مسدودسازی نماوا، زنگ خطر برای آینده VODهای ایرانی_خبررسان

معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی سازمان تنظیم مقررات صوت و عکس فراگیر، ساترا، خبرداد که پلتفرم نماوا با دستور قضایی مسدود شده است. علت مهم این عمل، تخلفات به عمد در پخش بدون مجوز سریال «سووشون» گفتن شده است. این مقام مسئول ادعا کرده است که این تصمیم، که دسترسی کاربران را به این پلتفرم قطع کرده، به‌خاطر تخطی از قوانین صورت گرفته و امکان پذیر این محدودیت تا چند ماه ادامه یابد. این اتفاق، بار دیگر او گفت و گو اختیارات ساترا و نحوه نظارت بر پلتفرم‌های نمایش ویدیویی آنلاین را به صدر اخبار حوزه فناوری آورده است.

به گزارش سرویس داخلی رسانه اخبار فناوری ایران تکنا، سیاح طاهری در او مباحثه با خبرگزاری ها گفت که سریال «سووشون» تنها مجوز بازدید مطرح اولیه را از ساترا دریافت کرده می بود و مرحله های تشکیل و انتشار کردن آن بدون اخذ مجوزهای ملزوم انجام شده است. او پافشاری کرد که ساترا جلسات بسیاری با مدیران نماوا برگزار کرده و نسخه‌های مختلفی از سریال برای بازبینی اراعه شده می بود، اما نسخه نهایی که انتشار شد، هم چنان حاوی تخلفات آشکاری می بود. وی فرمود که نماوا با وجود دریافت ابلاغیه‌ها و هشدارهای قضایی، هیچ کاری برای از بین بردن مشکلات انجام نداد و این بی‌توجهی نهایتاً به مسدودسازی کامل پلتفرم منجر شد. این اتفاقات، نشان‌دهنده تشدید تنش‌ها بین نهادهای ناظر و پلتفرم‌های داخلی است.

معاون ساترا افزود که نماوا حتی در زمان تدوین نیز قسمت‌هایی از سریال را که مورد اعتراض بودند، حذف نکرد و بدون هماهنگی با نهاد ناظر عمل به انتشار کردن محتوا کرد. او با اشاره به هماهنگی این تصمیم با قوه قضاییه، گفت که این تخلفات به طور برنامه‌ریزی‌شده انجام شده و نماوا خود را ملزم به مراعات قانون نمی‌دانست. سیاح طاهری پیش‌بینی کرده است که با دقت به ماهیت و عمق تخلفات، از بین بردن محدودیت دسترسی به نماوا امکان پذیر چند ماه به طول بینجامد. او این چنین اشاره کرد که برای اصلاحات، امکان پذیر نیاز به بازنگری فیلمنامه، اراعه تکه‌های بیشتری برای بازدید و حتی ضبط مجدد برخی صحنه‌ها باشد که این فرایند زمان‌بر خواهد می بود.

مسدودسازی نماوا در تاریخ نهم خرداد ۱۴۰۴، به علت پخش سریال «سووشون» رقم خورد، هرچند نماوا مدعی است که تنها ۶۲ ثانیه از محتوای آن مورد مناقشه بوده است. این عمل، که کل پلتفرم را از دسترس خارج کرد، در تاریخ تنظیم‌گری دیجیتال ایران بی‌سابقه است. پیش‌تر، برخی پلتفرم‌های دیگر نیز سریال‌هایی با محتوای او گفت و گو‌برانگیز انتشار کرده بودند، اما هیچ‌گاه با این چنین مجازات سنگینی روبه رو نشده بودند. این اتفاق، گمانه‌زنی‌هایی را درمورد اعمال سلیقه‌ای قوانین و عدم یکپارچگی در برخورد با پلتفرم‌ها تحکیم کرده است.

انجمن صنفی شرکت‌های نمایش ویدیویی آنلاین در بیانیه‌ای، این تصمیم را غیرشفاف و نامتناسب خواند و هشدار داد که مسدودسازی کل پلتفرم به جای حذف محتوای خاص، می‌تواند به مطمعن کاربران و کسب‌وکارهای بومی صدمه جدی داخل کند. این انجمن این چنین به نقش حیاتی VODها در دوران شیوع کرونا و مشکلاتهای فرهنگی اشاره کرد و از سیاست‌های ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی انتقاد نمود. از منظر حقوقی، کارشناسان به ماده ۱۶ «دستورالعمل رسیدگی به شکایات و تخلفات رسانه‌های صوت و عکس فراگیر» استناد می‌کنند که تشکیل محتوای بدون مجوز را تخلف می‌داند، اما در عین حال بر تناسب مجازات پافشاری دارد.

مواد ۱۷ و ۱۸ این دستورالعمل، پافشاری دارند که مجازات باید مشابه با گستردگی تخلف باشد و مسدودسازی به گفتن نهمین مجازات از ۱۳ مورد، تنها با دستور قضایی و به‌گفتن آخرین راهکار قابل اعمال است. ماده ۷۵۱ قانون مجازات اسلامی نیز این اصل را قبول می‌کند. نماوا مدعی است که مسدودسازی با تناسب تخلف همخوانی ندارد و حقوق کاربرانی که برای اشتراک هزینه پرداخت کرده‌اند، نادیده گرفته شده است. این پرونده، نقطه عطفی در روابط بین نهادهای نظارتی و پلتفرم‌های محتوای آنلاین در ایران خواهد می بود.