دولت جستوجو تشکیل رفاه است یا حذف آن؟_خبررسان

به گزارش تجارت نیوز، اسفند ۱۴۰۰ خورشیدی می بود که مجلس یازدهم رأی به حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی از بودجه ۱۴۰۱ داد. به این علت، دولت سیزدهم در همان نخستین سال آغازین خود عمل به حذف این ارز کرد. قرار شد گرانی کالاها و افزایش نرخ تورم با افزایش یارانه‌ها و اراعه کالابرگ برای خرید کالاهای اساسی با نرخ مصوب دولتی پوشش داده شود.

کالابرگ الکترونیک سال ۱۴۰۲ به مرحله اجرا رسید. تصمیم بر این می بود که مبنا قیمت‌ها شهریور ۱۴۰۰ باشد اما در نهایت بعد از اجرایی شدن مطرح، قیمت اقلام در شهریور ۱۴۰۱ ملاک قرار گرفت که افزایش قیمت‌ها رخ داده می بود.

یکی از دغدغه‌های دولت‌ها در هر کشوری تمرکز بر سبد غذایی آحاد جامعه است تا سختی کمتری به مردم به اختصاصی اقشار صدمه‌پذیرتر در شرایط بحرانی و سخت داخل شودیکی از دغدغه‌های دولت‌ها در هر کشوری تمرکز بر سبد غذایی آحاد جامعه است تا سختی کمتری به مردم به اختصاصی اقشار صدمه‌پذیرتر در شرایط بحرانی و سخت داخل شود. دولت سیزدهم نیز تلاش کرد تا از طریق یارانه‌ها سبد غذایی مورد نیاز مردم را در حد قابل قبولی فراهم کند.

با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی یارانه غیرنقدی خانوارها یک ماه سریعتر از یارانه نقدی شارژ شد. فهرست اقلام اساسی که مردم ملزم به خرید آنها شدند بر پایه انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی سرزمین شامل ۱۱ کالای اساسی مرغ، تخم‌مرغ، گوشت منجمد، قند و شکر، روغن، ماست، شیر، پنیر، ماکارونی و حبوبات شد. این مطرح ابتدا ۵ دهک درآمدی جامعه را تحت پوشش قرار داد.

علیرضا عسگریان، معاون امور رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت سیزدهم درمورد این مطرح گفتن کرده می بود، ۳ دهک کم‌درآمد یارانه ماهانه ۴۰۰ هزار تومانی دریافت خواهند کرد، اما چون مطرح کالابرگ الکترونیک کاملاً اختیاری است، اگر این افراد حداقل به مقدار ۲۰۰ هزار تومان در قالب کالابرگ الکترونیکی از ۱۱ قلم کالای موردنظر خریداری کنند، ۱۲۰ هزار تومان شارژ اضافه و تشویقی برای آنها واریز خواهد شد. در واقع کل یارانه آنها که برای کالاهای مورد نظر هزینه می‌شود به ۵۲۰ هزار تومان در ماه افزایش می‌یابد.

به حرف های عسگریان شرط تعلق ۱۲۰ هزار تومان یارانه مازاد این است که همین مقدار اضافه هم صرف خرید کالاهای سبد تعریف شده دولت در کالابرگ شود.

گفتنی است، خانوارها مختار بودند یارانه دولتی را نقدی یا غیرنقدی (کالابرگ) دریافت کنند. در این دوره زیاد از خانوارها یارانه ۳۰۰ هزار تومانی نقدی را به غیرنقدی ۵۲۰ هزار تومانی ترجیح دادند چون آنها را ملزم به خرید کالاهای محدود با قیمت پایین کرده می بود.

شارژ مجدد کالابرگ بعد از یک وقفه تقریباً یک ساله

دولت سیزدهم مطرح کالابرگ را تا آخر سال ۱۴۰۲ در ادامه گفت اما در ادامه در سال ۱۴۰۳ دولت هیچ مبلغی به گفتن کالابرگ شارژ نکرد.

بعد از روی کار آمدن دولت چهاردهم در ۷ مرداد ۱۴۰۳، نهمین رئیس‌جمهور ایران نیز با گفتن این که زیرساخت‌های مطرح کالابرگ وجود ندارد از شارژ کالابرگ خودداری کرد. با اوج گرفتن انتقادها، دولت ناچار شد اسفند ۱۴۰۳ مصادف با ماه مبارک رمضان کالابرگ الکترونیک خانوارهای کم درآمد را شارژ کند.

این مطرح در دولت چهاردهم تحول کرد. اگر در دولت سیزدهم خانوار مشمول یارانه دولتی مختار بودند یارانه را نقدی یا غیرنقدی دریافت کنند در دولت پزشکیان همه خانوار دهک‌های اول تا هفتم ضمن دریافت یارانه نقدی مشمول یارانه غیرنقدی کالابرگ شدند. تا امروز در ۴ مرحله کالابرگ برای دهک‌های درآمدی اول تا هفتم شارژ شده است. این مبلغ برای دهک‌های اول تا سوم ۵۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های چهارم تا هفتم ۳۵۰ هزار تومان به ازای هر نفر است.

طبقه متوسط نیاز به یارانه ندارد

افت لیست یارانه‌بگیران از تغییراتی است که در دولت چهاردهم اعمال شد. بنا به حرف های وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای فراهم اعتبار کالابرگ ۳ دهک پایین درآمدی، باید بخشی از خانوارهای دهک‌های انتهای جامعه از فهرست یارانه‌بگیران حذف شوندکاهش لیست یارانه‌بگیران از دیگر تغییراتی است که در دولت چهاردهم اعمال شد. بنا به حرف های وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای فراهم اعتبار کالابرگ ۳ دهک پایین درآمدی، باید بخشی از خانوارهای دهک‌های انتهای جامعه از فهرست یارانه‌بگیران حذف شوند.

سه‌شنبه ۶ آبان ۱۴۰۴، احمد میدری در دفاع از کارکرد دولت در این خصوص به نمایندگان قوه مجریه او گفت، خانوارهایی که از لیست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند مطابق محاسبات دقیق بوده است. به گفتن مثال، هر کس در تهران مالک خانه باشد و کل خانواده ۳۰ میلیون تومان درآمد داشته باشد جز ۳ دهک بالا محاسبه شده و یارانه آنها یا قطع شده یا تا انتهای سال قطع خواهد شد.

وی گفت که با محاسبه ۹۰ میلیون نفر جمعیت ایران، ۹ میلیون نفر در هر دهک جای گرفته‌اند. مطابق برنامه‌ریزی انجام شده برای حذف ۳ دهک بالایی جامعه، باید ۲۷ میلیون نفر از لیست یارانه‌بگیران سال ۱۴۰۳ حذف شوند.

به حرف های وزیر رفاه اجتماعی دولت وفاق، کار محاسبات از ابتدا سال اغاز شده و بعد از جنگ مطرح حذف جمعیت ۳ دهک انتهای کلید خورد. در ادامه هم از مرداد ۱۴۰۴، ماهانه ۳ میلیون نفر از دریافت یارانه نقدی ۳۰۰ هزار تومانی محروم شدند. می‌توانیم این روال را ادامه دهیم تا به عدد ۲۷ میلیون نفر مقصد‌گذاری شده دست اشکار کنیم.هنگامی از ۳ دهک بالایی سخن بگویید می‌کنیم امکان پذیر در کشوری جز اقشار مرفه باشد اما در ایران جز طبقه متوسط محسوب خواهد شد

یقیناً میدری در توضیح واژه دهک‌های درآمدی انتهای جدول (هشتم، نهم و دهم) و به اصلاح مرفه اظهار کرد که هنگامی از ۳ دهک بالایی سخن بگویید می‌کنیم در هر کشوری یک معنی دارد. امکان پذیر در کشوری جز اقشار مرفه باشد اما در ایران جز طبقه متوسط محسوب خواهد شد.

به این علت رئیس دولت چهاردهم معتقد است با دقت به نرخ تورم چه در مواد غذایی و چه اجاره‌بها خانوارهایی با درآمد ۳۰ میلیون تومانی نیاز به یارانه ندارند این در حالی است که بخشی از خانوارهای حذف شده زیر ۲۰ میلیون تومان درآمد دارند.

حداقل رفاه اجتماعی با طبقه متوسط معنی اشکار کرد

کسری بودجه جهت شده تا دولت به جای راهکار اصولی و افت بودجه‌هایی که در برخی نهادها تخصیص یافته و مورد انتقاد جامعه است، از سفره مردم منفعت‌گیری کند و حداقل رفاه اجتماعی را با طبقه متوسط معنی کند.

از نظر دیگر بودجه کالاهای اساسی اعم از دارو، تجهیزات پزشکی، مواد اولیه شیر خشک نوزاد و نهاده‌های دامی قانون بودجه ۱۴۰۴، ۸ میلیارد دلار تعیین شد در حالی که سال قبل این عدد ۱۱ میلیارد دلار می بود. وزیر جهاد کشاورزی با افتخار به بهبود تراز تجاری قسمت کشاورزی از منفی ۱۱ به منفی ۸ میلیارد دلار به گفتن صرفه‌جویی ارزی نام می‌برد تا این که فریاد دامداران که دام‌ها از گرسنگی در حال خوردن یکدیگر می باشند به مجلس رسید. به این علت، وزیر به مجلس فراخوانده شد و معاونانش به سازمان بازرسی کل سرزمین.

امروز به بهانه فسادزا بودن یارانه برخی از اقلام وارداتی همانند گوشت، برنج و… تصمیم‌گیران تلاش دارند یارانه ۲۸.۵۰۰ تومان حذف و با ارز مبادله‌ای به مبلغ بیشتر از ۷۰ هزار تومان جانشین شودامروز هم به بهانه فسادزا بودن یارانه برخی از اقلام وارداتی همانند گوشت، برنج و… تصمیم‌گیران از جمله رئیس سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی تلاش دارند یارانه ۲۸.۵۰۰ تومانی حذف و با ارز مبادله‌ای به مبلغ بیشتر از ۷۰ هزار تومان جانشین شود. اگر چه دولتمردان اصرار دارند که تا آخر سال ارز ترجیحی حذف نخواهد شد و این حذف با قیمت دولتی اقلام الزامی در کالابرگ نیز جبران خواهد شد. اما با رویه‌ای که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پیش گرفته و عزم جدی دولت در حذف طبقه متوسط جامعه از لیست یارانه‌بگیران باید دید آیا با انفجار قیمت‌ها در سال آینده همانند سال ۱۴۰۱ مردم فقیرتر از ۴ سال تازه نخواهند شد؟ اگر چه مبلغ ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان یارانه نقدی و غیرنقدی مبلغ مقداری در روبه رو نرخ تورم جاری است اما تأثیر روانی آن می‌تواند نارضایتی مردم را دامن بزند.

بیشتر از یک ماه است که متولیان معیشت مردم از وزارت اقتصاد، رفاه اجتماعی، جهاد کشاورزی، صنعت معدن و تجارت، سازمان برنامه و بودجه و…. در حال رایزنی برای تحول سبد معیشتی مردم در کالابرگ الکترونیک می باشند. مقصد، پوشش دهک‌های پایینی جامعه و حتی امکان پذیر این خانوار محدود به دهک‌های اول تا سوم یقیناً با تغییرات اعمال شده در دهک بندی تازه وزارت رفاه اجتماعی، شوند؛ یعنی حداقل خانوارها.

گمان افت اقلام کالابرگ الکترونیک در شارژ آبان ماه

قرار است شارژ کالابرگ الکترونیک در آبان ماه با شیوه تازه انجام شود. پیش‌تر مرجان دبیری، سخنگو مطرح کالابرگ الکترونیک در گفتگو با مهر از اضافه شدن ۴ قلم گوشت بوقلمون، بلدرچین، ماهی و میگو به ۱۱ قلم قبل در شارژ مرحله چهارم کالابرگ خبر داده می بود. اما استقبال مردم از اقلام حاضر در مطرح کالابرگ مشخص می کند کالاهایی همانند ماکارونی، شیر، پنیر خریدار نداشته و مردم زیاد تر متمایل به خرید محصولات الزامی با قیمت بالا همانند حبوبات، برنج، روغن و سپس در این درجه‌بندی گوشت قرمز و گوشت مرغ می باشند. لبنیات در مصرف روزانه مردم به حداقل رسیده است.

اکنون باید دید با حذف یارانه ۲۸.۵۰۰ تومان و جانشین شدن با ارز مبادله‌ای جهش قیمتی این اقلام برای مردم چه مقدار خواهد می بود به اختصاصی برای ۹ میلیون نفر از طبقه متوسطی که رئیس دولت چهاردهم مبادرت به حذف آنها از فهرست یارانه‌بگیران کرده است؟

محدود شدن اقلام الزامی در مطرح کالابرگ

غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی مهر ماه در جمع خبرنگاران در خصوص آخرین زمان اجرای توزیع کالابرگ تازه و اراعه کالاهای اساسی با قیمت مناسب، حرف های می بود، مسئولیت اجرا با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است و در خصوص فراهم کالا وزارت جهاد کشاورزی ماموریت فراهم را بر مسئولیت دارد. تلاش بر آن است که تاثییر اراعه و تقاضا و منفعت‌وری آن در قیمت‌ها به طور دقیق اعمال شود؛ اما در عین حال خانوار تحت پوشش کالابرگ، کالاهای مورد نیاز را با قیمت‌های ثابت خریداری کنند.

به حرف های وی، توزیع کالابرگ تازه با قیمت‌های مصوب خواهد می بود و با حذف ارز از ابتدای زنجیره، قیمت کالاها برای دارنده کالابرگ تفاوتی نخواهد کرد.در شیوه تازه کالابرگ، کالاها برتری‌بندی شده و تعداد اقلام کمتر می‌شود و دولت بنا دارد این اقلام با قیمت ثابت در اختیار خانوارهای تحت پوشش قرار گیرد

وی درمورد تفاوت مطرح کالابرگ تازه به خبرنگار مهر هم یادآور شده می بود، همان اقلام است اما با نرخ پایین و دولت مابه‌التفاوت قیمت ارز ترجیحی با ارز مبادله‌ای را در این مطرح می‌پردازد.

سید حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه هم خبر از تحول اقلام حاضر در مطرح کالابرگ داده و گفتن می‌کند، در شارژ آبان ماه این یارانه غیرنقدی دولت تغییراتی در کالاهای اساسی رخ داده و تعداد محصولات کمتر شده است.

وی اظهار می‌کند، شیوه تازه تفاوت چندانی نخواهد داشت، فقط کالاها برتری‌بندی شده و دولت مابه‌التفاوت نرخ این کالاها را به خانوار تحت پوشش مطرح می‌پردازد. در واقع این اقلام با نرخ ثابت به واسطه شارژ کالابرگ در اختیار مردم دهک‌های پایین درآمدی قرار می‌گیرد. ضمن این که تعداد دهک‌های مشمول مطرح نیز همان ۷ دهک درآمدی قبل خواهد می بود.

منبع: مهر