نوشت افزار ایرانی؛ صنعتی کوچک با آرزوهای بزرگ_خبررسان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبررسان از تنسیم، صنعت نوشت‌افزار ایران در یک دهه قبل تلاش کرده با تحول رویکرد در نحوه فعالیت و تمرکز بر توانمندیها و ظرفیت‌های نهان، از حالت سنتی تحول کرده و مسیر جدیدی را برای ادامه حیات خود برگزیند؛ تلاشی که جهت شد سهم نوشت‌افزار ایرانی را از بازار داخل از ۲۰ درصد به بیشتر از ۶۰ درصد افزایش دهد و مطابق نظرسنجی‌های صورت گرفته، توانسته رضایت بیشتر از ۸۰ درصد از خانواده‌های ایرانی را نیز جلب کند. 

خداحافظی با اجناس خارجی

اما رسیدن به این موقعیت برای صنعتی که رهبر معظم انقلاب آن را «افتخارآفرین» توصیف کردند، ساده و آسان نبوده است. این صنعت در یک دهه قبل کار خود را با دو برند فعال در دهه ۹۰ اغاز کرد؛ شروعی که حتی مسئولان هم چندان افق روشنی برای آن متصور نبودند. این حرکت در حالی اغاز شد که ۸۰ درصد بازار ایران را کالاهای چینی و هندی فراهم می‌کردند و ۹۸ درصد از اقلام گوناگون نوشت‌افزار با مطرح‌های غربی و گاه معارض با فرهنگ بومی توزیع می‌شد. در این بین، برخی مانع ها نیز بر چالش‌های فعالان این صنعت می‌افزود؛ موانعی همانند شیوع کرونا که عملاً تبدیل تعطیلی مدارس و افت بی‌سابقه مصرف نوشت‌افزار در ایران و جهان شد. به حرف های محمد یقینی، مدیرعامل زمان مجمع ایران‌نوشت؛ در این زمان برخی از اقلام همانند دفتر مشق، تا بیشتر از ۸۰ درصد افت تشکیل داشته است. با این حال، این صنعت توانسته با برنامه‌ریزی و عزم راسخ، از بعد فراز و فرودها برآید و اکنون در موقعیتی قرار گیرد که به صادرات محصولات خود بیندیشد؛ آرزویی که هرچند شیرین است، اما مانع ها آن زیاد است و رقبای قدرتمندی دارد. 

رؤیای شیرین با رقبای بزرگ

بر پایه آمار صادرات انتشار شده قیمت صادرات انواع خودکار، خودنویس، روان‌نویس، ماژیک و اجزا و قطعات وابسته در جهان نزدیک به ۶/۱۷ میلیارد یورو در سال ۲۰۲۱ بوده، کشورهای چین، ژاپن و آلمان بیشترین سهم صادرات را به خود تعلق داده و ایران در بین ۲۰۲ سرزمین در رتبه ۶۶ صادرات قرار دارد.

با دقت به آمار انتشار شده، قیمت واردات انواع خودکار، خودنویس، ماژیک، روان‌نویس و اجزا و قطعات وابسته در سال ۲۰۲۱ به ۵/۶ میلیارد یورو بوده که به ترتیب کشورهای آمریکا، فرانسه، آلمان و چین سهم عمده واردات را به خود تعلق داده‌اند. ایران در بین ۲۲۵ سرزمین رتبه ۸۴ را در واردات دارد. با دقت به قرار گرفتن انواع خودکار و ماژیک در گروه کالایی ۲۷، قسمت عمده واردات مربوط به اجزا و قطعات همچون نوک ساچمه‌ای خودکار، فیلتر ماژیک و غیره است.

قیمت واردات انواع مداد و مغز مداد در جهان نزدیک به ۱/۵ میلیارد یورو در سال ۲۰۲۱ بوده که کشورهای چین، آلمان و برزیل بیشترین سهم صادرات را به خود تعلق داده و ایران در بین ۱۶۹ سرزمین در رتبه ۶۸ صادرات قرار دارد. این چنین قیمت واردات انواع مداد و مغز مداد در سال ۲۰۲۱ به ۱/۴ میلیارد یورو رسیده و کشورهای آمریکا، آلمان و فرانسه سهم عمده واردات را به خود تعلق داده‌اند. ایران در بین ۲۲۰ سرزمین رتبه ۱۰۰ را در واردات دارد که با دقت به قرار گرفتن انواع مداد و مدادرنگی در گروه کالایی ۴، قسمت عمده واردات مربوط به نوک مداد است. این چنین مقدار واردات کشورهای هم‌جوار و منطقه در سال ۲۰۲۱ نزدیک به ۷۱ میلیون یورو بوده که با دقت به مشترکات فرهنگی و مذهبی نشان‌دهنده الزام برنامه‌ریزی به منظور افزایش سهم بازار قابل دسترس است. مطابق محاسبات، بیشترین نسبت تراز تجاری(صادرات/ واردات) مداد، مدادرنگی، مداد شمعی، مغز مداد متعلق به سرزمین ژاپن با عدد ۱۸/۳۴ است. ایران با نسبت ۰/۰۹ در رتبه بیست و دوم رتبه‌بندی مذکور قرار دارد.

۳ مؤلفه طلایی برای پیروزی نوشت‌افزار ایرانی

توان داخلی، عزم تولیدکنندگان و استقبال خانواده‌ها سه مؤلفه مهم در پیروزی این صنعت طی یک دهه قبل بوده است. نوشت‌افزار از جمله صنایعی رو به رشد در دسته‌های صنایع خلاق در جهان است که می‌توان با وجود قابلیت‌های آن در سرزمین، به گسترش آن زیاد تر اندیشید و عرصه را برای اشتغال‌زایی و جلوگیری از خروج ارز از سرزمین از این طریق فراهم کرد.

بنا بر گزارش‌ها، گردش مالی صنعت نوشت‌افزار در سال ۲۰۲۱ میلادی؛ ۲۱.۶ میلیارد یورو بوده است که این مقدار در سال ۲۰۲۳ به ۲۲.۵ میلیارد یورو رسید و پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۳۰ میلادی این مقدار به ۳۲.۳ میلیارد یورو برسد. با دقت به افزایش نرخ جمعیت در خاورمیانه و آفریقا، بازارهای این کشورها عموماً از جمله بازارهای پرتقاضا برای صنایع خلاق از جمله نوشت‌افزار به شمار می‌آیند. اما رسیدن به بازارهای منطقه‌ای برای تولیدکننده ایرانی چندان ساده نیست. تولیدکنندگان برای پیمودن این مسیر چند چالش مهم پیش روی خود دارند که نخستین آن، طراحی کاراکتر برای اراعه محصولات مشابه با ذائقه مخاطب منطقه‌ای است. 

جنگ نابرابر با «لبوبو»

با دقت به این که مشترکات فرهنگی بین ایران با کشورهای همسایه به جهت اشتراک زبانی، دینی، تاریخی و فرهنگی زیاد است، بازار منطقه می‌تواند یکی از با اهمیت ترین بازارهای مقصد تولیدکنندگان باشد. با این حال، تولیدکنندگان برای اراعه محصولات خود، با رقبای بزرگی همانند چین روبه رو می باشند که تنها یک کاراکتر آن(لبوبو) در سال جاری میلادی با استقبال بی‌سابقه روبه رو شده است. مطابق گزارش‌های شرکت پاپ مارت(شرکت تولیدکننده لبوبو)؛  ۸۸.۱درصد درآمد پاپ مارت معادل ۱,۷۱۲,۰۰۰,۰۰۰ دلار متعلق به فروش این شخصیت‌های عروسکی بوده است. لبوبو یا لابوبو که به‌گفتن سری «شخصیت هیولا» شناخته می‌شود، با ۶۷۴ میلیون دلار توانسته، پرفروش‌ترین شخصیت و محصول عروسکی پاپ مارت را کسب کند. 

نوسانات ارز و گره‌های تشکیل

دومین چالش، نوسانات ارز و تخصیص آن به تولیدکنندگان است که برنامه‌ریزی برای تشکیل و قیمت‌گذاری را سخت می‌کند. به حرف های محمودرضا صنعتکار، رئیس هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان نوشت‌افزار، این کار که چالش‌هایی برای همه تولیدکنندگان تشکیل کرده، در چند ماه قبل تبدیل افت سطح تشکیل برخی از تولیدکنندگان و واردات محصولات مورد نیاز آنها شده است. افزون بر این، قطعی برق در تولیدی‌ها نیز بر گره کار افزوده است. اگر قرار باشد به صادرات فکر کنیم، باید این مانع ها رفع شود تا محصول مورد نظر در زمان مقرر با مشتری خارجی، به دست او برسد. 

تجمیع پوشاک با نوشت‌افزار؟!

نبوده است برنامه اشکار برای وجود در بازارهای منطقه‌ای، دیگر چالش این صنعت برای رسیدن به رؤیاهای خود است. علی‌رغم تأکیدات تولیدکنندگان و فعالان این بازار برای گشوده شدن درهای صادرات به منظور تحکیم بنیه تشکیل، تا این مدت برنامه مشخصی در سیاستگذاری‌های دولت برای از بین بردن مانع ها این قسمت به چشم نمی‌خورد. پشتیبانی‌های مقطعی، بی‌خبری و یا کم‌خبری برخی از مسئولان از اهمیت اقتصادی و فرهنگی این صنعت و کوچک شمردن آن در قیاس با دیگر شاخه‌های صنعت جهت شده تمرکز بر این قسمت کمتر از دیگر صنایع باشد و گاه تصمیماتی گرفته شود که سؤالات جدی به همراه دارد: همانند ادغام صنعت نوشت‌افزار با منسوجات و پوشاک در وزارت صمت. 

پاشنه آشیل تولیدات ایرانی

فقدان شبکه توزیع قوی؛ چالش دیگر این صنعت در داخل و خارج از سرزمین است. در حالی که تولیدکنندگان توانسته‌اند سهم خود از بازار داخل را ارتقا دهند، اما شبکه توزیع مناسبی برای اراعه این محصولات در سراسر سرزمین وجود ندارد. عدم شناخت مصرف‌کننده از برندهای فعال در این عرصه نیز از دیگر مشکلات بازار نوشت‌افزار به شمار می‌آید و قضیه برندسازی را پررنگ‌تر می‌کند. 

انتهای مطلب/