نحوه دهک‌بندی خانوارها به چه صورت است؟_خبررسان

به گزارش تجارت نیوز، این روز‌ها خبر دهک‌بندی خانوار‌ها، حذف و یا دریافت یارانه یکی از با اهمیت ترین دغدغه‌های خانوار‌ها ها به شمار می‌روال چرا که طی یکی دو ماه تازه با دقت به قانون برنامه وبودجه سه دهک پر درآمد جامعه حذف شوند که مطابق آخرین آمار‌های اظهار شده از دهک ۱۰ تا ۸ تا به امروز سه میلیون نفر حذف شده‌اند.

۹۲ درصد مردم در حال دریافت یارانه می باشند

بر پایه این گزارش پیش از این حسن نوروزی رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها با گفتن این که ۹۲ درصد مردم در حال دریافت یارانه می باشند، او گفت: باید از سیستم حمایتفراگیر باید به سمت سیستم تامین اجتماعی و خدمات‌دهی فراگیر برویم.

او گفت: سیستم حمایتی باید زمان‌دار باشد و یارانه باید مشروط به چیزی باشد برای مثالً فرزندان خود را در مدارس ثبت‌نام کنند یا اعتیاد افت یابد و اگر از فرد عکس العمل مثبت دید، یارانه پرداخت شود در غیر این صورت نباید ادامه‌دار شود؛ الان مجلس مصوب کرده که در قانون بودجه امسال ۳ دهک حذف شوند که ۱۸ میلیون نفر می‌شود دولت هم در حال اجرای آن است.

رئیس سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها اظهار کرد :تا آخر سال بر پایه بازدید‌های وزارت رفاه به این سمت برویم که دهک‌های بالایی که یارانه می‌گیرند، حذف شود اگر جامعه به این بلوغ برسد که در صورت حذف یارانه افراد غیرمشمول، خدمات بهتری دریافت کنند، با دولت همراهی خواهد کرد.

نحوه دهک‌بندی خانوارها به چه صورت است؟

بر پایه این گزارش مقصد مهم این سیستم، توزیع عادلانه‌تر یارانه‌ها و پشتیبانی‌های مالی است تا پشتیبانی‌ها به طور موثر‌تر به اقشار کم درآمد‌تر برسد. دهک‌های پایین‌تر (۱ تا ۳) طبق معمول مشمول پشتیبانی‌های زیاد تر شده، در حالی که دهک‌های بالاتر (۸ تا ۱۰) امکان پذیر از دریافت برخی مزایا محروم شوند.

دهک بندی یارانه خانوار یکی از راه حلهای هدفمندسازی پشتیبانی‌های دولتی است که بر پایه معیار‌های اقتصادی، خانوار‌ها را در ۱۰ گروه درآمدی (دهک ۱ تا ۱۰) طبقه‌ بندی‌ می‌کند. مقصد مهم این سیستم، توزیع عادلانه‌تر یارانه‌ها و پشتیبانی‌های مالی است تا پشتیبانی‌ها به طور موثر‌تر به اقشار کم درآمد‌تر برسد. دهک‌های پایین‌تر (۱ تا ۳) طبق معمول مشمول پشتیبانی‌های زیاد تر شده، در حالی که دهک‌های بالاتر (۸ تا ۱۰) امکان پذیر از دریافت برخی مزایا محروم شوند.

گفتنی است دهک‌بندی افراد برای پرداخت یارانه‌ها در ایران یک فرآیند پیچیده و چندعاملی است که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و با همکاری دیگر نهاد‌ها همانند سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها انجام می‌شود. مقصد مهم این سیستم، شناسایی خانوار‌های نیازمند واقعی و حذف خانوار‌های پردرآمد از دریافت یارانه‌های نقدی و غیرنقدی (همانند یارانه نان و بنزین) است، جمع‌آوری و تجمیع داده‌ها (پایه و مبنا دهک‌بندی) دهک‌بندی بر پایه اطلاعات جامع و به‌روز شده‌ای که از طریق سامانه‌های گوناگون جمع‌آوری شده، صورت می‌گیرد.

بر پایه این گزارش این داده‌ها شامل موارد زیر است: اطلاعات هویتی و جمعیتی شامل تعداد اعضای خانوار، حالت تأهل، سن و… که از طریق ثبت احوال و سامانه ملی ثبت اطلاعات ایرانیان (همانند کارت ملی هوشمند) استخراج می‌شود.

اطلاعات درآمدی این قسمت حیاتی‌ترین تکه است و شامل اطلاعاتی همانند:حقوق و دستمزد: اطلاعات دریافتی از سازمان فراهم اجتماعی و سازمان امور مالیاتی (برای کارمندان، بازنشستگان و مشاغل دارای فیش حقوقی).

اسبق بانکی تراکنش‌های بانکی و اطلاعات حساب‌ها ( یقیناً این قسمت زیاد حساس است و طبق معمولً در سطح کلان برای استخراج شاخص‌ها منفعت گیری می‌شود)

مالکیت اموال اطلاعات مربوط به مالکیت املاک (از سازمان ثبت اسناد)، ماشین‌های ثبت شده و دیگر دارایی‌های مشهود. اطلاعات شغلی: نوع شغل و صنفی که فرد در آن فعالیت می‌کند

محاسبه شاخص‌های رفاهی (امتیازدهی) بعد از جمع‌آوری داده‌ها، مدل‌های آماری و الگوریتم‌های پیچیده‌ای برای تبدیل این داده‌های خام به یک شاخص رفاهی برای هر خانوار به کار گرفته می‌شود.

این شاخص‌ها طبق معمولً شامل موارد زیر می باشند:متوسط هزینه ماهانه خانوار: احتمالا با اهمیت ترین معیار، برآورد هزینه زندگی خانوار باشد که تخمینی از مصرف آنها را مشخص می کند، درآمد سرانه خانوار: درآمد کل خانوار تقسیم بر تعداد اعضا، دارایی‌ها وزن‌دهی به قیمت خودروها، املاک و حساب‌های بانکی، در این مرحله، به هر خانوار بر پایه این شاخص‌ها یک امتیاز یا رتبه تعلق داده می‌شود.

۲۰ درصد جامعه جزو دهک های پر درآمد جامعه می باشند

تقسیم‌بندی به ۱۰ دهک بعد از محاسبه امتیاز رفاهی برای همه خانوار‌های سرزمین، جامعه به ۱۰ گروه مساوی (دهک) تقسیم می‌شود:
دهک اول: کم‌درآمدترین و نیازمندترین خانوار‌ها (۲۰ درصد جامعه) دهک‌های میانی (۲ تا ۹) گروه‌های مختلفی که مصرف و درآمد متوسطی دارند.دهک دهم : پردرآمدترین و متمول‌ترین خانوار‌ها (۲۰ درصد جامعه).

این تقسیم‌بندی بر پایه توزیع نسبی است؛ یعنی دهک‌ها به طور مساوی (۲۰٪ از کل جمعیت در هر دهک) تعریف خواهد شد، نه بر پایه یک سقف درآمدی مطلق ثابت در کل سرزمین

این چنین پیش از این امید حاجتی رییس اسبق سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها درمورد پرداخت یارانه نقدی او گفت: سوال این است که چرا به همه یارانه می‌دهیم؟ دو قشر یارانه‌بگیر می باشند یک دسته که اصلا یارانه در زندگی آنها اثری ندارد، چون وضع خوبی دارند دسته دوم این است که به قدری وضع آنها بد است که یارانه باز هم اثری در زندگی آنها ندارد. باید افرادی که وضع مالی خوبی دارند شناسایی شود بانک اطلاعاتی خوبی هم داریم تا افراد متمول شناسایی شده و حتی از آنها به گفتن فرار مالیاتی شکایت کرد.

این کارشناس اقتصادی اصرار کرد: یارانه فقط باید برای گرفتن نوسانات ناشی از تورم‌ها است؛ باید معیشت خانواده‌ها به طور فصلی بازدید شود تا اختلاف با خط فقر پوشش داده شود امکان پذیر خانواده‌ای در یک ماه ریالی نگیرد و خانواده فرد دیگر ۲۰ میلیون تومان دریافت کند؛ بخشی از تغییرات خانواده‌ها به علت بیکاری‌های فصلی کارگران است و جهت این چنین شرایطی برای خانوار‌ها می‌شود.

وی اصرار کرد: همین یک قلم عمل در بهبود ضریب جینی اثرگذار است و خورسندی بالایی تشکیل می‌کند، هنگامی کف رفاه جامعه رشد کند مردم فرهنگ‌پذیر خواهد شد و جرایم خرد افت می‌یابد. اگر می‌خواهیم در حوزه برنامه‌های یارانه‌ای دولت تصمیم‌گیری کنیم نباید اولاً موردی تصمیم‌گیری کنیم ثانیاً به تراز بودن دخل و خرج خانوار دقت کنیم سوم این که یکپارچه سیاست‌ها دیده شود و چهارم این که به اقشار مرفه یارانه داده نشود.

حاجتی در ادامه گفت: باید سیاستگذار و مجری یکی باشد یا همه صفر تا ۱۰۰ یارانه دست وزارت رفاه باشد یا سازمان برنامه؛ نه این که بخشی از آن را وزارت رفاه تعیین کند و قسمت دیگر را سازمان برنامه و بودجه. الان رییس جمهور در حال تفویض اختیارات به استانداران است باید تعیین خانواده‌های مشمول یارانه نقدی هم به استانداران داده شود.

معترضان برای اعتراض به دهک بندی به کجا باید مراجعه کنند؟

حال با دقت این که سه میلیون از سه دهک جامعه حذف شده است خانوار‌ها که به این نوشته اعتراض دارند باید به کجا مراجعه کنند؟

دولت و وزارت رفاه، علاوه بر سامانه اظهار نیاز یارانه نقدی که از طریق آدرس refahi.ir، در دسترس است، عمل به راه اندازی سامانه‌ای تازه، تحت گفتن سامانه اعتراض به دهک بندی یارانه نموده‌اند تا اشخاصی که دهک بندی آن ها، تحول کرده و به همین جهت، مشمول انواع یارانه حمایتی، اعم از یارانه نقدی یا معیشتی و …، نمی‌گردند، از طریق آن، اعتراض به دهک بندی خود را ثبت کرده و در مرحله های بعدی، عمل به پیگیری نتیجه و استعلام با کد ملی آن نمایند.

نام سامانه تازه اعتراض به دهک بندی یارانه که با نام سامانه جامع رفاه ایرانیان اعتراض به دهک بندی نیز شناخته می‌شود؛ سامانه حمایتمعیشتی بوده که با جستجوی آدرس hemayat.mcls.gov.ir، در دسترس متقاضیان خواهد می بود و علاوه بر امکان ثبت اعتراض به دهک بندی و خواست بازدید، امکان پیگیری نتیجه اعتراض به دهک بندی و استعلام آن را نیز، فراهم می‌آورد. به منظور ورود به سامانه تازه اعتراض به دهک بندی یارانه شخص باید در مرورگر خود سایت hemayat.mcls.gov.ir را داخل نموده و گزینه ورود به سامانه حمایترا برگزیند.

یقیناً بازدید ها حاکی از آن است که سامانه حمایتدر جهت کسب اطلاعات متقاضیان قطع بوده و کاربران با مراجعه به این سامانه با نوشته سامانه در حال به روزرسانی است روبه رو خواهد شد.

قانون هیچکس را از اعتراض به حذف یارانه منع نکرده است

بر پایه این گزارش پیش از این نوروزی رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها با اشاره به حذف یارانه برخی افراد تصریح کرد: قانون هیچکس را از اعتراض به حذف یارانه منع نکرده و همه می‌توانند از طریق سامانه سیمین سازمان هدفمندی یا سامانه حمایتوزارت رفاه خواست بدهند. فرآیند ورود و خروج یک فرایند مستمر است. روزانه در سرزمین ۱۰ تا ۱۲ هزار تحول ساختار خانوار داریم.

وی با اشاره به آیین‌نامه نحوه تعیین ساختار خانوار او گفت: از ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ متولی تشکیل این پایگاه بر مسئولیت سازمان ثبت احوال می بود که باید دستگاه‌ها به این سازمان پشتیبانی می‌کردند. ما باید به آن سمت منتقل می‌شدیم ولی اگر ما می‌خواستیم یکباره به آن پایگاه مهاجرت کنیم طبیعتاً مغایرت‌هایی بین پایگاه‌ها وجود دارد. مدل سازمان ثبت احوال بر مبنای خانواده است و به طور مثال جدا شدن یارانه افراد خانواده دچار چالش می‌شدیم؛ به این علت از امسال ۱۶ استان را جلسات هماهنگی بین سازمان ثبت احوال و هدفمندی یارانه‌ها با همکاری پلیس + ۱۰ و فرمانداری‌ها به منظور مهاجرت به سامانه ثبت احوال برگزار و دوره‌های آموزشی برگزار و بستر اجرایی تشکیل شده است.

مدیرعامل سازمان هدفمندی یارانه‌ها اصرار کرد: با تشکیل این زیرساخت استناد ما می‌تواند به پایگاه ثبت احوال شود و تا آخر پاییز امسال این قانون را اجرایی کنیم.

گفتنی است وزارت رفاه در حوزه قطع یارانه‌ها به طور قاطق بر مبنای قانون عمل می‌کند. افراد با دو گروه درآمدی شامل دهک‌های ۱ تا ۳ و دهک‌های ۴ تا ۹ به ما معارفه می‌شود. گروه اول نفری ۴۰۰ هزار تومان و گروه دوم نفری ۳۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنند. سازمان هدفمندی یارانه‌ها هم بر پایه شاخص‌های وزارت رفاه واریز را انجام می‌دهیم. یقیناً تا وقتی که داده ثبتی نباشد مغایرت‌هایی امکان پذیر وجود داشته باشد. اکنون این برسی‌ها بر پایه داده‌های حاضر انجام می‌شود و در مرداد نتیجه گیری شد که بر مبنای قانون مجلس، بخشی از دهک ۱۰ از دریافت یارانه خارج شوند.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان