کشف اسنادی از مرمت آثار کمال‌الملک_خبررسان

به گزارش خبررسان از تنسیم، به نقل از روابط عمومی و امور بین‌الملل کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس؛ در جریان پروژه‌ پاک‌سازی سطحی و نظافت مقدماتی قاب‌ها و پشت‌ تابلوهای نقاشی‌ گالری آثار هنری موزه‌ مجلس که توسط تیم حفاظت و مرمت کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس انجام شد، در زمان باز کردن مقوای پشت دو تاثییر از استاد کمال‌الملک (تابلوی «عضدالملک» و تابلوی «دورنمای سرخه‌حصار») اسنادی مرتبط با مرمت این آثار در سال ۱۳۴۸ هجری شمسی کشف شد.

 به حرف های میثم رضایی مهوار، مدیر موزه مجلس، این اسناد که هویت مرمت‌گر آثار مذکور، استاد غلامرضا تقوی (متولد ۱۲۸۲ هجری شمسی) را آشکار ساخت، شامل موارد زیر است: نامه‌ شرح خلاصه‌ عمل های مرمت به‌همراه عکس پرسنلی مرمت‌گر و کارت ویزیت وی (در پشت تابلوی «عضدالملک»)، نامه‌ شرح خلاصه‌ عمل های مرمتی و یک پاکت حاوی پودر رنگ آبی آسمان منظره (در پشت تابلوی «دورنمای سرخه‌حصار»).

در متن این اسناد، نکات و اطلاعات قابل‌توجهی درمورد‌ شیوه‌ مرمت و شرایط آثار در آن زمان درج شده که بازخوانی آن‌ها در ادامه اراعه می‌گردد. بر پایه این مستندات، اشکار شد که در سال ۱۳۴۸، کلیه‌ تابلوهای موزه‌ مجلس توسط استاد غلامرضا تقوی و با معارفه و قبول استاد اسماعیل آشتیانی مورد مرمت قرار گرفته‌اند.

متن سند اول: 

«تاریخ ۲۵/۸/۱۳۴۸ مجلس شورای ملی، اداره ………بنا بمعرفی جناب آقای اسمعیل اشتیانی شاگرد دوره اول مرحوم استاد معظم کمال‌الملک غفاری، وجود ریاست مجلس شورای ملی جناب آقای ریاضی تعمیر تابلوهای استاد را به اینجانب غلامرضا تقوی دامغانی پسر مرحوم حاجی میرزا نقاش‌باشی که هم دوره و هم … دربار ناصر(ال)دین شاه قاجار بودند رجوع فرمودند و در تاریخ ۱۲/۸/۱۳۴۸ شمسی اغاز نمودم به تعمیر تابلو مذکور دورنمای سرخه حصار و در تاریخ ۲۵/۸/۴۸ به پایان رسیده است و این نامه بنا به یادگار خدمت صادقانه قلمی گردید. اول معاوضه چهارچوبه قبل که چو(ب)آنرا موریانه خورده می بود. دوم دوبله نمودن آن برای استقامت پارچه تابلو و پارگی قبلی که بدست افراد ناوارد در کار سپرده شده می بود. سوم تابلو را از قاب خارج نکرده بودند و قاب را اکلیل زده بودند و ترشحات اکلیل روی تابلو گرفته می بود و مقوا پشت تابلو را برا(ی)محفوظ ماندن از گرد و خاک نصب نمودم و… را هم گذاشتم که درآوردن تابلو برای نظافت مانع نباشد و … نمودم. ۲۵/۸/۱۳۴۸ شمسی غلامرضا تقوی نقاش. حاشیه بالا: و در پاکت رنگ‌های آسمان آنرا مقداری گذاشتم تا بدانند که به چه دقت رنگ را از روی رنگ برداشتم بدون ( این که) صدمه برنگ زیر برسد و رنگ آسمان آنرا برداشتم که رنگ زیر نمایان شده است. [امضاء] حاشیه راست: با تصدیق خود استاد آشتیانی که فرمودند احیاء اموات شده است و خداوند بشما توفیق بدهد.»

متن سند دوم: 

«تاریخ ۱/۱۰/۱۳۴۸ شمسی، مجلس شورای ملی، اداره ………این تابلو را بنا بمعرفی جناب آقای اسماعیل آشتیانی استاد محترم و شاگرد مرحوم جناب کمال‌الملک، این تابلو را تعمیر و روغن زرد روی آنرا با توانایی کامل برداشته و چهارچوب قدیمی آنرا معاوضه نموده و لکه‌گیری نموده، ورنی آن مجدد تجدید گردید و این افتخار را به اینجانب غلامرضا تقوی فرزند مرحوم یحیی نقاش باشی داده شده است و زمان پنج روز طول کشید و بعد از کسر مالیات صدی ده، روز یکصد و چهل تومان دستمزد اینجانب بوده است در زمان ریاست آقای مهندس ریاضی این عمل انجام گردید. غلامرضا تقوی نقاش … [امضاء]و کلیه تابلو‌های کار مرحوم کمال‌الملک اینجانب مرمت نموده و مقوای پشت آن ابتکار اینجانب بوده است برای نگه داری بودن از گرد و خاک. [امضاء]»

غلامرضا تقوی فرزند و شاگرد میرزا یحیی‌خان تقوی، نقاش مذهب و قلمدان‏ساز برجسته دوره قاجار می بود که به نقل از کریم زاده تبریزی بنا بر روایتی جد مادرى او میرزا باباى اصفهانى نقاش‏باشى، از نقاشان صاحب نام قاجار بوده است که در چهره‏ پردازى و آبرنگ توانایی داشت و در تذهیب شیوه‏اى استادانه و با ظرافتی بالا داشت و پیرو مکتب استادش، میرزا عبدالوهاب مذهب‏ باشى می بود.

 استاد نخستین وى نیز سیدهاشم حسینى اصفهانى بوده است. فرزندان یحیی خان تقوی، غلامحسین، غلامرضا و على ‏اکبر تقوى، هر سه هنرمند و از شاگردان وى بوده‌‏اند.

انتهای مطلب/