خبررسان

به گزارش تجارت نیوز، معاون اول رئیس جمهور در دولت های یازدهم و دوازدهم با پافشاری بر این که مردم انتظار دارند که حاکمیت سایه جنگ را از سرزمین دور کند، او گفت: ما می توانیم با پشتیبانی همدیگر و با توانی که در دیپلماسی و مسئولان سراغ داریم، سایه جنگ را با شدت از این سرزمین دور کنیم و این مطالبه ما از مسئولین باشد که این اتفاق بیافتد. من دور از انتظار می‌دانم آمریکایی و غربی‌ها این قدر دچار نادرست بزرگی شوند که بخواهند اختلافات با ایرانی که لنگر ارامش این منطقه و بزرگترین سرزمین خلیج فارس است را با درگیری نظامی حل کنند. ما در عین حال که باید برای جنگ آمادگی داشته باشیم، ولی اصرار داریم که با مذاکره مسائل را حل کنیم.

اسحاق جهانگیری طی سخنانی در جمع تعدادی از فعالان قسمت خصوصی عضو اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران که در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۴۰۴ عیب شد، با پافشاری بر این که وجود جدی قسمت خصوصی واقعی راه نجات اقتصاد ایران است، او گفت: سپس از جنگی که بر ما تحمیل شد، اکنون سرزمین وضیعتی دارد که خطیر، پیچیده، سیّال، در هم تنیده، تهدید زا و نیز زمان زا بودن از ویژگی های آن است که باید به طور جدی به آن بپردازیم.

معاون اول قبل رئیس جمهور افزود: قدم نخست فهمیدن درست از این شرایط و موقعیتی است که هم نظام حکمرانی باید فهمیدن درستی داشته باشد که ما در چه شرایطی هستیم و چه اتفاقی افتاده و چه اتفاقی در آینده امکان پذیر بیافتد و هم جامعه مدنی، جامعه سیاسی، نخبگان و قسمت خصوصی ایران باید به فهمیدن مشترک و درستی از این شرایط برسند و به او گفت‌وگویی بپردازیم که به سرنوشت همه مردم ایران بستگی دارد. یعنی باید با او گفت‌وگوی با همدیگر خطر را دور و با تصمیم‌های صحیح و عمل های ملی از این مرحله عبور کنیم.

وی در خصوص درس‌ها و مؤلفه‌های اساسی جنگ تحمیلی ۱۲ روزه اظهار داشت: اولین نوشته مقاومت مهینی و انسجام ملی می بود که اتفاق افتاد. در تاریخ ایران مکررا حرف های شده است که تمدن و فرهنگ ایران طوری است که مردم در روبه رو تهاجم خارجی از کشورشان دفاع می کنند. ولی در سال‌های تازه این پچ پچ‌ها می‌شد که این قدر مشکلات زیاد است و مردم خسته شده‌اند که راضی می باشند دشمن کار را همه کند. مردم ایران بر همه اینها مهر باطل زدند.

جهانگیری پافشاری کرد: وطن و ایران برای ایرانیان زیاد مهم است. در نظرسنجی‌های انجام شده این ایام سوال شده که علت مهم ایستادن شما در روبه رو تهاجم خارجی چه بوده؟ آنهایی که در جواب انها گفتند «برای ایران» ایستادیم اصلا قابل قیاس با هیچ نوشته فرد دیگر نبوده است؛ لذا باید به ایران به گفتن نوشته جدی دقت کرد. نظرسنجی فرد دیگر نشان می داد که طرفداران اصلاح پذیری حکومت در جامعه از قسمت‌های نا امید از اصلاح و یا طیف راضی به وضع حاضر زیادتر شده بودند. یک نظرسنجی دیگر هم دیدم که رضایت مردم از کارکرد دولت و نیروهای مسلح در این ایام به طور چشمگیری افزایش یافته؛ اکنون دوره‌اش زیاد مختصر می بود.

او گفت: به نظر من دومین مسأله مهم «تصمیم گیری به موقع و درست» می بود. زیاد از چالش‌هایی که امروز با آنها دچار هستیم و به گفتن نقاط منفی مهم از آنها اسم می‌بریم، نتیجه تصمیم نگرفتن به موقع و صحیح بوده است. در این وضع آب، برق، گاز و تنش‌هایی که در فضای داخلی و خارجی داریم، ماموریت مسئولین این است که تصمیم به موقع و درست بگیرند تا از مشکل عبور کنیم. ما آثار یک تصمیم به موقع و درست در این جنگ دیدیم که زیاد کار ساز می بود و آن تصمیمی می بود که مقام رهبری گرفتند. در شوک اول که به ایران داخل شد تقریبا همه فرمانده های مهم شهید شدند و از طرفی حملات نظامی و الکترونیک بر پدافند هوایی و رادارها و مشکلی که برای آسمان ایران قاعدتا به وجود آمد، شوک مهم دیگر می بود. تصمیم گیری برای عبور از این شرایط سخت بوده است.

معاون اول قبل رئیس جمهور با پافشاری بر این که تصمیم به موقع و صحیح رهبری در انتصاب فرماندهان سرنوشت جنگ را تحول داد، او گفت: من اعتقاد دارم که در دعوا آمریکا و اسرائیل طراحی طوری می بود که دوشنبه اول کار تموم شود. به نظرم با اهمیت ترین نوشته تعیین کننده در تحول سرنوشت جنگ، همین مسأله می بود و دنبالش هم اقداماتی که فرماندهان انجام دادند و نگذاشتند که شرایط آن گونه شود.

او گفت: سومین موضوعی که کمتر حرف های می شود و به نظر من زیاد تعیین کننده است، مسأله «کاربرد تکنولوژی مدرن در جنگ» است. الآن ما هم جنگ اوکراین را ناظر هستیم که روسیه با غرب است و هم جنگ اسرائیل با ایران و از قدیم می انها گفتند که جنگ با اسرائیل به معنی جنگ با غرب و ناتو است. یعنی جنگ با اسرائیل اینطوری نیست که جنگ با کشوری چند میلیونی که در فاصله دوری از ما قرار گرفته است؛ کل تکنولوژی مدرن غرب در این جنگ‌ها به کار گرفته شده است. در اوکراین هم همین است. تکنولوژی روس ها در روبه رو تکنولوژی غرب است. مسأله مهم این است که تکنولوژی غربی برتری خود را نشان داد.

جهانگیری پافشاری کرد: نقش تکنولوژی در مسائل نظامی هر روز تعیین‌کننده‌تر می‌شود و ما باید به این نوشته به طور جدی بپردازیم. تکنولوژی متکی بر مغز جوانان و دانشگاه‌های ما است. درسی که از اوضاع می‌گیریم این است که باید به دانشگاه‌ها و نیروی انسانی تحصیل کرده خودمان زیاد تر دقت کنیم و راهی درست کنیم که نخبگان در سرزمین بمانند. در حوزه موشکی تکنولوژی بومی ما کار خودش را کرد و اقداماتی روی موشکی خودمان کرده بودیم که امکان پذیر در ابتدا کپی‌برداری از برخی موشک‌های حاضر می بود، ولی عمدتا مرکز روی توان مهندسی جوانان خود ما می بود. بالأخره توانستیم به یک تکنولوژی تعیین کننده دست اشکار کنیم. باید قوت اثرگذار تکنولوژی را باور کرد و به بهانه‌های واهی سرزمین را از تکنولوژی‌های روز محروم نکرد. هر تکنولوژی عوارضی هم دارد، ولی به بهانه عوارض نمی‌شود کشوری را از تکنولوژی دور کرد.

وی اظهار داشت: چهارمین مسأله‌ای که از این جنگ و پسا جنگ باید یاد گرفت این است که «قوت اقتصادی در کنار قوت نظامی تعیین کننده است». تأثیر جنگ فقط در میدان نبرد نیست. آثار مهم و پیامد عمیق و گسترده جنگ بر مسائل و ساختارهای اقتصادی سیاسی و اجتماعی است که بعدا معلوم می‌شود که بر تشکیل، زنجیره فراهم تشکیل و محصول و این چنین روی اقتصاد کلان، بازار اندوخته، افت قیمت پول ملی، تورم و رکود اقتصادی چه تأثیری می‌گذارد. اینها او گفت و گو‌هایی می باشند که به طور جدی باید پرداخته شود.

معاون اول قبل رئیس جمهور افزود: حقیقت این است که قبل از جنگ ۱۲ روزه اقتصاد سرزمین در شرایط زیاد سخت و سختی می بود. شاخص‌هایی همانند تورم مزمن ۲ رقمی که این ۵، ۶ سال تازه جهشی هم اشکار کرده و قسمت وسیعی از مردم را زیر خط فقر برده می بود، رشد پایین اقتصادی و ناپایدار، اندوخته‌گذاری‌ها مخصوصا در ۱۰ تا ۱۵ سال تازه سپس از تحریم‌های شورای امنیت زیاد کاهنده و منفی بوده و خصوصا در قسمت صنعت و در قسمت نفت فاجعه آمیز بوده است. ناترازی در قسمت‌های گوناگون که شماها زیاد تر از بقیه فهمیدن کرده‌اید.

وی با اشاره به وضع عامل‌های انرژی برق، گاز و بنزین، کفت: در آخرین شورای انرژی که در دوره معاون اولی برگزار کردیم، حرف های شد ما فقط برای این که در گاز به اعتدال برسیم به ۸۰ میلیارد دلار اندوخته‌گذاری نیاز داریم؛ اکنون برق و نفت و اینها بماند. قبل از جنگ ۱۲ روزه کسری بودجه دولت و ناترازی در نظام بانکی داشتیم. یک نااطمینانی تازه امروز اضافه شده و روی همه اینها سایه انداخته است. نااطمینانی این است که آیا آتش بس به جنگ ختم می‌شود یا به صلح؟ چون فرد روبه رو آتش بس یک رژیمی است که نشان داده هر جایی آتش بس کرده به راحتی نقض کرده است. هر دو حالت جنگ و نااطمینانی برای سرزمین و اقتصاد سرزمین فاجعه است. فقط در حالتی که بتوانیم سایه جنگ را از سرزمین دور کنیم فرصتی برای سرزمین است.

جهانگیری با پافشاری بر این که مردم انتظار دارند که حاکمیت سایه جنگ را از سرزمین دور کند، او گفت: مسئولیت جنگ و صلح مطابق اصل ۱۱۰ قانون اساسی بر مسئولیت رهبری است. با شناختی که من دارم، ایشان ضد جنگ می باشند و پرهیز از جنگ یکی از سیاست‌های قطعی بوده الآن هم سایه جنگ باید از پیش روی سرزمین برداشته شود. این ماموریت حاکمیت است. ما دیپلمات‌های قوی داریم، راهی جز مذاکره وجود ندارد. افرادی که مذاکره را رد می کنند چه چیزی جانشین دارند؟! باید با قوت و تیم قوی مذاکره کرد.

معاون اول رئیس جمهور در دولت های یازدهم و دوازدهم با گفتن این که هنگامی به مذاکره می رویم باید با دست پر رفت، او گفت: همه کشورهای دنیا -حتی آنهایی که جنگ می کنند- با هم مذاکره هم می کنند. یقیناً این مسئله مهمی است که در دوران مذاکره باید سرزمین به نحوی اداره شود که قوت تاب آوری جامعه بالا رود و شاخص های سیاسی و اجتماعی و اقتصادی وضع بهتری که بیانگر قوت سرزمین باشد، نشان دهد. سرزمین ایران سرزمین ثروتمندی است و ما خوب نتونستیم از ثروت ایران منفعت گیری کنیم؛ ایران واقعا سرزمین پر ثروتی است و فقط نفت و گاز زیر زمینی ایران چند هزار میلیارد دلار قیمت دارد، نیروی انسانی موقعیت جغرافیایی از دیگر امتیازهای مهم ایران است. قبل از آرامکو خود ما او گفت و گو می کردیم که چرا ما نباید از این دارایی زیر زمینی منفعت گیری کنیم؟! چرا فقط هنگامی از زیر زمین استخراج کردیم آن را روی زمین آوردیم و فروختیم؟!

او همین طور گفت: ما سرزمین ثروتمندی هستیم که کلید گاوصندوق خودش را گم کرده و امروز پول ندارد ناهار بخورد! و واقعا حالت برای مردم ایران الان اینجوری شده است که روی گنج نشسته، اما درصد بالایی زیر خط فقر می باشند. اولین ذخایر نفت و گاز دنیا -نه دومین ذخایر نفت و گاز دنیا- را داریم، اما چرا شرکت ملی نفت ایران که به گفتن نمایندگی از دولت باید معادن نفت و گاز در اختیارش باشد، نتواند برود داخل بورس بین المللی ۱۰ درصد سهام خودش را بفروشد، ۲۰۰ و ۳۰۰ میلیارد دلار پول بگیرد و داخل سرزمین کند؟! در دوره های قبل او گفت و گو می شد که این کار را بکنیم، اما ما نتواستیم انجام دهیم و به جای آن آرامکو عربستان این کار را کرد؛ ۵ درصد سهام اراعه کرد و حال ببینید چه حجمی پول گرفته است و الان در بورس دنیا به گفتن بزرگترین شرکت نقل است. ذخایر ما از ذخایر عربستان زیاد بالاتر است، اما اکنون متأسفانه تحریم ها شرایط ما را دشوار تر کرده است.

جهانگیری یادآور شد: نتیجه این تحریم ها این شده است که برای دور زدن تحریم ها به هرکسی نفت می دهیم که در دنیا بفروشد و فاجعه بارتر این است که اخیرا می گویند میدان ها نفت برای منفعت برداری به دیگران داده شود. ایران باید از این ثروت خود حفاظت کند، چرا که این ثروت می تواند با سیاست صحیح و دقیقی سرزمین را از این بحران ها نجات دهد و به سمت گسترش ببرد.

وی پافشاری کرد: با اهمیت ترین رسالت دولت این است که مقطع جاری را خوب فهمیدن کند؛ با مشورت و شراکت قسمت خصوصی و نهادهای مدنی در دو بازه وقتی سیاست‌گذاری کنند. یک بازه وقتی مختصر زمان که بتواند زندگی مردم را طوری اداره کند که سختی بیشتری به زندگی و معشیت مردم داخل نشود. تاب آوری مردم را بالا ببریم. به هر حال شرایط زندگی مردم زیاد سخت شده و نیازمند عمل های عملی دولت است.

معاون اول قبل رئیس جمهور در ادامه گفت: در بازه بین زمان هم دولت باید یک مجموعه سیاست برای حل مشکلات و چالش‌ها داشته باشد. یکی از آنها سیاست‌های بودجه‌ای است. بودجه دولت ایران امروز تبدیل شده به یکی از بزرگترین مراکزی که سختی را بر مردم تحمیل می کند. هر سال دولت کسری بودجه بزرگی دارد و به نحوی فراهم می شود که تبدیل تورم و سختی بر مردم می‌شود. ما یک هنگامی در مجلس دوم و سوم بودجه زمان جنگ را تصویب می‌کردیم. به پیوست‌های عمرانی آن بودجه‌ها نگاه کنید که ساخت فولاد مبارکه و چند نیروگاه هست. در بودجه‌های عمرانی الآن اصلا از این مطرح‌ها نیست و بودجه عمرانی در راه روستایی و یا مطرح‌های کوچک همانند مدرسه و بیمارستان هست. با این شرایط قسمت عمده بودجه دولت، یعنی ۸۵ تا ۹۰ درصد، خرج حقوق کارمندان دولت و بازنشستگان می‌شود و برای جاری‌های معمولی کسری می‌آوریم. لذا دولت باید تمرکز را روی افت هزینه‌ها بگذارد که به نظر من شدنی است.

وی پافشاری کرد: دومین مورد، «سیاست ارزی» است. باید سیاست‌های ارزی مختصر زمان و بلند زمان روشن شود. اگر قرار است تصمیم غیر اقتصادی و با مقصد حفاظت از معشیت مردم گرفته شود، معلوم باشد که برای مختصر زمان است و بلند زمان نیست. سیاست‌های ارزی باید مشوق صادرات و نیز برگشت ارز به اقتصاد سرزمین باشد. سومین مورد، «سیاست‌های تجاری» است که طبق معمول در شرایط اختصاصی محدودیت های روی واردات و صادرات تشکیل می کنند. این هم از جمله سیاست هایی است که باید برای مختصر زمان گرفته شود و در بلند زمان نیزاصلاحات جدی در سیاست های تجاری ملزوم است. در کنار دولت نهادهای مدنی است که نقش مهمی در تدوین سیاست ها دارند که با اهمیت ترین آنها اتاق بازرگانی است. اعضای اتاق در همه جلسات دولتی وجود دارند. من هنگامی معاون اول بودم بخشنامه کرده بودم که همیشه در جلسات نماینده قسمت خصوصی (اتاق بازرگانی) وجود داشته باشند.

جهانگیری افزود: اتاق بازرگانی باید سطح خودش را ببرد؛ بالاتر از این که به گفتن نهاد مدنی مشورت بدهد. باید در تدوین سیاست‌ها شراکت کنند. امکان پذیر حرفش پذیرفته نشود ولی اگر حرفش پشتوانه قوی در جامعه داشته باشد و افکار عمومی و اقتصادانان از آن سخن دفاع کنند، دولت و مسئولین تصمیم‌گیری در روبه رو افکار عمومی نمی توانند تصمیم صحیح را کنار بگذارند و تصمیم فرد دیگر بگیرند. مگر آنکه اتاق ملاحظات دولت را در نظر نگیرید. ولی اتاق هم می‌تواند ملاحظات دولت را در نظر بگیرد. احتیاط مهم دولت این است که سختی بر زندگی مردم در این مقطع کم شود.

وزیر اسبق صنایع و معادن با گفتن این که مسأله بعدی قسمت خصوصی است، پافشاری کرد: به نظر من دوره سرنوشت سازی پیش روی قسمت خصوصی است، چرا که به علت شرایط نااطمینانی، الگوی مصرف مردم در این ایام تحول کرده است. مردم به سمت خرید کالاهای با دوام نمی‌روال و در این ایام عمدتاً نیازهای الزامی خودشان را فراهم می‌کنند و اگر پولی دارند تبدیل به چیزی می‌کنند که نقدشوندگی بالایی دارد تا در شرایط اضطراری به دردشان بخورد. هنگامی ما تحلیل دقیقی نداریم که آینده چه می‌شود، این ابهام برای مردم جدی‌تر است.

او همین طور گفت: دغدغه مهم این است که خدای ناکرده اقتصاد ما با یک رکود تورمی رو به رو شود که تبدیل افت نیروی انسانی در بنگاه‌ها شود. هر کارگری که بیکار شود، زیر خط فقر می‌رود. همین الآن کارگرها در شرایط سخت می باشند. هنگامی کارگری از شما جدا شود، بدانید که این کارگر زیر خط فقر رفت. تا جایی که مقدور است بنگاه‌های اقتصادی با مدیریت بهتر به سمتی بروند که ریزش نیرو در بنگاه‌ها نداشته باشیم. می‌دانم کار سختی است. در واقع الزام دارد که قسمت خصوصی برای این شرایط بحرانی حتما یک تدبیری در نظر بگیرد.

جهانگیری در آخر او گفت: از زمان انقلاب مشروطیت تا الآن همیشه ایرانیان جستوجو این بودند که سرزمین گسترش یافته شود. با منفعت گیری از این زمان به سمت برویم که ایران به یک سرزمین گسترش یافته تبدیل شود. راه آن سیاستگذاری هوشمندانه، واقع بینانه و با شراکت همه نخبگان و صاحب‌نظران است. برداشت خودم این است که ما می توانیم با پشتیبانی همدیگر و با توانی که در دیپلماسی و مسئولان سراغ داریم، سایه جنگ را با شدت از این سرزمین دور کنیم و این مطالبه ما از مسئولین باشد که این اتفاق بیافتد. من دور از انتظار می‌دانم آمریکایی و غربی‌ها این قدر دچار نادرست بزرگی شوند که بخواهند اختلافات با ایرانی که لنگر ارامش این منطقه و بزرگترین سرزمین خلیج فارس است را با درگیری نظامی حل کنند. ما در عین حال که باید برای جنگ آمادگی داشته باشیم، ولی طبیعتا بهتر است که با مذاکره مسائل را حل کنیم.

منبع: جماران