دولت به صندوق‌های بازنشستگی پشتیبانی کرد_خبررسان

به گزارش تجارت نیوز، در دومین نشست از نخستین همایش «اکوبیمه» با محور «بحران بازنشستگی در ایران؛ پیامدهای اقتصادی و الزام‌های اصلاحات ساختاری»، دو اقتصاددان و کارشناس رفاه اجتماعی با گفتن این که ساختار صندوق‌های بازنشستگی در سرزمین «به‌شدت ناپایدار» و «فاقد پشتوانه واقعی» است، هشدار دادند: ادامه روال جاری می‌تواند به ورشکستگی کامل نظام بازنشستگی منجر شود.

به حرف های آنان، دولت طی چهار دهه تازه چهار برابر زیاد تر از قبل برای جبران ناترازی صندوق‌ها هزینه کرده، اما بحران نه‌تنها مهار نشده بلکه گسترده‌تر شده است.

حجت میرزایی، رئیس قبل صندوق بازنشستگی کشوری و عضو هیئت علمی اقتصاد، در این نشست او گفت: «پشتیبانی دولت به صندوق‌های بازنشستگی در ۴۰ سال قبل از نزدیک به ۲۰۰ همت به ۸۰۰ همت رسیده و سهم صندوق بازنشستگی کشوری از این رقم نیز از ۸۰ همت به نزدیک به ۲۰۰ همت افزایش یافته است.»

او افزود: «اگر همین روال ادامه اشکار کند، باید از هم‌اکنون دلواپس سه سال آینده می بود. قسمت قابل‌توجهی از ناترازی بودجه سرزمین ناشی از پرداخت‌هایی است که دولت برای فراهم حقوق بازنشستگان انجام می‌دهد.»

به حرف های میرزایی، توزیع حمایتی دولت نیز ناعادلانه است: «در حالی‌که یارانه نقدی بین ۷۰ میلیون نفر توزیع می‌شود، پشتیبانی بودجه‌ای دولت تنها بین ۳ میلیون بازنشسته پخش شده است؛ جمعیتی که از صدمه‌پذیرترین طبقات می باشند و کوچک‌ترین تأخیر در واریز مستمری اضطراب مالی جدی تشکیل می‌کند.»

بازنشستگی بدون امنیت؛ بحران بیمه تکمیلی و درمان

میرزایی با اشاره به سختی معیشت و درمان بازنشستگان او گفت: «تعداد بسیاری از آنان برای پرداخت هزینه‌های درمانی ناچارند از دیگر نیازهای زندگی بزنند. در حالی‌که در زمان اشتغال، بیمه‌ تکمیلی با هزینه ناچیز داشتند، امروز سقف بیمه‌شان تنها ۷۰۰ هزار تومان است؛ مبلغی که با دو نوبت ویزیت همه می‌شود.»

وی پافشاری کرد: «دولت سالانه بیشتر از ۵۰۰ همت برای صندوق‌های بازنشستگی پرداخت می‌کند. اگر فقط ۹ همت از آن به بیمه تکمیلی تخصیص یابد، می‌توان بیمه‌ای کارآمد برای بازنشستگان تشکیل کرد.»

او از بی‌توجهی تصمیم‌گیران انتقاد کرد: «در جلسات رسمی می‌گویند ما بیمه تکمیلی نداریم، در حالی‌که خودشان از دو مسیر متفاوت بیمه می‌گیرند. این تناقض علتتشدید بی‌اعتمادی اجتماعی می‌شود.»

صندوق‌هایی بدون بیمه‌پرداز و وابسته صددرصدی به بودجه

میرزایی تصریح کرد: «هیچ اصلاح پارامتریکی نمی‌تواند صندوق‌ها را نجات دهد. امروز صندوق کشوری، نیروهای مسلح و چند صندوق دولتی، ۱۰۰ درصد مصارفشان را از دولت می‌گیرند و سهم حق‌بیمه کارکنان نیز عملاً از بودجه عمومی فراهم می‌شود. تنها ۵ درصد درآمد صندوق از سود اندوخته‌گذاری است که آن‌هم صرف بیمه تکمیلی می‌شود نه حقوق بازنشستگان.»

حیدری: بحران امروز محصول غفلت مزمن دولت‌ها است

در ادامه این نشست علی حیدری، کارشناس رفاه و فراهم اجتماعی، بحران جاری صندوق‌ها را نتیجه «۴ دهه فعل و ترک‌فعل سیاست‌گذاران» دانست و او گفت: «تصمیم‌های دولت‌ها و مجالس قبل بدون هیچ برسی سالانه از حالت مالی صندوق‌ها اتخاذ شده است. در حالی که در بیمه‌های بازرگانی هر سال نرخ‌ها بازبینی خواهد شد، صندوق‌های بازنشستگی ایران دهه‌ها است بر پایه جداول مرگ‌ومیر دهه ۵۰ و محاسباتی منسوخ اداره خواهد شد.»

بازنشستگی زودهنگام و سن امید به زندگی؛ تناقض خطرناک

حیدری با پافشاری بر شکاف بین سن بازنشستگی و افزایش امید به زندگی او گفت: «در زمان طراحی قوانین، امید به زندگی ۵۸ سال می بود، اما اکنون برای زنان ۷۶ و برای مردان ۷۳ سال است. با این وجود سن بازنشستگی نه‌تنها افزایش نیافته بلکه در مواردی افت یافته است. اکنون برخی کارکنان در ۳۶ سالگی بازنشسته خواهد شد؛ یعنی به‌جای ۱۰ سال پرداخت زیاد تر، ۱۰ سال سریعتر حقوق می‌گیرند. هیچ صندوقی این چنین سختی مالی را تحمل نمی‌کند.»

نبوده است رگولاتوری در نظام صندوقی سرزمین

به حرف های این کارشناس، «در حالی‌که برای بانک‌ها بانک مرکزی و برای بازار اندوخته سازمان بورس داریم، صندوق‌های بازنشستگی فاقد نهاد ناظر تخصصی می باشند. نتیجه این خلأ، بی‌ثباتی مدیریتی شدید است؛ به‌طوری که یکی از صندوق‌های بزرگ سرزمین ظرف تنها ۸ سال، ۸ مدیرعامل عوض کرده است.»

او افزود: «صندوق نهادی بین‌نسلی است و باید برای ۷۵ سال آینده برنامه داشته باشد، اما عمر مدیریت در آن کمتر از یک سال است. از این چنین ساختاری نمی‌توان انتظار پایداری داشت.»

حیدری یادآور شد: «در دهه ۶۰، دولت‌ها از منبع های صندوق‌ها برای هزینه‌های جنگ برداشت کردند؛ اگر همان مبلغ با منفعت مرکب امروزی نگه داری می‌شد، تعداد بسیاری از مشکلاتهای جاری قابل جبران می بود. بعد از جنگ نیز بازنشستگی‌های زودهنگام با سابقه پایین ـ گاه ۱۲ سال ـ علتشد فرد دهه‌ها مستمری بگیرد در حالی که منابعی برای جبران وجود نداشت.»

ناترازی در منبع های بیمه‌ای؛ پرداخت کم، ضمانت زیاد

این کارشناس در ادامه گفت: «در صندوق فراهم اجتماعی میانگین سابقه پرداخت ۲۲ سال است نه ۳۰ سال. از ۱۲ ماه اشتغال، به‌طور متوسط فقط برای ۸ ماه بیمه پرداخت می‌شود. تعداد بسیاری از بیمه‌پردازان از بیمه‌ بارداری یا بیکاری منفعت گیری می‌کنند بدون این که شراکت طویل مدت در صندوق داشته باشند.»

به حرف های او، «زیاد تر صندوق‌ها از نوع تعریف مزایایی می باشند و با کوچک‌ترین تحول جمعیتی یا اقتصادی، تراز مالی‌شان فرو می‌ریزد.»

کارشناسان همایش «اکوبیمه» در یک جمع‌بندی مشترک هشدار دادند: اگر اصلاحات نهادی و ساختاری (نه فقطً پارامتریک) در نظام بازنشستگی ایران اغاز نشود، در کمتر از پنج سال، دولت ناچار خواهد می بود قسمت بزرگی از بودجه عمومی را صرف پرداخت مستمری‌ها کند؛ وضعیتی که به تعبیر آنان «به‌معنی ورشکستگی مالی خاموش دولت» است.

منبع: تسنیم