۱۰ راهکار مهم برای گسترش جامعه نشر ایران_خبررسان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبررسان از تنسیم،‌ سیدعباس حسینی نیک مدیر انتشارات مجد ۱۰ راهکار مهم را برای گسترش جامعه نشر در ایران برشمرده است،‌ وی در یادداشتی در توضیح این ۱۰ راهکار می‌نویسد:

۱-  اصلاح و تدوین قوانین مربوط به حقوق نشر (تألیف، ترجمه و نشر):

با اهمیت ترین مقرره ای که باید تعیین تکلیف شود، الحاق ایران به کنوانسیون برن است. یقیناً در شرایط تحریمی، پیوستن به این کنوانسیون می‌تواند محدودیت‌هایی را تشکیل کند ولی به هرحال، عدم الحاق جهت مشکلات و بی نظمی‌هایی در مراعات حقوق مؤلفان و بخصوص مترجمان و ناشران شده است.

نوشته بعدی، به روز رسانی قوانین حقوق نشر داخلی است که با دقت به تغیرات و پیشرفت‌های زیاد در تشکیل و انتشار کردن کتاب، یا باید قانونی تازه به تصویب رسد یا قوانین حاضر اصلاح شده و تنقیح و تجمیع شود.

۲- سازماندهی جریان تشکیل محتوا (تألیف و بخصوص ترجمه):

با اهمیت ترین شاخصه کتاب خوب یا بد، محتوای آن است، چه از نظر فرهنگی و علمی و چه از نظر اقتصادی و فروش. اگر امروز استقبال از کتاب و مطالعه نسبت به قبل کمتر شده است، علت اساسی آن، ضعف محتوای کتاب های جدیدالانتشار است. اکنون کمتر با کتاب‌های شاخص و خوب روبه رو هستیم. علت آن را باید بازدید دقیق کرد؛ اما فعلاً مهم آن است که سیاستگذاران حوزه فرهنگ به این مهم پی ببرند.

جریان ترجمه نیز به شدت نابسامان است، هم در حوزه فرهنگ و هم در حوزه علم و دانش. در حوزه فرهنگ به معنی واقعی مورد تهاجم هستیم و در حوزه دانش به شدت با افتمنابع مواجهیم. برای هر دو قسمت باید تدبیرها اختصاصی اندیشید.

۳- تشکیل زیرساخت نشر حرفه‌ای

نشر کتاب به علت اقتصادی نبودن آن و مشکلات تشکیل و نشر باید حرفه‌ای باشد تا دوام یابد وگرنه نشر سالم به حاشیه خواهد رفت و نشر آثار زرد و کتاب‌سازی ترویج می‌یابد، هم چنان که اکنون تا نزدیک به بسیاری با آن روبه رو هستیم.

نشر حرفه‌ای دارای شرایط و خصوصیاتی است که در دنیا توانایی شده و در سرزمین ما نیز ناشران حرفه‌ای، هرچند کم تعداد، وجود دارند. مقصد سیاستگذاران حوزه نشر کتاب باید حرفه‌ای سازی نشر باشد تا جامعه بتواند از مواهب آن منفعت گیری کند.

۴- انجام رتبه بندی ناشران

ناشران نیز همانند همه فعالان تأثرگذار حاضر در جامعه باید دارای رتبه‌بندی باشند. بدون رتبه‌بندی امکان هیچگونه سیاستگذاری مؤثر وجود ندارد. مخاطبان یارانه‌های دولت و بازخوردهای آن باید اشکار باشند و قابلیت رصد وجود داشته باشد تا موثر بودن یارانه‌ها محقق شود.

۵- تشکیل ساختار مدیریت جامعه نشر

فعالیت‌های حرفه‌ای در جامعه نیازمند سازماندهی و هماهنگی گروهی است وگرنه اطلاق حرفه‌ای بودن بی‌معنی است. فعالیت پزشکان، مهندسان، وکلا، دفاتر اسناد و همانند آنها در قالب سازمان و کانون و اتحادیه مدیریت می شود و هیچگونه هزینه‌ای برای دولت تشکیل نمی‌کند.

فعالیت نشر در حوزه‌های گوناگون دانشگاهی، عمومی، کودک و نوجوان، آموزشی و … نهاد تخصصی را می‌طلبد تا بتوان با پشتیبانی جمعی بر مشکلات فائق آمد.

۶- شراکت تشکل‌های نشر در سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و برگزاری رویدادهای حوزه نشر:

واسپاری امور هر صنف از طرف دولت به نهاد و سازمان مدیریتی هر نوع فعالیت با اهمیت ترین عامل پیشرفت در جوامع گسترش یافته است. هرچه دولت برای اداره فعالیت‌های تخصصی اجتماعی بی‌انگیزه است در عوض، قسمت خصوصی برای گسترش و پیشرفت امور حرفه‌ای خود، با انگیزه و با تدبیر عمل می‌کند. این خاصیت را نباید نادیده گرفت و به آن بی‌دقت می بود.

۷ – نوسازی عوامل فنی چاپ:

تحول شرایط بازار کتاب که با اهمیت ترین آن شامل افزایش عناوین و افت شمارگان می‌شود، اقتضا دارد تا دستگاه‌ها و تکنولوژی مشابه با این شرایط تهیه شود و به کار گرفته شود. کیفیت و قیمت مناسب برای کتاب می‌تواند جذابیت آن را افزایش داده یا کم کند.

۸- اصلاح ساختار توزیع کتاب:

دسترسی به کتاب در شهرستان‌ها تا این مدت با حداقل ممکن مقدور است و این با اهمیت ترین علت استقبال از نمایشگاه بین‌الملی کتاب تهران است. هر کالایی با دقت به سطح تماس آن با مخاطب، مورد برسی اقتصادی قرار می‌گیرد. متاسفانه سطح تماس کتاب با مخاطب به هیچ وجه قابل قبول نیست و تعداد بسیاری از کتاب‌های خوب از دید مخاطبان نهان می باشند.

۹- دقت به گسترش نشر در حوزه الکترونیکی و صوتی:

بخشی از بازار کتاب در دنیا به کتاب الکترونیکی و صوتی تعلق یافته است. کتاب الکترونیکی دارای مزیت‌هایی همانند حذف پارامتر حجم و انتقال فیزیکی و امکان جستجوی محتوایی است و این، برای پژوهش و تحقیق علمی زیاد حائز اهمیت است. این چنین کتاب صوتی که دارای قابلیت منفعت گیری در زمان رانندگی یا دیگر فعالیت‌های عمومی است، مورد استقبال مخاطبان کتاب است.

۱۰- تلاش برای هدفمندسازی یارانه‌ها:

حوزه فرهنگ و کتاب در همه دنیا نیازمند حمایتدولت است. این حمایتباید با تدبیر و دقیق صورت گیرد تا مورد سوء منفعت گیری قرار نگرفته و برای پیشبرد اهداف جامعه مؤثر باشد.

تخصیص بودجه کافی برای پشتیبانی به دسترسی عموم به کتاب و محصولات فرهنگی را نباید جزو سرفصل‌های هزینه‌ای دانست، بلکه مؤثرترین کاری است که می‌تواند در آینده جامعه اثرگذار باشد. زیاد تر ناهنجاری‌های اجتماعی که برخورد با آنها الزام صرف هزینه‌های زیاد است با اندوخته‌گذاری فرهنگی قابل پیشگیری است. به این علت دولت نباید نقش خود را فراموش کند.

انتهای مطلب/