از «بهمن جلالی» نوشتن مصور است

از «بهمن جلالی» نوشتن، مصور است؛ انگار که داری تاریخ را در حافظه‌ات ورق می‌زنی. وقتی نام او به میان می‌آید هنرمندی را به یاد می‌آوریم که متعهدانه بسیاری از تحولات اجتماعی و فرهنگی ایران را با نگاهش ثبت کرد، جنبه‌های مختلفی از انقلاب را به تصویر کشید، شادی و غم مردم را نشان داد و لحظه‌های مستور را بر ما عیان و تا ابد ماندگار ساخت.

«جلالی» در کنار ثبت تاریخ، همچون شاعری که با تخیل شاعرانه به تصویرسازی می‌پردازد، صور خیال را در تصاویرش ریخت و با پرپر کردن گل‌ها در مجموعه‌ی «گلها»یش جلوه‌ای بصری به تصاویرش بخشید. گل‌هایی که چون پیراهن روی عکس‌های تاریخی زنان سرزمین چیده شد و ترکیبات جدید و متفاوتی را از  تصاویر از پیش‌موجود به نام خود ساخت. او به خوبی آگاه بود که بازنگری تاریخ، فرهنگ و بازسازی دنیایی جدید با تحقیق، گردآوری و مرمت نگاتیوهای شیشه‌ای «کاخ گلستان» فقط کار اوست. کار عکاسی که شاید نقاش است، ایده‌پرداز است، شاعر است و روانکاو. مجموعه‌ای که خودش هم آن را «تصویر خیال» نامید.

از مجموعه‌ی «خرمشهر»، «جنگ ایران و عراق»، «معماری کویر» و «بوشهر» گرفته تا مجموعه «مناظر شهری»، «نوازندگان زن در جشن عروسی خانه‌ای در تهران» و… تصاویر به یاد ماندنی هستند که این هنرمند از خود به یادگار گذاشته است.

«جلالی» هنرمندی که جایگاه عکاسی را ارتقا بخشید

«بهمن جلالی» سال ۱۳۲۳ در تهران زاده شد، تحصیلاتش را در دانشگاه ملی در رشته اقتصاد به پایان رساند و عکاسی را به صورت تجربی آموخت.

او نخستین بار در مجله «تماشا» که متعلق به رادیو و تلویزیون ایران بود با «قباد شیوا» گرافیست سرشناس به همکاری پرداخت و پس از مدتی برای آموزش عکاسی به انگلستان رفت و در استودیوی «جان ویکرز» آغاز به کار کرد. همکاری جلالی با استودیوی «جان ویکرز» به عضویت او در انجمن سلطنتی عکاسان انگلستان منجر شد.

این هنرمند پیش از انقلاب ۱۳۵۷ چند نمایشگاه در ایران برگزار کرد که نخستین نمایشگاه انفرادی او در سال ۱۳۵۰ و مهم‌ترین آن در سال ۱۳۵۶ برپا شد. در سال ۱۳۵۵ و با ورود «اسد بهروزان» ایران‍شناس سرشناس به ایران بازگشت و در پروژه‌ای با او به همکاری پرداخت. او سپس حاصل عکاسی از هفت کشور قاره آفریقا را در مجموعه‌ای تحت عنوان کتاب «هنر آفریقای سیاه» به چاپ رساند.

«جلالی» در جریان وقایع انقلاب ۱۳۵۷ و نیز جنگ هشت ساله ایران و عراق به عکاسی پرداخت، که این دو دوره، از مهم‌ترین فعالیت‌های هنری جلالی به‌شمار می‌روند.

در سال ۸۶ نمایشگاهی بزرگ از آثار جلالی در بنیاد «تاپیس» شهر بارسلون اسپانیا برگزار شد که مورد توجه عموم قرار گرفت. جلالی این نمایشگاه را مهم‌ترین اتفاق زندگی خود پس از چهل سال عکاسی می‌دانست. مدیریت هنری نمایشگاه ۱۶۵ سال عکاسی ایران که پاییز ۱۳۸۸ در پاریس برگزار شد، بر عهده وی بود.

آخرین فعالیت جلالی، ۲۱ آذر ماه و سخنرانی در پیش همایش عکاسی قاجار در فرهنگستان هنر تهران بود.

این عکاس سرشناس بیش از ۵۰ نمایشگاه عکس در ایران، فرانسه، آلمان، مجارستان، چکسلواکی سابق، فنلاند، اسپانیا، استرالیا و… برگزار کرد.

او که یکی از عکاسان مطرح ایران بود که نقش مؤثری در نسل تازه عکاسان ایرانی داشت. جلالی سال‌ها در دانشکده‌های عکاسی تدریس می‌کرد و تعداد زیادی از عکاسان جوان از شاگردان او بوده‌اند.

جلالی در سال ۲۰۰۹ از سوی بنیاد نیدرزاکسن برنده جایزه «سپکتروم» شد. قرار بود این جایزه به مبلغ ۱۵ هزار یورو در ژانویه ۲۰۱۱ با برپایی یک نمایشگاه و چاپ کتابی از آثارش در موزه اشپرنگل آلمان به او اهدا شود.

«هنر آفریقای سیاه»، «روزهای خون، روزهای آتش»، «آبادان که می‌جنگد»، «عکاسی سیاه و سفید»، «خرمشهر»، «عکاسان و عکاسی»، «گنج پیدا» و… از جمله آثار «بهمن جلالی» هستند.

خبرنگار: تبسم کشاورز

انتهای پیام/