رشد ۴۰ درصدی سفرهای داخلی ایرانیان؛ کدام مقاصد در صدر هستند؟
بر اساس آمار منتشرشده از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، سفرهای داخلی ایرانیان در نسبت به سال های قبل رشد قابلتوجهی داشته و برخی مقاصد تا 40 درصد افزایش گردشگر را تجربه کردهاند.
این روند نشان میدهد که ایرانیان بهرغم چالشهای اقتصادی، همچنان علاقهمند به سفر و گردشگری هستند، اما بیشتر ترجیح میدهند مقاصد داخلی را انتخاب کنند.
چرا سفرهای داخلی محبوبتر شدهاند؟
عامل اقتصادی؛ صرفهجویی هوشمندانه
با افزایش نرخ ارز و گران شدن سفرهای خارجی، بسیاری از خانوادههای ایرانی به سمت مقاصد داخلی روی آوردهاند.
یک سفر ۴ روزه به شمال یا جنوب کشور، با هزینهای معادل یکسوم یا حتی یکچهارم سفر خارجی، تجربهای کامل و خاطرهانگیز می سازد.
آمارها نشان میدهد متوسط هزینه یک سفر خانوادگی 4 روزه داخلی بین 15 تا 25 میلیون تومان است، در حالی که کمترین سفر خارجی از 35 میلیون تومان شروع میشود.
تنوع جغرافیایی بینظیر
ایران یکی از معدود کشورهایی است که در آن میتوان چهار فصل را همزمان تجربه کرد. از سواحل گرم خلیج فارس و دریای عمان گرفته تا ارتفاعات برفی البرز و زاگرس، از کویرهای مرکزی تا جنگلهای سرسبز شمال، هر کدام تجربهای منحصربهفرد ارائه میدهند.
این تنوع باعث شده مسافران بتوانند بسته به علاقه، بودجه و فصل، مقصد مناسب خود را انتخاب کنند.
بازگشت اعتماد به خدمات گردشگری
همانطور که پیشتر در گزارشی درباره بازگشت اعتماد مردم به آژانسهای مسافرتی اشاره شد، افزایش کیفیت خدمات تورهای داخلی و پشتیبانی حرفهای، باعث شده مسافران با اطمینان بیشتری تورهای مسافرتی را خریداری کنند.
آژانسهای معتبر با ارائه بستههای جامع شامل حملونقل، اقامت، گشت و راهنما، تجربه سفر را آسانتر، به صرفه تر و البته لذتبخشتر کردهاند.
امنیت و آرامش خاطر
در شرایطی که سفرهای خارجی با چالشهایی مانند ویزا، نگرانیهای امنیتی، مشکلات زبان و فرهنگ متفاوت همراه است، سفرهای داخلی آرامش خاطر بیشتری به مسافران میدهند.
عدم نیاز به ویزا، تسلط به زبان مادری، آشنایی با فرهنگ و آداب و وجود تفریحات راحت با خانواده، از جمله مزایای سفرهای ایرانگردی است.
مقاصد برتر؛ کدام شهرها در صدر انتخاب مسافران هستند؟
بر اساس آمار رسمی و بررسی گزارشهای آژانسهای مسافرتی، مقاصد زیر بیشترین رشد را در جذب گردشگر داشتهاند:
شمال کشور؛ همیشه در صدر
استانهای مازندران و گیلان همچنان محبوبترین مقاصد سفرهای داخلی هستند. شهرهایی مانند رامسر، چالوس، نوشهر، رشت، ماسوله و تالش هر ساله هزاران گردشگر را جذب میکنند.
دلیل محبوبیت شمال:
-
آبوهوای مطبوع
-
دسترسی آسان از تهران و شهرهای مرکزی
-
تنوع بالای اقامتگاهها و خانه های اجاره ای
-
جاذبههای طبیعی متنوع
رشد سالانه: حدود ۲۵ درصد
شیراز؛ پایتخت فرهنگ و تاریخ
شیراز با جاذبههای تاریخی تخت جمشید، پاسارگاد، حافظیه، سعدیه و باغ ارم یکی از محبوبترین مقاصد فرهنگی و تفریحی کشور شده است.
دلیل محبوبیت شیراز:
-
میراث تاریخی و فرهنگی غنی
-
آبوهوای مطبوع در بهار و پاییز
-
مهماننوازی معروف شیرازیها
-
قیمتهای مناسب
رشد سالانه: حدود ۳۰ درصد
اصفهان؛ نصف جهان
اصفهان با میدان نقش جهان، کاخ چهلستون، سیوسهپل و بازار تاریخی همچنان یکی از مقاصد اصلی گردشگری فرهنگی برای خانواده ها است.
دلیل محبوبیت اصفهان:
-
معماری اسلامی کم نظیر
-
مرکزیت جغرافیایی
-
تسهیلات گردشگری مناسب
-
امکان خرید سوغاتی های معروف
رشد سالانه: حدود ۲۰ درصد
یزد؛ شهر بادگیرها
یزد با معماری خشتی، بادگیرها، میراث زرتشتی و کویر، مقصدی منحصربهفرد برای علاقهمندان به فرهنگ و تاریخ است.
دلیل محبوبیت یزد:
-
معماری سنتی و خاص
-
آرامش و صلح شهر
-
قیمتهای اقتصادی
-
نزدیکی به کویر
رشد سالانه: حدود ۳۵ درصد
قشم و کیش؛ جزایر جنوب
جزایر قشم و کیش با سواحل زیبا، آبوهوای گرم و تفریحات دریایی، گزینههای جذابی برای مسافران هستند.
دلیل محبوبیت جزیره کیش و قشم:
-
امکانات تفریحی و ورزشهای آبی
-
معافیت مالیاتی و خرید ارزان
-
آبوهوای گرم در زمستان و پاییز
-
وجود هتل های لوکس
رشد سالانه: حدود ۲۸ درصد
چابهار؛ ستاره درخشان جنوبشرق
چابهار در سالهای اخیر به یکی از مقاصد پرطرفدار تبدیل شده است. ترکیب منحصربهفردی از ساحل، کویر، فرهنگ بومی و طبیعت دستنخورده، این شهر را به گزینهای جذاب تبدیل کرده است.
جاذبههای برتر چابهار:
-
دریای عمان و سواحل بکر
-
کوه های مریخی (مینیاتور)
-
تنگ و آبشار تنگ
-
بندر تاریخی تیس
-
روستای درک
-
تالاب صورتی لیپار
-
غذاهای دریایی تازه و خوشمزه

چرا چابهار محبوب شد؟
-
متفاوت با سایر سواحل ایران
-
فرهنگ بومی بلوچی
-
امنیت کامل و مردم مهربان
-
هزینه مقرونبهصرفه
-
جاذبه های طبیعی و بسیار کم نظیر
نکته مهم: بسیاری از آژانسها اکنون تورهای منظم به چابهار برگزار میکنند که شامل بازدید از تمام جاذبهها، اقامت در هتلهای مناسب و غذاهای محلی است.
رشد سالانه: بیش از ۴۰ درصد! (بیشترین رشد در بین مقاصد داخلی)
برای کسانی که میخواهند این گوهر جنوبشرق را کشف کنند، تورهای چابهار با برنامهریزی کامل، گشت های رایگان و راهنمای محلی گزینه مناسبی است.
تبریز و آذربایجان؛ بهشت غذا و طبیعت
تبریز با بازار تاریخی، کلیساهای ارامنه، روستاهای اطراف مانند کندوان و طبیعت زیبای آذربایجان، مقصدی جذاب برای مسافران است.
دلیل محبوبیت تبریز:
-
غذاهای خوشمزه آذری
-
مهماننوازی بینظیر
-
نزدیکی به مرزهای شمالغربی
-
قیمتهای مناسب
-
آب و هوای مناسب
رشد سالانه: حدود ۲۲ درصد
کرمان و بم؛ کویر و تاریخ
کرمان با ارگ بم، کویر لوت، کلوتهای شهداد، ماهان و روستاهای تاریخی، مقصدی برای ماجراجویان است.
دلیل محبوبیت کرمان:
-
کویر و طبیعت خاص
-
ارگ بم (میراث یونسکو)
-
آرامش و دور از شلوغی
-
ماهان بهشتی در دل کویر.
رشد سالانه: حدود ۳۲ درصد
با توجه به میزان رشد مسافر پذیری هر شهر چه انتظاری باید از گردشگری داخلی داشت؟
ادامه رشد تورهای داخلی
کارشناسان پیشبینی میکنند روند رشد سفرهای داخلی در سال های آتی نیز ادامه یابد.
عوامل اقتصادی، افزایش کیفیت خدمات، تبلیغات و برنامه ریزی های گردشگری آژانس های مسافرتی، این روند را تقویت خواهد کرد.
توجه به مقاصد کمشناخته
مقاصدی مانند چابهار، سرعین، ارومیه، سمنان، قزوین و خوزستان در حال تبدیل شدن به گزینههای جذاب هستند. این مقاصد هنوز شلوغی موجود در شهرهای دیگر را نداشته و تجربهای متفاوت ارائه میدهند.
رشد تورهای تخصصی
تورهای تخصصی مانند کویرگردی، کوهنوردی، عکاسی، غذا و فرهنگ، در حال محبوب شدن هستند. چون مسافران به دنبال تجربههای عمیقتر و تخصصیتر هستند.
تورهای خانوادگی و سفارشی
خانوادهها ترجیح میدهند با برنامههای سفارشی و اختصاصی سفر کنند. این امر باعث رشد تورهای خصوصی برای خانواده ها شده است تا با خیالی راحت به استراحت و تفریح بپردازند.
چالشهای پیش رو
کیفیت خدمات
با افزایش تقاضا، برخی مقاصد با کمبود امکانات مواجه شدهاند. هتلهای کافی، رستورانهای باکیفیت و راهنماهای حرفهای، نیازهایی هستند که باید برطرف شوند.
قیمتگذاری منصفانه
در فصل های اوج سفر یا اصطلاحا پیک سفر، برخی مناطق قیمتها را بهصورت غیرمنطقی افزایش میدهند که باعث نارضایتی مسافران میشود.
حفاظت از محیطزیست
افزایش گردشگران باید با حفاظت از محیط زیست و میراث فرهنگی همراه باشد. به همین دلیل آموزش مسافران و اجرای قوانین، ضروری است.

نکاتی برای سفرهای موفق داخلی
انتخاب زمان مناسب
پیشنهاد میکنم که از سفر در تعطیلات پرتقاضا اجتناب کنید. سفر در روزهای میانه هفته یا خارج از فصل اوج، هزینهها را کاهش میدهد.
برنامهریزی قبلی
رزرو هتل، بلیت و تور را حداقل دو هفته قبل انجام دهید تا از قیمتها و امکانات بهتر بهرهمند شوید.
استفاده از خدمات حرفهای
برای مقاصد کمشناخته یا دورافتاده، استفاده از تورهای سازمانیافته با راهنمای محلی توصیه میشود.
احترام به فرهنگ محلی
هر منطقه آداب و رسوم خاص خود را دارد. احترام به فرهنگ محلی، تجربه سفر را لذتبخشتر میکند.
جمعبندی
رشد سفرهای داخلی و ایرانگردی نشان میدهد که ایرانیان علیرغم محدودیتها، همچنان به سفر و کشف زیباییهای کشور خود علاقهمند هستند.
مقاصدی مانند چابهار، یزد و کرمان که پیشتر کمتر شناخته شده بودند، اکنون به ستارههای درخشان گردشگری داخلی تبدیل شدهاند.
با بهبود کیفیت خدمات، قیمتگذاری منصفانه و حفظ محیط زیست طبیعی کشور، میتوان انتظار داشت که صنعت گردشگری داخلی ایران در سالهای آینده رشد بیشتری داشته باشد.
سفرهای داخلی نهتنها اقتصادیتر هستند، بلکه فرصتی برای شناخت عمیقتر فرهنگ، تاریخ و طبیعت میهنمان ایران عزیز را برای تمام اعضای خانواده به خصوص کودکان و نوجوانان فراهم میکنند.
منابع:
-
سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی
-
مرکز آمار ایران
-
گزارشهای آژانسهای مسافرتی مجری تور