آشنایی با با اهمیت ترین مفاهیم اقتصادی/ تفاوت تورم با گرانی چیست؟_خبررسان

به گزارش خبررسان، در اقتصاد واژگان و عباراتی وجود دارند که اگرچه زیاد پایه‌ای و فراگیر به کار می‌روال، قسمت قابل توجهی از مردم فهمیدن صحیحی از مفهوم آنها ندارند. این در حالی‌ست که اوضاع نابسامان اقتصاد ایران جهت شده که این عبارت‌ها به طور روزانه از طریق خبرها و اظهارات کارشناسان و مسئولان به گوش مردم برسد. این دانش پایه‌ای به مردم این امکان را می‌دهد تا به طور موثرتری در رابطه سیاست‌های اقتصادی او گفت و گو کنند و تصمیمات آگاهانه‌تری در عرصه‌های شخصی و حرفه‌ای خود بگیرند. از همین روی، خبررسان در این گزارش به معارفه و توضیح مفهوم برخی از با اهمیت ترین این عبارت‌های اقتصادی می‌پردازد.

تورم؛ آفت اقتصادها

احتمالا ساده‌ترین تعریف برای تورم، افزایش مداوم سطح عمومی قیمت‌ها باشد؛ به عبارت دیگر، تورم به حالتی اطلاق می‌شود که افزایش قیمت در سطح همه کالاها و خدمات وجود داشته باشد، نه این که قیمت یک یا چند قلم افزایش یابد.

این در حالیست که برخی افراد، تورم را با گرانی یکسان می‌دانند. با این وجود، گرانی مربوط به دو یا چند قلم از کالاها و خدمات است که به علت افتاراعه یا افزایش تقاضا به هر دلیلی، گران خواهد شد.

میلتون فریدمن، اقتصاددان برنده جایزه نوبل، تورم را نوعی مالیات می‌داند که بدون وضغ قانون به مردم تحمیل می‌شود؛ به عبارت دیگر، تورم عمدتا به علت سیاست‌ها و عمل های دولت و بانک مرکزی بودجود می‌آید.

نقدینگی؛ موتور رشد تورم

نقدینگی از دو جزء پول و شبه پول راه اندازی می‌شود که در ادامه، این عبارت‌ها نیز مورد بازدید قرار می‌گیرند. اگرچه بنگاه‌های اقتصادی بر تشکیل، گسترش و تداوم فعالیت خود به نقدینگی نیاز دارند، اما افزایش نقدینگی در سطح سرزمین می‌تواند مشکلات قابل توجهی را به بار آورد که با اهمیت ترین آنها تورم است.

به زبان ساده، هنگامی بانک مرکزی به هر دلیلی پول چاپ می‌کند، نقدینگی افزایش یافته و علتمی‌شود که مردم پول بیشتری برای خرج کردن داشته باشند. در نتیجه، تقاضا برای کالاها و خدمات افزایش می‌یابد. حال اگر این افزایش تقاضا با افزایش اراعه کالاها جبران نشود، سطح عمومی قیمت‌های کالاها و خدمات حاضر در اقتصاد افزایش یافته و تورم تشکیل می‌شود.

پول و سه ماموریت مهم آن

پول در اقتصاد سه ماموریت مهم دارد: وسیله مبادله، واحد حساب و ذخیره قیمت. یعنی مردم خرید و فروش‌های خود را با پول انجام خواهند داد، قیمت کالاها را بر پایه پول می‌سنجند و قیمت دارایی‌های خود را در قالب پول نگه داری می‌کنند.

پول می‌تواند در قالب اسکناس، سکه یا سپرده‌های دیداری باشد. سپرده‌های دیداری هم آن دسته از سپرده‌ها می باشند که سپرده‌گذار از آنها سودی دریافت نمی‌کند اما می‌تواند از آنها برداشت کند.

شبه‌پول چیست؟

شبه پول به دارایی‌هایی اشاره دارد که به راحتی به پول نقد تبدیل نمی‌شوند، اما قابلیت تبدیل به پول نقد را در زمان زمان کوتاهی دارند. این دارایی‌ها می‌توانند شامل حساب‌های بعد‌انداز، اوراق قرضه بازار پول و دیگر انواع اندوخته‌های نقدی باشند.

از آنجا که نقدشوندگی پول نسبت به شبه‌پول زیاد تر است، افزایش این قسمت از نقدینگی می‌تواند در مختصر‌زمان تورم‌زا باشد. از همین روی دولت‌ها تلاش می‌کنند با اعمال سیاست‌های گوناگون، پول را به سوی تبدیل شدن به شبه‌پول هدایت کنند.

اندوخته؛ پایه‌گذار آینده اقتصاد

اندوخته در اقتصاد به دو صورت فیزیکی و مالی تعریف می‌شود. اندوخته فیزیکی شامل تجهیزات، ساختمان‌ها و ماشین‌آلاتی است که در تشکیل کالاها و خدمات منفعت گیری می‌شود. از طرف دیگر، اندوخته مالی به دارایی‌های مالی همانند سهام یا اوراق قرضه. شاره دارد که می‌توانند برای تشکیل سود منفعت گیری شوند.

بعد‌انداز؛ سنگ بنای اندوخته‌گذاری و رشد

بعد‌انداز، بخشی از درآمد است که صرف مصرف نشده و برای منفعت گیری‌های آتی کنار گذاشته می‌شود. بعد‌انداز می‌تواند به شکل‌های مختلفی همانند بعد‌انداز نقدی، خرید اوراق قرضه یا سهام، یا اندوخته‌گذاری در املاک و مستغلات صورت گیرد. اهمیت بعد‌انداز در اقتصاد از آن جهت است که منبع مهم تامین مالی برای اندوخته‌گذاری‌های قسمت خصوصی و دولتی به حساب می اید.

اندوخته‌گذاری‌هایی که از طریق بعد‌انداز تامین مالی خواهد شد، زیربنای رشد اقتصادی آینده را راه اندازی خواهند داد. از این روی، نرخ بعد‌انداز در یک سرزمین می‌تواند شاخصی برای برسی پتانسیل رشد اقتصادی آن سرزمین باشد. سیاست‌های دولتی که بعد‌انداز و اندوخته‌گذاری را تشویق می‌کنند، می‌توانند به تحکیم زیرساخت‌های اقتصادی و تحریک رشد پشتیبانی کنند.

تشکیل ناخالص داخلی؛ دماسنج اقتصاد

تشکیل ناخالص داخلی (GDP) قیمت کل کالاها و خدمات تشکیل شده در یک سرزمین طی یک دوره وقتی معین را می‌سنجد. این شاخص مهم برای برسی اندازه و سلامت اقتصاد یک سرزمین است این چنین تشکیل ناخالص داخلی می‌تواند از طریق راه حلهای مختلفی همانند روش هزینه، درآمد یا تشکیل محاسبه شود.

این چنین با تقسیم تشکیل ناخالص داخلی یک سرزمین را بر جمعیت آن سرزمین، تشکیل ناخالص داخلی سرانه حاصل می‌شود که نشان‌دهنده سهم هر فرد از اقتصاد سرزمین خود است.

رشد اقتصادی؛ پیشران گسترش و پیشرفت

رشد اقتصادی، که زیاد تر با افزایش تشکیل ناخالص داخلی اندازه‌گیری می‌شود، نشان‌دهنده توانایی یک اقتصاد برای افزایش تشکیل کالاها و خدمات است. رشد اقتصادی مثبت به معنی بهبود استانداردهای زندگی، تشکیل شغل و افزایش درآمد ملی است.

عوامل بسیاری بر رشد اقتصادی تاثییر می‌گذارند، از جمله اندوخته‌گذاری در زیرساخت‌ها، فناوری، نیروی کار و نوآوری. سیاست‌های دولتی نیز می‌توانند با تشویق اندوخته‌گذاری و مصرف، رشد را تحریک کنند. به‌طور کلی، رشد اقتصادی پایدار نیازمند توازن بین مصرف جاری و اندوخته‌گذاری برای آینده است.

تشکیل ناخالص ملی؛ دیدگاه جهانی اقتصاد

تشکیل ناخالص ملی (GNP)، شبیه تشکیل ناخالص داخلی، قیمت کل کالاها و خدمات تشکیل شده توسط شهروندان یک سرزمین را می‌سنجد، اما با این تفاوت که خالص درآمدهای حاصل از اندوخته‌گذاری‌های خارجی و درآمدهای پرداختی به اندوخته‌گذاران خارجی نیز به آن اضافه می‌شود. به عبارت دیگر این شاخص نشان‌دهنده کارکرد اقتصادی یک سرزمین از منظر جهانی است.