چرا قیمت اینترنت پیش از بهبود کیفیت افزایش یافت؟

به نقل از خبررسان، طی روزهای تازه تعرفه اینترنت در ایران به یکباره رشد قابل احتیاط‌ای داشت. این خبر کاربران اینترنت را غافگیر کرد؛ زیاد تر منتقدان، افزایش قیمت اینترنتی که دچار فیلترینگ گسترده است و با شدت زیاد اندک اراعه می‌بشود را ناعادلانه و غیرمنطقی توصیف می‌کنند.

در این بین اما، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در عکس العمل به خواست شرکت‌های اراعه‌دهنده خدمات اینترنتی برای افزایش ۱۰۰ درصدی تعرفه‌ها، اظهار کرده است که شرایط تورمی چند سال تازه، علتشده که او گفت و گو افزایش قیمت در همه حوزه‌ها نقل باشد و این مساله‌ای نیست که اختصاصی شرکت‌های اینترنتی باشد.

منتقدان چه می‌گویند؟

منتقدان گفتن می‌کنند وقتی شرایط تورمی و نوسانات دلار را می‌توان بهانه‌ای برای افزایش تعرفه اینترنت دانست که شرکت اراعه‌دهنده خدمات اینترنتی یا درجا بزنند یا با زیان روبه رو باشند. ضمن آنکه کیفیت اینترنتی که در ایران اراعه می‌بشود زیاد پایین و از لحاظ شدت در جایگاه ۷۴ام در بین ۱۴۴ سرزمین جهان است!

شرکت‌های اراعه‌دهنده خدمات اینترنتی یقیناً متعهد شده‌اند که در روبه رو مجوز افزایش قیمت، ظرف ۶ ماه آینده شدت اینترنت را بهبود ببخشند. اما از آنجاکه منتقدان، این بده و بستان بین شرکت‌های اراعه‌دهنده خدمات اینترنتی و دولت را یک خرید وفروش کاملا دولتی می‌دانند، به ایفای این ضمانت یا نظارت بر حسن اجرای آن چندان خوش‌بین نیستند.

بر همین مبنا این سوال مهم نقل می‌بشود که آیا بهتر نبوده است ابتدا به حالت جاری اینترنت سروسامانی داده می‌شد و سپس از تایید آن توسط نهادهای ناظر، مجوز افزایش قیمت به شرکت‌های اراعه‌دهنده خدمات اینترنتی اعطا می‌شد؟

سودآوری مدام شرکت‌های اراعه‌دهنده خدمات اینترنتی

همان گونه که در نمودار این گزارش اشکار است، سودآوری شرکت‌های حوزه اطلاعات و ارتباطات در سال‌های قبل در مدار صعودی بوده و شرایط تورمی و نوسانات دلار حتی تلنگری هم به این روال داخل نکرده است! به‌اختصاصی این که زیاد تر هزینه‌های این شرکت‌ها غیردلاری است.

بر همین مبنا این سوال نقل می‌بشود که آیا خواست افزایش قیمت اینترنت، مطالبه شرکت‌ها بوده یا فشارهای دولت، توپ افزایش قیمت را به زمین اپراتورها انداخته است؟

با وجود این که قیمت اینترنت در ایران همانند دیگر خدمات دستوری‌ست، اما همراه اول که بزرگترین اپراتور تلفن همراه است، مدام سودده بوده. به نحوی که از زمان تاسیس شرکت ربط سیار ایران (همراه اول) تا بحال این شرکت رنگ زیان را ندیده است. کارکرد مخابرات، های‌وب و اسیاتک نیز به همین منوال بوده است؛ به این ترتیب احتمالا بتوان او گفت که شرکت‌های این گروه هیچ‌گاه از قیمت‌گذاری دستوری گزندی ندیده‌اند.

در همین حال، ذکر این مسئله الزامی‌ست، از آنجا که اپراتورهایی نظیر ایرانسل و شاتل در زمره شرکت‌های بازار اندوخته محسوب نمی‌شوند و دسترسی دقیقی به طور‌های مالی آنها وجود ندارد، نمی‌توان در بازدید جاری به آنها اشاره کرد؛ با این حال اما به علت یکسان بودن نسبی فعالیت‌ها و تعرفه‌ها، به نظر می‌رسد کارکرد ایرانسل و شاتل هم، نظیر همراه اول باشد.

بازدید خبررسان مشخص می کند، همراه اول در سال قبل نزدیک به ۴۰ هزار میلیارد تومان درآمدزایی داشته که بیشتر از پنج هزار میلیارد تومان از آن سود خالص بوده است.

دیگر شرکت‌هایی که اینترنت اراعه خواهند داد نیز سودآوری خوبی داشته‌اند؛ به طوری که در سال قبل، «های وب» سه هزار و ۴۹۰ میلیارد تومان، «مخابرات» ۶۵۶ میلیارد تومان و «اسیاتک» ۲۲۱ میلیارد تومان سود خالص شناسایی کرده‌اند.

بازدید کارکرد شرکت‌ها این گزاره را به ذهن متبادر می‌کند که قیمت‌‌گذاری اینترنت در ایران، عموما به سود شرکت‌ها همه شده است. مسئله دلنشین دقت این است که اینترنت ایران از نظر کیفیت رتبه ۱۰۴ام جهان را دارد و با همان قیمت‌های قبل نیز از لحاظ قیمت اقتصادی رتبه ۶۸ را داشته است. اکنون با شرایط جاری باید او گفت که دیگر نباید از مقرون به صرفه بودن اینترنت ایران سخن بگویید کرد!

در نهایت ذکر این مسئله الزامی‌ست که در کشورهای گسترش‌یافته، قیمت اینترنت با بهبود زیرساخت‌های شبکه افت می‌یابد، اما در ایران قیمت اینترنت به بهانه افزایش قیمت دلار و تورم با وجود حالت وخیم آن، گران‌تر هم می‌بشود.

گزارش‌های زیاد تر را در صفحه بازار اندوخته بخوانید.