سینمای هنر و توانایی؛ قربانی نگاه تجاری جشن منتقدان؟_خبررسان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبررسان از تنسیم؛ شب قبل، شنبه‌شب، پانزدهمین جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران برگزار شد و جوایز این دوره به فیلم‌ها و عوامل نقل سینمای تجاری و پرمخاطب تعلق گرفت، از جمله تقدیرهای اختصاصی این جشن، اهدای جایزه کارگردانی به سروش صحت برای فیلم «صبحانه با زرافه‌ها» و جوایز بهترین مهندسی صدا و موسیقی به فیلم‌های «موقعیت مهدی» و «خائن‌کشی» می بود،

با این حال، مسئله قابل دقت در این دوره از جشن، کم‌رنگ بودن وجود سینمای هنر و توانایی می بود؛ گروهی که به‌حرف های تعداد بسیاری از سینماگران، آخرین پناهگاه و محل دیده‌شدن فیلم‌های جدا گانه و هنری است، این سینما که زیاد تر مخاطب خاص دارد و بر مبنای خلاقیت و نوآوری شکل گرفته، در لیست نامزدها و برندگان به چشم نمی‌خورد.

برخی از منتقدان و فیلم‌سازان باور دارند که دقت بیشتر از حد به فیلم‌های تجاری و چهره‌های شناخته‌شده، جهت شده است سینمای هنر و توانایی از جشن منتقدان حذف شود و این قضیه می‌تواند به‌علت دلایل مالی و دغدغه‌های پخش فیلم‌ها باشد.

با وجود این، فیلم‌های هنر و توانایی در عرصه بین‌المللی پیروزی‌های چشمگیری کسب کرده‌اند و سهم قابل‌توجهی از جوایز خارجی ایران را به خود تعلق داده‌اند، اما در بزرگ‌ترین جشن داخلی منتقدان، کمترین جایگاه را دارند، این قضیه بار دیگر الزام بازنگری در معیارهای انتخاب و حمایتاز سینمای جدا گانه و هنر و توانایی را نقل می‌کند.

دلایل بی‌توجهی جشن منتقدان به سینمای هنر و توانایی می‌تواند ترکیبی از عوامل ساختاری، فرهنگی و اقتصادی باشد. جشن‌ها و انجمن‌ها طبق معمولً تمایل دارند فیلم‌هایی را برجسته کنند که شناخته‌شده‌تر و پرمخاطب‌ترند تا بازتاب رسانه‌ای و دقت عمومی بیشتری داشته باشند، فیلم‌های هنر و توانایی طبق معمولً کمتر دیده خواهد شد و مخاطب خاص دارند.

فیلم‌های تجاری طبق معمولً بازده اقتصادی بیشتری دارند و جشن‌ها امکان پذیر به‌علت جذب حمایتمالی، اسپانسر و مخاطب، تمایل داشته باشند فیلم‌های تجاری را زیاد تر مورد دقت قرار دهند.

فیلم‌های هنر و توانایی زیاد تر در سالن‌های محدودتری اکران خواهد شد و دسترسی به آن‌ها برای منتقدان و داوران جشن‌ها دشوارتر است، این علتمی‌شود در فرآیند انتخاب نامزدها کمتر دیده شوند.

سینمای هنر و توانایی به پشتیبانی‌های سازمانی، تبلیغاتی و رسانه‌ای نیاز دارد که به‌خوبی فراهم نشده است، این افتعلتمی‌شود این فیلم‌ها در جشن‌ها و مراسم‌ها کمتر نقل شوند. برخی منتقدان امکان پذیر به‌علت عادت به سبک‌های اشکار یا ترجیح دادن سینمای روایت‌گرایانه تجاری، کمتر به نوآوری‌های سینمای هنر و توانایی دقت کنند.

نادیده گرفتن سینمای هنر و توانایی در جشن‌هایی همانند جشن انجمن منتقدان، می‌تواند پیامدهای منفی بسیاری داشته باشد که تأثیر مستقیم و غیرمستقیم بر کل اکوسیستم سینمای ایران می‌گذارد. هنگامی فیلم‌های هنر و توانایی جایگاهی در جشن‌ها و جوایز داخلی ندارند، انگیزه کارگردان‌ها و تیم‌های خلاق برای ساخت فیلم‌های نوآورانه و متفاوت افت می‌یابد و امکان پذیر به‌سمت تشکیل آثار تجاری و معمولی‌تر سوق اشکار کنند.

نادیده گرفتن این نوع سینما علتمی‌شود طیف گسترده‌ای از روایت‌ها و سبک‌های سینمایی که مخاطب خاص و متفاوت دارند، به فراموشی سپرده شود و در نهایت سینمای ایران محدود به چند قالب رایج و تجاری شود. سینمای هنر و توانایی عمدتاً نماینده ایران در جشنواره‌ها و رقابت‌های جهانی است و پیروزی‌های مهمی کسب کرده است، بی‌توجهی به این سینما در داخل می‌تواند به افت اندوخته‌گذاری و حمایتمنجر شود و در نهایت سطح وجود ایران در عرصه جهانی را پایین بیاورد.

اگر جشن‌ها نتوانند نقش حمایتگری و کشف توانایی های نو را ایفا کنند، امکان پذیر اعتبار و جایگاه خود را نزد اهالی سینما و مخاطبان از دست بدهند و به محلی برای انتخاب‌های سیاسی یا تجاری تبدیل شوند. سینمای هنر و توانایی بخشی از گسترش فرهنگی و هنری جامعه است و بی‌توجهی به آن می‌تواند علتعقب‌ماندگی در رشد فرهنگی و افت فرصتی برای گفتن دغدغه‌ها و مسائل اجتماعی از طریق هنر شود. این سینما طبق معمولً روایت‌های متفاوت، نو و بعضی اوقات چالش‌برانگیزی دارد که در صورت نادیده گرفته شدن، جامعه سینمایی و مخاطبان از این تنوع محروم خواهد شد.

انتهای مطلب/+